Tussen thanatos, eros en agapè.

HET EINDE VAN DE EENZAAMHEID. Benedict Wells. ****

Hartverscheurend en hartverwarmend. Maar meer omwille van de tragiek dan om uitzonderlijke louter literaire aspecten. En daar is op zich weinig mis mee. Los van een aantal clichés beheerst Wells zijn vak. Hij weet vooral hoe je moet raken.

Boeiend is de manier waarop drie kinderen binnen één en hetzelfde gezin elk op hun eigen, totaal verschillende manier met het verlies van de ouders omgaan en daardoor ook van elkaar vervreemden. Al blijven ze op een of andere manier ook nauwer dan misschien in andere families met elkaar verbonden, zelfs als het erop lijkt dat de een de ander in de steek laat. Er is de rode draad van de bezorgdheid, van zorg voor elkaar, zelfs over afstand heen. Als puntje bij paaltje komt, kruipt bloed waar het niet gaan kan.

Drie verschillende overlevingsmechanismen om aan te kunnen dat de grond onder je voeten is weggevallen, dat niets meer zeker is, zeker de duurzaamheid van liefde en geborgenheid niet. En zoals elk copingsysteem is ook het hunne nefast als het langer aansleept dan de acute crisis. Van zegen wordt het een vloek, en voor de jaren die volgen een opdracht die vloek alsnog te doorbreken.

Jules, het hoofdpersonage, wordt bovendien geobsedeerd door twee aspecten uit de relatie met zijn vader: hun laatste ruzie die nooit kan worden goedgemaakt, en de uitspraak dat het allerbelangrijkste in het leven een vriend is die je nooit in de steek laat. Een verbondenheid die langer duurt dan die van de liefde. Wat op zich ook iets zegt over zijn ouders.

Jules heeft die vriendschap voor het leven in Alva gevonden, die ook zelf niet ongetekend is. Door de wederzijdse trauma’s schampt de communicatie vaak af, lopen ze elkaar voortdurend mis. Ter zelfder tijd zijn ook zij nooit ver uit elkaars leven, al worden ze door afstand gescheiden.

Verlangen naar en angst voor de liefde en het onvermijdelijke verlies, zijn twee even sterke krachten die maken dat er weinig beweging in de relatie tussen Jules en Alva zit. Tot het lot andermaal ingrijpt. Soms ten goede, soms ten kwade. Soms tot loutering.

Het thema – dat je leven niet loopt zoals het was bedoeld en je zelf niet kon worden wie je in het beste geval had kunnen en moeten worden – sluit nauw aan bij het thema van mijn eigen net voltooide roman ‘Een afgeweken leven’. Ook in die zin fascineerde me het hoe een collega met een gelijkaardig gegeven omging. Wat doe je met je herinneringen en je verlangen? Komt er een modus vivendi tussen verleden en toekomst? Tussen willen behouden en behoeden en jezelf vernieuwen, verder gaan dan het graf van wie je verloor, van jezelf die je daar kwijtraakte, de horizon opzoeken?

Wie wil en kun je alsnog worden?

En voor wie doe je dat dan?

Hoe kan een gekwetst kind voldoen aan de verantwoordelijkheden van een volwassene?

Hoe kan hij niet alleen overleven, maar ook leven in de realiteit die angst aanjaagt? Die confronteert met je onvermogen om zowel met jezelf als met iemand samen te leven?

Hoe weet een man hoe hij moet vaderen als hij op jonge leeftijd een wees werd en de vrouw die hij liefheeft, en die zijn kompas is, hem opnieuw in complete radeloosheid achterlaat?

Een roman over onvoorstelbare veerkracht, en boven alles een getuigenis van liefde die het laatste woord krijgt.