Judith!

Viktor. Door Judith Fanto.

Ik zag dit boek overal voorbij komen. Zo vaak dat ik er nieuwsgierig naar werd en het ook wou lezen. Blij dat ik het gedaan heb; ik heb zo veel bijgeleerd.

In Viktor wordt het verhaal verteld van de welgestelde Weens-Joodse familie Rosenbaum, vanaf 1914 tot het heden (1995).

We volgen Viktor en zijn familie toen en Geertje die op zoek gaat naar haar Joodse roots, nu. In het begin is het wat wennen want het boek bevat geen tijdsaanduiding en per hoofdstuk wisselen we tussen toen en nu. Maar eens je in het verhaal zit kan je niet stoppen met lezen.

Dit is geen zoveelste oorlogsverhaal. Dit is wel het verhaal van mensen wiens leven zo ingrijpend veranderd dat het generaties later nog steeds een levendig probleem vormt. Mensen die worstelen met hun identiteit en, hoewel het in feite niet langer nodig is, blijven onderduiken. Woorden blijven taboe, over doodsoorzaken mag niet gesproken worden en over Viktor valt er amper een goed woord. Terwijl hij toch de held van de familie is, blijkt later.

Het knappe is dat dit geen verzonnen verhaal over echte feiten is. Viktor is het verhaal van Geertjes (Judiths) eigen familie. Dat maakt het des te schrijnender (wegens waargebeurd) en des te knapper (omdat boeiend over je eigen leven schrijven zeer moeilijk is).

Dit is een boek dat iedereen moet lezen. Omdat het een andere kijk geeft op de geschiedenis die te weinig aan bod komt. Omdat het eigenlijk een waarschuwing is voor een wereld die zo maar weer zou kunnen ontstaan. En omdat het op allerlei vlakken doet denken aan de wereld waarin wij nu al enkele maanden leven. Het doet je nadenken over goed en kwaad, het al dan niet volgen van (soms absurde) regels en de moed hebben om op te staan als er onrecht voor je ogen plaatsvind. Je begint na te denken over hoe jij zou reageren als je bijvoorbeeld in Viktor zijn schoenen had gestaan. Aan welke kant van de lijn zou jij je bevinden?

Fanto speelt het klaar om je te onderwijzen, je hoofd en hart te beroeren en je even helemaal weg van de wereld te laten zijn. Knap voor een debuut, benieuwd naar haar volgende boek.