Personages verpletterd door een rampzalig lot
De weinig bekende Franstalige Zwitserse schrijver Charles-Ferdinand Ramuz (1878-1947) is niettemin de auteur van een sterk en origineel werk, met een donkere sfeer en een poëtische stijl.
Zijn verhalen spelen zich af in de Alpen en tonen personages die verpletterd zijn door een rampzalig lot en door de bergen die hen omringen. "Schoonheid op aarde" is hier een mooi voorbeeld van.
Milliquet, eigenaar van een café in een dorp aan de oevers van het Meer van Genève, hoort van de dood van zijn broer, die al vele jaren naar Cuba is geëmigreerd. De laatste laat een 19-jarige wees achter, Juliette, die hij in zijn laatste wensen aan zijn broer vraagt om in huis te nemen. De komst van het buitengewoon mooie meisje, zal grote problemen veroorzaken in de kleine gemeenschap. Alle mannen, jong of oud, begeren haar en vrouwen zijn er huiverig voor. Niet ver van het café woont Urbain, schoenmaker, Italiaanse immigrant en gebochelde, en een accordeonist wiens muziek en marginaliteit Juliette aantrekken.
Na een vechtpartij in het café wordt Juliette onder druk van zijn vrouw uit het huis van haar oom verdreven. Ze vindt onderdak bij Jules Rouge, een zestigjarige visser die haar onder zijn hoede neemt, blij haar eenzaamheid te vullen. Maar Milliquet, onder druk gezet door geldproblemen, wil het jonge meisje terugkrijgen dat voor hem een grote klantenkring kan aantrekken. Hij zet de rechter op de hielen van Rouge wegens ontvoering van een minderjarige. Juliette dreigt in een weeshuis terecht te komen. Rouge biedt het jonge meisje vervolgens aan om naar Frankrijk te vluchten. Tegelijkertijd besluiten andere dorpelingen Juliette te ontvoeren om bij de tante van een van hen te gaan logeren.
Juliette is een soort allegorische figuur, want Ramuz vertelt ons nooit hoe ze er precies uitziet. Alleen Urban en Red zijn in staat om het meisje te respecteren wellicht omdat ze haar eenzaamheid delen.
Een van de meest intrigerende aspecten van het boek is de verhalende stem en het standpunt van de roman. Het boek begint vanuit een ongecompliceerd objectief gezichtspunt van de derde persoon, maar de verteller schakelt snel over naar de eerste persoon meervoud, en gaat van daaruit heen en weer tussen de eerste en de derde persoon, en gaat soms over in de tweede persoon
De nieuwe vertaling van Ramuz is prachtig; het meer en de dorpslandschappen zijn prachtig weergegeven. De titel van de roman verwijst niet alleen naar de ontwrichtende schoonheid van Juliette, maar hij verwijst zeker ook naar de schoonheid van het landschap. Het geniale van deze roman is dat Ramuz de lezer nooit een veilige, observerende afstand laat houden. Deze roman lezen is deelnemen aan zijn strijd, een verontrustende, maar bevredigende ervaring.
