een krachtige mix van romantiek, naoorlogse politiek, intriges en geschiedenis

Wanneer universiteitsstudent Ludwik Janusz ontmoet op een zomers landbouwkamp, is hij gefascineerd maar toch op zijn hoede voor deze knappe, zorgeloze vreemdeling. Maar een toevallige ontmoeting bij de rivier wordt al snel een intense, opwindende en allesverslindende aangelegenheid. Nadat hun kamptaken zijn vervuld, brengt het paar een dromerige paar weken door met kamperen op het platteland, waarbij ze een band opbouwen door een illegale kopie van James Baldwin's Giovanni's Room. Ludwik en Janusz bewonen een prachtige natuurlijke wereld die verwijderd is van de samenleving en haar beperkingen en worden hartstochtelijk verliefd. Maar in hun repressieve communistische en katholieke samenleving is de passie die ze delen volstrekt ondenkbaar.

Eenmaal terug in Warschau stijgt de charismatische Janusz snel in de politieke gelederen van de partij en wordt beloond met een felbegeerde positie in het ministerie. Ludwik wordt aangetrokken door impulsieve protestdaden, niet in staat om de stijgende voedselprijzen en de grote economische ongelijkheid om hen heen te negeren. Hun geheime liefde en persoonlijke en politieke verschillen beginnen hen langzaam uit elkaar te halen terwijl ze beiden worstelen om te overleven in een regime dat op de rand van instorten staat.

Zwemmen in het donker is een krachtige mix van romantiek, naoorlogse politiek, intriges en geschiedenis. Lyrisch en sensueel, meeslepend en intens, Tomasz Jedrowski heeft een onuitwisbaar en tot nadenken stemmend literair debuut gemaakt dat vrijheid en liefde in al zijn incarnaties verkent.
Het politieke landschap van de roman baant zich een weg naar alles en maakt vertrouwen des te onzekerder van ondernemingen. Wat het meest charmant is en waarschijnlijk een empathisch aspect voor lezers zal zijn, is de manier waarop de dualiteit van de twee jonge mannen het best kan worden onderzocht in hun traject uit de literatuur. Beiden studeerden literatuur aan de universiteit en Ludwick gaat promoveren en schrijft zijn introductiepaper over James Baldwin. Terwijl hij zich verbonden voelt met Baldwin door zijn openheid over de trauma's van een jonge homo in een samenleving die dit niet accepteert, schrijft hij zijn artikel over het racisme in Amerika waar Baldwin ook over schreef. Ten eerste kan hij niet toegeven dat hij Giovanni's Kamer heeft gelezen - wat officieel niet bestaat wat de partij betreft - en schrijven over dit onderwerp zou zeker worden afgewezen. Schrijven over racisme in Amerika stelt hem in staat om het censuurkarakter van de universiteit te omzeilen en hen te plezieren voor het bekritiseren van het Westen. Bovendien heeft Ludwick racisme uit de eerste hand gezien in Polen, wanneer de eerste jongen die hij ooit als kind kuste, niet geliefd is en onder druk wordt gezet om te vertrekken omdat hij Joods is. Er zijn veel texturen en lagen aan het verweven van James Baldwin in dit boek.
Aan de andere kant treedt Janusz toe tot het Bureau voor Perscontrole, waar hij beslist wat de censuur niet en wel mag passeren. Dit soort ideologische verschillen drijft hen uit mekaar.. De beelden zijn soms romantisch, dan weer filosofisch met seksuele intimiteit in kosmische metafoor van oneindigheid en vrijheid, in schril contrast met een scène van seksueel verraad die erg beestachtig is, en aards met heidense connotaties. Dit boek is een emotionele symfonie, soms bijtend, soms bitterzoet, maar altijd mooi.