Onwennig in zijn eigen identiteit

"Hij hield van Celal en was tegelijkertijd bang voor hem. Hij wilde Celals plaats innemen, maar ook voor hem wegvluchten. Hij zocht Celal maar wilde hem ook vergeten."

Nobelprijswinnaar Literatuur Orhan Pamuk(1952) behoort tot die generatie Turkse schrijvers voor wie het erg belangrijk is dat zij dat de wereld duidelijk kunnen maken dat het moeilijk is voor Turkse intellectuelen om hun identiteit terug te vinden in de maalstroom van culturen en ideologieën.
In Het zwarte boek (de titel spreekt voor zich) vormt Istanbul het decor waartegen alle feiten zich voltrekken. Istanbul is voor een deel Europees en voor een deel Aziatisch. Het is tevens de plaats waar zowel moslims als Christenen hun heilige plaatsen hadden en hebben.

Het hoofdpersonage Galip voelt zich onwennig in zijn eigen identiteit. Zijn huwelijk met zijn nicht Rüya die haar radicaal communistische man daarvoor in de steek laat, is een eerste stap om er van los te komen. Zijn adoratie voor haar halfbroer Celal, die trouwens ook zijn neef is, is de definitieve stap tot het verwerven van een andere of zelfs een dubbele identiteit.

Orhan Pamuk is er volgens mij in geslaagd via diverse originele vertellijnen de lezer binnen te loodsen in de boeiende maar complexe historiek, ethiek, filosofie en politiek van een Turkije dat voor velen totaal onbekend is. Wat trouwens ook de moeite loont om dit boek te lezen is de fascinerende rondleiding door Istanbul die je samen met Galip maakt. Je krijgt deze boeiende maar ook chaotische metropool te zien op een manier waarop je hem nog nooit zag en wellicht ook nooit meer zal zien.