Alles verdwijnt, behalve de liefde

ALLE DINGEN ZIJN SCHITTEREND. Alex Boogers. ****

Dit is de eerste roman die ik van Alex Boogers las, en het smaakt naar meer. Toch is dit allesbehalve een vlot leesbaar boek. Het moet de auteur veel denkwerk en haast gedetailleerd plannen gekost hebben om de structuur, met veel verschillende verhaallijnen, al vooraf in zijn hoofd als een sluitende puzzel in elkaar te passen. Voor mij als auteur, die veeleer organisch en associatief schrijf, met slechts een basis rode draad waar ik me op afstem, lijkt dit een huzarenstuk. Mijn boeken ontstaan schrijvend, niet denkend, dan loopt het fout.

Een huzarenstuk is het ook voor de lezer, en ik vermoed dat best velen daarom zullen afhaken. Het lijkt me een boek (en wie weet een schrijver, dat zal een volgend boek van hem bewijzen of ontkrachten), waar je zwartwit op reageert. Je bent voor of je bent tegen. Af en toe voelde ik zelf ook wel irritatie als ik niet meteen wist: welk personage is hier aan het woord? Waar in het tijdsverloop van het verhaal situeer ik dit fragment? Dan riep ik mezelf tot de orde. Of tot overgave. Laat het gebeuren, laat het over je heen komen, straks wordt het duidelijk. Het verhaal zit in het proces, in het geduldig aan elkaar rijgen van elk (los) hier en nu. Straks, als je aan het eind gekomen bent, kijk dan terug en dan heb je het overzicht. Een beetje zoals in de bergen, moeizaam voortploeteren, tot je omkijkt en het overzicht zich aan je ontvouwt. Of zoals ik denk dat je ook op het leven terugkijkt, met de wijsheid van Winnie de Poeh: de weg komt achter je aan… Of nog, zoals dochter Hailie van docent-schrijver Remy zegt: elke dag is er wel iemand gelukkig, en die daar blij om kan zijn - ooit ben je zelf weer aan de beurt. Ook Taij, zoon van journalist Arthur en met een doodziek hart, heeft het schitterende vermogen van kinderen om te aanvaarden en schoonheid te zien. Andere kinderen worstelen, zoals Zoë, dochter van de derde ‘man’ in het verhaal, van Paul, de rechercheur. En Estee houdt de leugenachtige wereld voor bekeken. Haar broer Remy lijkt nog altijd door haar ogen te leven, en vanuit haar kwetsuur, met het verschil dat hij ‘een vechtkunstenaar is geworden’. Hij lijdt evengoed, en zijn geliefden lijden met en door hem, en hij kan het niet voorkomen.

De vrouwen lijken een beetje in de achtergrond op te gaan, maar in werkelijkheid zijn zij de vaste grond, zonder welke de spreekwoordelijke mannelijke rots in de branding zich niet staande kan houden.

De volwassenen hebben het dus heel wat moeilijker dan Hailie en Taij om met het (nood)lot om te gaan. Er is dan ook heel wat noodlot en drama in de roman, waarin drie levens (Remy, Arthur, Paul, en in mindere mate ook nog Manny), drie gezinnen, elkaars pad kruisen. Daarbij komen hun werelden in botsing. Niets zal nadien ooit nog hetzelfde zijn.

Hoe sterk is een mens, wat kan hij aan? Zijn er ‘fluwelen leugens’ nodig om onszelf en anderen te beschermen? Hoe machteloos zijn we als het om het beschermen van onze kinderen gaat? Waartoe dienen verhalen? Voor onszelf hebben we ze nodig, om dingen op een rij te zetten. Om in de levensrivier van anderen een steentje te verleggen en betekenis aan ons leven te geven. Als ze zich maar één vraag over zichzelf, de wereld, het leven stellen. Om een luisterend oor te krijgen. Troost en begrip. Om lange, donkere dagen door te komen.

Wat kun je voor een ander doen?

Hoe kun je het beter doen dan je ouders?

Hoe kun je zijn, met begrip bij de ander zijn, jezelf even opzij zetten, in een wereld die haast voortdurend bezig is met zichzelf te bewijzen?

Hoe eenzaam ben je tegen de stroom van alle egotrippers in?

Een boek vol wijze, prachtige zinnen, die tot stilstaan en bezinning dwingen.

Remy: ‘De troost ligt hierin dat alles verdwijnt, behalve wat ik voel voor Mirjam en Hailie. Liefde.’

Zelfs als die liefde, met de moed der wanhoop, op een voor de ander onbegrijpelijke manier geuit wordt.

Neem het slot. Ik weet niet goed of ik het begrijp. Of ik het zou begrijpen als ik Mirjam was. Of ik het zou kunnen vergeven. Met mijn hoofd klopt het. Ze was de enige die hem kon beschermen. Tot in het uur van de dood.