angst voor de straf des Heere

Citaat: " Religie, dacht ze , was een mentale kooi met tralies die voor de gevangenen onzichtbaar bleven- je zag ze alleen van buiten, wanneer het je op de een of andere manier gelukt was eruit te stappen."

Stephan Enter (1973) studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht zowel Nederlandse taal- en letterkunde als Keltische letterkunde en cultuur. Hij debuteerde in 1999 met de verhalenbundel Winterhanden, maar had voordien al twee romans en vijfentwintig verhalen geschreven die hij niet goed genoeg vond voor publicatie. Zijn werk oogst steevast lovende kritieken. Met de roman Grip (2011) brak Enter ook door bij het grote publiek. Het boek kreeg vooral lof omwille van zijn mooie taal en stijl. Zijn nieuwe roman, Pastorale, speelt in een streng gereformeerd dorp en heeft geloof en atheïsme als centrale thema’s. Het verhaal situeert zich in een reformatorisch dorp en het verhaal wordt verteld door twee personale vertellers die elkaar afwisselen: Oscar en Louise de Vree. Oscar de Vree (17) zit in het voorexamenjaar van het Gisbertus Voetius College (een Reformatorische scholengemeenschap). De les is saai en hij denkt alvast aan de komst van zijn zusje Louise, die uit huis is en studeert. Ze wil hem wat vertellen. In zijn klas zit ook een Molukker, Jonkie Matupessy, die een beetje door iedereen gemeden wordt. Hij heeft net een motorongeluk gehad en bij loting door de mentor wordt Oscar aangewezen om contact te leggen. Als hij uit school komt, ontmoet hij zijn zus Louise (20) die net met de trein is aangekomen. Ze studeert Engels, maar ze wil ermee stoppen. Ze is, sinds ze onder de vleugels van haar ouders uit is, afvallig van het geloof van haar ouders. rookt en drinkt, en heeft in de stad een dertien jaar oudere minnaar. Als ze thuis aankomt ziet ze dat er een man op bezoek is. Deze mijnheer Vink is makelaar. Haar ouders willen het huis verkopen, want het is voor hen veel te duur in onderhoud. Oscar brengt het werk aan zijn klasgenoot die er niet is. Wel zijn zus die in een winkel in Brevendal werkt, en er erg mooi uit ziet. Hij is meteen weg van deze Dona. Het is al een beetje bijzonder in Brevendal dat een Nederlander op bezoek komt bij een Molukse familie. Molukkers worden er gedoogd, maar meer ook niet. Hij gaat bij thuiskomst informatie over Ambon zoeken in de encyclopedie van zijn vader, die een enorme bibliotheek heeft en ook het strenge gelovige pad verlaten heeft. Oscar is meteen in de geschiedenis van het land geïnteresseerd. Louise ziet dat er een ouderling op bezoek is bij haar moeder. mijnheer Westeneng. Louise zoekt meteen de confrontatie en zegt dat godsdiensten verzonnen zijn. Ook de Bijbel zelf is allesbehalve volledig qua informatie. Ze gaat 's avonds naar een plas buiten het dorp waar ze de dorpsjongens ontmoet. Ze vindt ze leuker dan de studenten die ze kent. Ze heeft wijn meegenomen en het wordt een gezellig feestje. Ze duiken om beurten in het water, wat Louise niet zo goed afgaat. Als ze weer bovenkomt, staat een jongen, Maarten, belangstellend naar haar te kijken. Hij is de zoon van de nieuwe dominee. Oscar brengt een week later weer huiswerk naar Jonkie. Nu doet Dona heel wat afstandelijker tegen hem dan de eerste keer. Toch wordt Oscar bij de Molukse familie Matupessy voor een heerlijk etentje uitgenodigd. Louise heeft thuis nog niet verteld dat ze gaat stoppen met haar studie. Ze gaat op zondag wel naar de kerk van Maartens vader, maar er komt weinig terug aan herinneringen van vroeger. Herinneringen zijn namelijk geen blik op de toekomst en herinneringen scheppen geen verwachtingen. Oscar heeft zijn etentje bij de Molukse familie Matupessy. Het eten is heerlijk. Na het eten gaat vader Matupessy uit zijn dak over de Nederlandse regering die veel te weinig doet voor de Molukkers. Oscar hangt aan zijn lippen, maar Dona is een beetje boos op Oscar omdat ze vindt dat hij te veel interesse heeft getoond. Eigenlijk wil ze hem niet meer zien. Alhoewel er niet zo veel gebeurt in het boek en het nogal traag evolueert weet de auteur een beklemmende sfeer op te roepen omdat de van angst voor de straf des Heere overal rondwaart en degene die zich hier van distantieert door de gelovige gemeenschap wordt verstoten. Oscar en Louise leven eigenlijk langs elkaar en hun opgroeien kiest diverse wegen. De verhalen van de jonge mensen in het dorp, Moluks , vrijzinnig of streng gereformeerd, komen op een nogal ijzige manier in confrontatie met mekaar zodat het niet verwonderlijk is dat mensen zodanig zoekende zijn dat ze zich absoluut niet meer goed in hun vel voelen.