Een clevere sociale satire van een Belgische Franstalige auteur die een vertaling verdient!
Thomas Gunzig is een Franstalig Belgisch schrijver die net als zijn soortgenoten maar weinig bekend is in het Nederlandstalig gedeelte van België. Boeken van hem werden al vertaald naar verschillende talen maar nog niet naar het Nederlands. Wat is dat toch met ons landje?
Gunzig werd in mei 2021 bekend bij de gelukkige volgers van Thomize, één onderdeel van het Flirt flamand-programma, een samenwerking tussen Literatuur Vlaanderen en de Foire du Livre de Bruxelles, en was ook te gast in een van de 11 geprogrammeerde Flirt flamand-gesprekken tussen Vlaamse en Franstalige Belgische auteurs en die nog steeds digitaal te bekijken zijn op de gelijknamige website. Dankzij Thomize is ook deze lezeres overstag gegaan om het laatste boek, Feel good, van Gunzig te lezen.
Het boek is een satire op het genre waarnaar het vernoemd is, maar nog meer dan dat een grimmige sociale satire waarin de wanhoop en de miserie regelmatig van de bladzijden spat. In het eerste deel worden we meegenomen in het armoedige leven van de veertiger Alice, die altijd wel heel nipt - “tout juste” - de eindjes aan mekaar moet knopen en samen met haar zoontje Achille een precair leven lijdt dat met het minste zuchtje totaal verkeerd kan aflopen. Al in de eerste zin waarmee haar verhaal begint, wordt haar leven samengevat; Alice mist iets essentieels:
« Les humains sont faits de trois choses : les os, les muscles et les souvenirs. Enlevez une de ces choses et c’est terminé. Enlevez une de ces choses et il ne reste rien. Celle dont il sera question ici s’appelle Alice. »
Haar armoede is overgeërfd, dankzij enkele flashbacks lees je in welke omstandigheden ze is opgegroeid, hoe haar vader groot en sterk was als een paard en die haar rots in de branding was, en wiens dood door kanker zijn gezin in de echte armoede stortte. Ondanks haar gebrek aan middelen en steun vecht ze als een heldin elke dag met veel kracht om te overleven met en voor haar zoontje.
In het tweede deel van het boek lees je het verhaal van de middelmatige schrijver Tom Petermans, wiens verhaal eveneens vanuit zijn perspectief wordt verteld. Nadat zijn vriendin een al met al liefdeloze relatie met hem uitmaakt, heeft ook hij – ondanks enkele redelijk goed ontvangen boeken, vele lezingen in het hele land en enkele schrijverscursussen op zijn palmares – nog maar weinig reserve om zijn leven op het goede spoor te krijgen. Door een op ongelooflijke wijze verkeerd gelopen actie van Alice die verschillende risico’s neemt om geld bijeen te krijgen om te overleven, leren zij en Tom elkaar kennen.
Deze twee op het randje levende mensen komen samen en ontroeren, doen lachen en vechten om te overleven. Hoe kan een boek feel good zijn die zich in dergelijk armoedig milieu afspeelt? Gunzig slaagt er met brille in de levens van de hoofdpersonages in een donkere humoristische stijl weer te geven. De cadans die in het boek ligt door de vele herhalingen en opsommingen geven het boek tegelijkertijd een scherpte die je bij het nekvel grijpt. Het is een verhaal over zowel mensen aan de rand van de maatschappij als hoe het er in het bij wijlen elitaire en snobistische literaire wereldje aan toe gaat.
Net als het verhaal dat binnen het verhaal wordt geschreven, voldoet het boek op zich aan de titel maar met venijnige randjes en stekels. Er zijn enkele mooie stukken waarin emoties, humor en kritiek op onze huidige maatschappij gericht op economische winst en die de zwaksten buitensluit, elkaar ontmoeten. Erg goed gedaan! Laat die Nederlandse vertaling maar komen.
