Voor booklovers: pop-up met Engelse literatuur
door Tony Vanderheyden
Ik ben wat vroeg voor mijn afspraak met Wouter Cajot, de bezieler van Boekhandel Stad Leest. Met hem wil ik het hebben over de opkomst van de Engelstalige boeken. Recent opende hij namelijk de pop-up store “Booklovers”, met louter Engelse literatuur. Why? What? Why now? en How long? willen wij dan weten.
Wachtend kijk ik rond. Ik sta naast een bord: “We rock concerts”, daarboven zie ik net nog A.S. Adventure, waar je blijkbaar voor “outdoor & action” moet zijn. De modewinkel ernaast prijst beige jassen aan als “Parallel Universe”. Ik moet in de winkel achter me zijn “to Have a Roll, - started in The Kitchen Now in Antwerp”, of als ik “Nightwear, playwear, beachwear of underwear” zoek, en die “store” is dan weer een beetje concurrent van de winkel ernaast waar ze “Exceptional European Skinwear” hebben.
Het is 10 u., ik ga voorbij de “travel collection, for maximum comfort and consistent quality at all times”, ik weersta “Artisinal Belgian Sweets” en ga waar ik moet zijn. Bij het bord, “In Books we trust”, ga ik binnen.
Vind je dat eigenlijk niet raar Wouter, al het Engels?
Neen, dat is een evolutie. En dat is bij ons ook een dunne lijn in communicatie. Ja, er staat “First floor: Vinyl” maar doen we alles in het Engels? Nee, dat gaat niet. We zijn hier bij Stad Leest wel een Nederlandstalige boekhandel. Ook onze Instagrampagina van Stad Leest is sowieso Nederlandstalig.
Dat heeft voor mij gewoon met logisch nadenken te maken. Ik vind het ook niet raar dat jongeren in het Engels denken. Die zijn allemaal opgegroeid met YouTube. En met gaming, die zijn steeds omringd geweest met Engels.

Als je kijkt naar bijvoorbeeld de acht- en negenjarigen, die spelen Minecraft. Dat is in het Engels. En die chatten daarmee met mensen die ze nog nooit gezien hebben.
Het is ook hoe jij het nu zegt: ze gamen, chatten, streamen. Dat is nu ook onze woordenschat.
In Nederland doen ze daar al niet meer moeilijk over. Hier proberen sommige mensen zich daar nog een beetje tegen te verzetten, maar it's coming. Ik was onlangs in Den Haag, ik was daar op hotel, ik ging daar iets eten, ik sprak Nederlands en ik werd in het Engels geantwoord.
Wanneer is dat moment gekomen dat je dacht: ik start een Engelstalige boekhandelpop-up?
Dat heeft niet louter met dat product te maken. Ik maak graag fysieke winkels. En dat is met boeken, omdat dat is wat ik het beste kan. Het oorspronkelijke idee was een Penguin boekenwinkel. Die uitgeverij bestaat dit jaar 90 jaar. Er zijn in de wereld twee grote merken in boeken. Dat is Taschen, dat kent iedereen. En Penguin, dat kent ook iedereen. En als je het niet kent, dan herken je het wel, dat oranje Pinguintje, dat herkent iedereen.
Dus ik dacht, oké, supercool, want ik vind dat een megacoole uitgeverij. Die hebben superveel reeksen, dat kun je nooit of te nooit allemaal samen in een winkel steken, dat gaat gewoon niet. En ik dacht, oké, als ik nu eens gewoon een Engelse boekenwinkel maak, maar dan opgehangen aan Pinguin reeksen. Ik heb dan dat concept helemaal uitgeschreven, bij Pinguin gepitcht, bij een kantoor in Amsterdam. Die hebben mij dan in contact gebracht met de marketing in Londen. Veel enthousiasme alom, maar dan hebben we dat allemaal moeten bijsturen omdat hun legal department moeilijk deed: je mag die logo's niet gebruiken en je mag onze naam niet gebruiken en... Je moet daar dan ook verder niet onnozel over doen, je kunt het er toch niet van winnen, dus dan moet je bijsturen.
Ik vind het ook gewoon heel grappig wat ik in de wereld zie en online tegenkom. Ineens is iedereen een booklover en TikTok vertelt je wat je exact moet doen als je zo een booklover bent en die kopen ook allemaal dezelfde shit, als ik het zo mag zeggen. Dus ik zie daar ook wel de ironie van in.
Je hebt echt mensen die alle boekhandels van Europa afgaan. Die doen allemaal hetzelfde. Die hebben allemaal dezelfde tote bag van Daunt Books. Wat eigenlijk ook gewoon Waterstones (grote keten boekhandels) is.
Zich uniek voelen maar eigenlijk gewoon een volger zijn. Maar dat is toch in alle merken en met alle dingen?
Dat is met alles zo. Maar ineens is dat met boeken. Dat is nooit met boeken geweest.
Boeken was vroeger echt voor zogenaamde seuten. En nu is dat cool: vinyl en boeken. Ik denk dat dat er ook mee te maken heeft dat mensen op zoek zijn naar een soort van identiteit. Vroeger als je bij iemand thuiskwam die je niet kende, was het een goed idee dat je even zo'n blik op de boekenkast gooide. Of je had een date en je werpt een blik op het cd-rek en je wist gelijk: ok, of oei nee.
En nu is dat niet meer, want nu heeft iedereen dat op zijn machine. Dus je identiteit is digitaal, die bestaat niet in het echt. En ik denk dat mensen zoiets hebben van, ik koop gewoon terug boeken en ik koop gewoon vinyl en platen en ik wil daarmee laten zien wie ik ben.
Heb je een specifieke doelgroep voor ogen met je ‘Booklovers’ pop up?
Neen, moet dat? Ik ben niet geïnteresseerd om de zoveelste winkel te hebben die ik in elke Europese hoofdstad kan zien. Het aanbod van ‘Booklovers’, dat zijn de Penguin reeksen: Penguin Classics, Penguin Modern Classics (schrijvers die nog niet meer dan 80 jaar geleden overleden zijn) , de Juniper-reeks, Clothbound, de Orange-reeks...

