Sapiens

Zeventigduizend jaar geleden was homo sapiens – wij - een onbeduidende diersoort in Afrika. Nu staan wij op het punt een god te worden. Een ontevreden, onverantwoordelijke god die niet weet wat hij wil.

De evolutie van het mensenras in twee zinnen. 446 pagina’s geschiedenis van de planeet aarde tussen de oerknal 14 miljard geleden en nu.

Sinds het ontstaan van de homo sapiens en vooral na de bevolkingsexplosie ten gevolge van de agrarische revolutie zijn mythes belangrijk geweest als sociaal bindmiddel. Ontluisterend in Harari’s exposé is het besef dat ook de moderne maatschappijen van de laatste tweehonderd jaar imaginair zijn.

“Toen de agrarische revolutie kansen schiep voor het ontstaan van overvolle steden en machtige wereldrijken, verzonnen mensen verhalen over machtige goden, vaderlanden en vennootschappen om de benodigde sociale banden te smeden.”

Noch voor het Christendom, het Jodendom of de Islam, noch voor democratie of tirannie, noch voor onze bejubelde mensenrechten is er enig objectief, biologisch bewijs van bestaan. Wij leven in een permanente fantasie en zouden het ook niet anders kunnen.

“Door onze verwachtingen over een comfortabel leven en onze geringe tolerantie voor ongemakken voelen we ons misschien wel veel ellendiger door pijn dan onze voorouders.”

De kritische stem van Harari doet je stilstaan bij wie wij zijn als mens. Zijn we er in die duizenden jaren echt op vooruit gegaan? Zijn alle veranderingen ook verbeteringen? Moet ik mij schamen een mens te zijn? En zo ja, hadden wij iets anders kunnen worden in de evolutie?

De grootste vraag blijft op het einde van het boek nazinderen: zullen er in de toekomst nog mensen zijn en zal de mens fysiek, emotioneel en cognitief nog een mens zijn?