André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

De ijzige wraak

11 juni 2020

Citaat: "Dat de zomermaanden me later het meeste zouden bijblijven wist ik al voor ze voorbij waren. Er viel meer zonlicht op onze bewegingen, herinneringen hieraan konden zich scherper ontwikkelen."

Het heeft een tijd geduurd voor ik een hele stapel te bespreken werken aan de kant geduwd heb om Het smelt van Lize Spit te gaan lezen. Met hypes komt het zelden goed, herinner ik mij van De eenzaamheid van de priemgetallen. Toch heeft deze jonge auteur, Lize Spit mij heel aangenaam verrast. Aanvankelijk besloot ik het boek een honderdtal bladzijden de kans te geven en mij dan naar ernstiger en beter werk te begeven. Maar na vijftig bladzijden wist ik dat ik deze rit ging uitzitten en zonder enige spijt.

De dame kreeg van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) steun kreeg om een scenario van een langspeelfilm te schrijven. En na haar overwinning in de schrijfwedstrijd Write Now! had Spit de uitgeverijen voor haar romandebuut voor het uitkiezen. Uiteindelijk ging ze in zee met de gloednieuwe uitgeverij Das Mag van het Nederlandse tijdschrift Das Magazin, waarin ze al een aantal teksten had gepubliceerd.
Liz deed een opleiding aan het Ritcs ook in de twee algemene jaren ‘audiovisuele kunsten’ en dan twee specialisatiejaren scenario schrijven en dat verklaart waarschijnlijk voor een stuk haar beeldende taal. Ook al wilde de auteur eigenlijk geen coming-of-age-roman schrijven toch is het wel een boek over volwassenwording geworden, een beetje in de lijn van Elvis Peeters' Wij, waarin de intimiteit als ze al aanwezig is is steeds bruut, wrang en een onbehaaglijk gevoel bezorgend de lezer intimideert. Wij was heel expliciet, Het smelt is donker en soms ook tragikomisch.

Een vrouw van 27 keert tegen oudjaar 2015 terug naar haar geboortedorp Bovenmeer in de Kempen en geeft in korte fragmenten een aantal beslissende gebeurtenissen uit de zomer van 2002 vrij, toen ze een jaar of 13 was. In Het beschrijft Spit in gebalde zinnen sterke, dorpse beelden waarin een drietal personages de spil van het verhaal vormen. De verstelster is uit haar geboortedorp naar Brussel verhuisd om architectuur te studeren en heeft daar een aardig appartement kunnen betrekken. Hoewel ze al een paar jaar in Brussel woont, en ze veel van wat er achter haar ligt wil vergeten, blijft het verleden knagen en doet haar meer en meer naar vergelding zoeken.Aanvankelijk lijkt haar jeugd kabbelend te zijn geweest in een dorp met veel sociale controle, waar de slager, één bakker, één kruidenier nog geen of toch weinig concurentie kennen van supermarkten, den Aldi misschien uitgezonderd.
Haar eerste levensjaren beleeft Eva dan ook als lid van ‘de drie musketiers’, een vriendschapsverbond tegen wil dank met Pim en Laurens, de enige twee jongens die net als zij in 1988 in Bovenmeer werden geboren. Dat maakte wel dat er op een gegeven moment niet genoeg vijfjarige kinderen zijn om een aparte kleuterklas mee te vullen. Voor de hoofdfiguur en haar twee 'collega's' wordt dan een speciaal ‘bijzetklasje’ gecreëerd, in een hogere klas, om daar zo goed en zo kwaad als dat gaat een op maat gemaakt lesprogramma te volgen. Ze blijven een drieling tot ze dertien zijn, in de zomer van 2002, wanneer een en ander uit de hand begint te lopen en he vertelster niet zo goed meer hoe ze met de puberale fantasieën van de twee jongens moet omgaan. Ook thuis maakt Eva al deel uit van even geforceerd trio. Net als haar oudere broer Jolan en haar jongere zusje Tes probeert ze aan het drankprobleem van haar beide ouders te ontsnappen en een beetje huiselijke warmte te vinden.
Bovenmeer en zijn inwoners tekenen het leven van Eva voor altijd ook wanneer ze in Brussel door een vrij anoniem leven dat verdoemde dorp probeert uit te gummen. Wanneer ze een uitnodiging krijgt van Pim om nog eens naar het dorp te komen om te herdenken dat zijn overleden broer Jan dertig geworden zou zijn, kan ze haar wraakgevoelens niet langer zwijgen opleggen. Op de grote dag vertrekt ze met een groot blok ijs in haar auto naar Bovenmeer brengt alle verhaaleindjes bij elkaar brengt en zorgt voor een onthutsende apotheose.

Hype of geen hype maar de auteur heeft wel een geslaagd beeld geschapen van een jeugdig gezelschap in een dorp gedurende de jaren negentig van vorige eeuw dat worstelde met een mix van communicatiestoornis en een overdosis testosteron.


Synopsis

Nadat zij tijdens haar puberteit traumatische gebeurtenissen met twee jongens heeft meegemaakt, keert een jonge vrouw jaren later terug naar haar geboortedorp met een plan voor een soort wraak en een blok ijs in de achterbak van haar auto.

André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

Het smelt
Titel:
Het smelt
Auteur:
Lize Spit
# pagina's:
480 p.
Genre:
Romans
Uitgeverij:
Das Mag
ISBN:
9789082410617
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Marginaliteit
Aanbevolen voor:
Boeiend,
Cool
Doelgroep:
Volwassenen

Gerelateerde leestips