Een penguin stand-alone, die dus niet in een reeks past, zal ik daar niet verkopen.
En hoe loopt het dan eigenlijk met die reeksen? Mensen kopen die vooral als cadeau of is voor zichzelf?
Nee. Ik moet daar bijna niks inpakken. Ik kan dat vergelijken met de andere winkels. Mensen kopen echt voor zichzelf. En kopen echt reeksen. Soms kopen ze er bv ineens vier om in de kast te zetten.
Ze kopen ook wel kwaliteit. Het zijn boeken en auteurs die hun waarde bewezen hebben.
Ja, zeker, en daar zit ‘m ook het absurde of aparte: ik zit daar op een soort van high traffic locatie, dat je denkt, hier zou ik meer bestsellers kunnen verkopen, of thrillers, of De Zeven Zussen. Maar ik kies er bewust voor, voor die Penguinreeksen te doen, waar alle highlights uit de Engelse literatuur in zitten. Geen spek voor iedereen zijn bek is en toch werkt het.
En er is de bijhorende stationery: ik merk wel dat mensen gemakkelijker binnengaan door het feit dat er zo nog wat anders is.
Moet je dan ook geen thee schenken?
Neen (lacht). Maar, ...je moet er wel over nadenken. Soms zijn er collega’s die verkopen sloefen, wijn, chocolatjes, noem maar op. Dan denk ik, mannen, neen, het is een boekhandel. Dus als het product niet van papier is, of er staat geen letter in, of het heeft geen referentie naar boeken, dan past het naar mijn gevoel niet in een boekhandel. En er is genoeg te koop in de wereld wat op boeken alludeert of ermee te maken heeft.
Dat is eigenlijk respect en inzicht van wat een klant is. Een klant is iemand die een boek koopt. Een klant is niet iemand die louter binnen loopt en komt kijken.
Elma en Erika runnen de ‘Booklovers’ store. Twee madammen die midden in die wereld staan en een goede uitleg over de (verkoop van) Penguin reeksen kunnen geven.
Wat verkoopt goed? Waarvoor komen de mensen binnen?
Elma: Het is heel gevarieerd. We hebben die Clothbound Classics natuurlijk in de etalage. Dat trekt wel aan. Dat zie je niet overal.

Als mensen echt niet weten wat te kopen, en ze zeggen dat ook. Waar kom jij dan mee op de proppen?
Elma: Tja. Ik ben zelf een Toni Morrison fan, dus ik zou bijvoorbeeld naar “Beloved” gaan. Het is wel een zwaar verhaal. Het gaat over slavernij in Amerika. Maar het leest echt vlot. Het is een beetje apart, maar echt een heel mooi verhaal.

Het is bijkomend heel moeilijk om iets aan mensen aan te raden omdat heel veel mensen al heel veel klassiekers hebben gelezen. Maar bijvoorbeeld “1984” van George Orwell, dat is nog steeds relevant. Maar elk boek hier heeft zijn staat van verdienste.
En het is fijn ze in verschillende uitgaven en versies te kunnen aanbieden.
Many thanks!
