Nooit opgeven tegen de onderdrukking van de vrouw!

Citaat: "De schaamte onder ogen zien,begon voor mijn moeder met het boek dat haar zoon ongevraagd schreef."

Murat Işik (1977), won in 2018 met het bijzonder succesvolle Wees onzichtbaar een aantal literaire prijzen waarvan de Libris literatuurprijs zeker de meest prestigieuze is. Dat was een van de redenen dat hij het boekenweekessay in 2019 mocht schrijven. Er ontstond enige heisa rond dit thema, onder andere omdat de schrijvers van het Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay beiden mannen zijn en het thema moeder de vrouw was. Zoals wel vaker in dit hedendaagse online tijdperk, gingen beschuldigingen, verwijten en veroordelingen meteen viraal en werd weinig ruimte gelaten voor dialoog en nuancering. Murat Işik profileert zich met zijn essay als feminist en vond een originele manier om een vrouw, zijn moeder, een stem te geven. In Wees onzichtbaar schildert Işik zijn eigen coming of age portret. Dit verhaal, met het Turkse jongetje Metin in de hoofdrol, vangt aan als de jongen met zijn oudere zus en zijn ouders, na een kort verblijf in Duitsland, in Nederland aankomt en in de Bijlmer gaat wonen. De Bijlmer, bekend als verpauperde wijk en van de ramp met een Boeing 747, is ook de plaats waar de jongen verder zal opgroeien.
Een tirannieke vader, een taalachterstand, pesterijen en geldzorgen maken dat de kansen op een geslaagd leven voor Metin bijzonder laag liggen. Maar gelukkig voor iedereen draaide dit anders uit. Toen Işik het Boekenweekessay mocht schrijven, naar dit verhaal terug te keren, maar nu vanuit het standpunt van de moederfiguur die ook in het fictieve een heel mooi en sterk personage is. Işik interviewde zijn moeder en dit essay te lezen is de neerslag van dit interview. Toen Işik zijn moeder een interview voorstelde, stemde ze niet alleen toe, maar gaf ze zich ook volledig. Als ze twijfelde of bepaalde dingen wel verteld moesten worden, duwde ze die twijfel uiteindelijk toch aan de kant en completeerde haar verhaal. Haar getuigenis vangt aan rond haar negende, wanneer ze plots vrijheden begint te verliezen. Waarom? Omdat ze een meisje is. Ze verzet zich daartegen maar vecht een haast bij voorbaat verloren strijd tegen de van traditie en religie doordrongen gewoonten in de arme Zaza-regio in Oost-Turkije.
Maar Aynur geeft nooit op. Zelfs haar huwelijk met een tiran die haar alleen maar moeilijkheden bezorgt, kan haar niet ontmoedigen. Ze blijft vechten voor onafhankelijkheid en om als volwaardig mens met capaciteiten te worden gezien. Het werd uiteindelijk een lange strijd die Murat Işik en zijn zus voor een stuk meestreden en die hen vormde. Işik verdient alle lof voor de wijze waarop hij dit essay heeft vormgegeven. Migratie, integratie, emancipatie, leiden hier tot positieve en hoopvolle verhalen. Mijn moeders strijd is een sprankelend essay geworden. In de mooie taal en stijl van Murat Işik( zeker in de uitgebreide editie, krijgen we nu echte biografische feiten naar geschoven waarin de eerlijke en dappere stijd van een vrouw die nooit opgeeft en strijdt tegen de onderdrukking van de vrouw, bijzonder knap weergegeven is.