Vinkjes

De zeven vinkjes. Door Joris Luyendijk.

Ik lees (bijna) geen ‘mannen’. Luyendijk is één van de weinige uitzonderingen op die regel. Dat ‘geen mannen lezen’ begon ooit als statement en is nu gewoon een kwestie van tijd. Als ik hard mijn best doe lees ik 200 boeken per jaar, dan krijg ik nog niet alle boeiende vrouwen gelezen die ik wil lezen, vandaar.

Maar af en toe sluipt er een man binnen, een man die me kan boeien. Luyendijk deed dat in het verleden en ondanks de vele negatieve commentaren op De zeven vinkjes las ik dit boek met veel interesse. Ik kan u alvast vertellen (na lezing van het gehele boek) dat veel aanvallen op de vinkjes niet terecht zijn, geschreven zijn door mensen die het boek niet (uit)lazen.

De schrijver haalt zelf aan dat er natuurlijk meer dan zeven vinkjes zijn, dat het aantal en de onderverdeling variabel én discutabel zijn. Het gaat meer om het gegeven dan om de exacte definiëring. En hij begrijpt ook dat zijn manier van schrijven (als onderzoekende ik-persoon) en het feit dat hij een witte, oude man is juist het hele ‘zeven vinkjes-systeem’ in de hand houden. Ik neig naar denken dat het beter is dat iemand dit systeem aan de kaak stelt die kans maakt gehoord te worden door het doelpubliek dan dat die ‘zeven vinkjes-mensen’ het nooit (willen) horen. Het “Lubach-effect”.

Voor mij (3 vinkjes) was het boek ook confronterend op manieren die ik niet had zien aankomen. Ik was de eerste in mijn beide families die naar ‘dé universiteit’ ging; niet op kot gaan en dag en nacht blokken werd mij gevraagd. 4 Jaar later had ik braaf mijn diploma in handen maar geen idee wat er mee te doen. Wat lees ik in dit boek: de universiteit dient om connecties te leggen die je in het latere leven gaan helpen, alleen op je kamer zitten blokken is niet het doel…

Diversiteit is belangrijk. Weten wat je privileges zijn, dat die voornamelijk bij witte mannen horen maar niet uitsluitend bij hen. En dat, in de plaats van als streefdoel diversiteit van lichaamskenmerken eerder diversiteit van levenservaringen als graadmeter wordt gebruikt, zijn dingen die ik uit dit boek leerde en waar ik het volledig met eens ben.

Met dit boek verandert Joris Luyendijk de wereld niet, werpt hij het patriarchaat niet omver, verandert hij de ongelijkheid niet maar als je ziet hoeveel er in de pers te doen was rond de fameuze ‘zeven vinkjes’ dan heeft hij wel een steen verlegd in de rivier. En dat is een begin.