Hypocrisie en conformisme

Empusion. Door: Olga Tokarczuk.

“Elke samenleving steunt op twee pijlers: hypocrisie en conformisme.”

Dit is de eerste roman van Tokarczuk na het winnen van de Nobelprijs in 2018. Mijn liefde voor haar originele denken en schrijven begon tijdens het lezen van Jaag je ploeg over de botten van de doden. Voor mij kan niets tippen aan dat boek met de geweldige hoofdpersoon Janina Duszenko.

Wat dat boek gemeen heeft met Empusion is de spannende, donkere ondertoon en het feit dat er heel wat ideeën en boodschappen onder de oppervlakkige eerste lezing schuilen.

Empusion wordt het feministisch antwoord op De Toverberg genoemd en het meest feministische is volgens mij de lijst met namen In de Aantekeningen van de auteur. Wojnicz (de hoofdpersoon) gaat in behandeling in een sanatorium waarvoor hij zijn intrek neemt in een pension voor heren, die heren filosoferen elke avond na het eten, onder invloed van een glaasje likeur. De misogyne onzin die zij dan verkondigen is zo potsierlijk dat het soms hilarisch klinkt, en me luidop deed lachen. Jammer genoeg is geen enkele van die uitspraken verzonnen maar blijken ze allemaal afkomstig van bestaande personen (zie de lijst). Het lachen vergaat je dan wel even…

Tockarczuk heeft de gave om je mee te nemen in een wereld die ver van de onze afstaat (in tijd en ruimte) maar je toch in het gezicht stompt in het hier en nu. Niets is zwart-wit of binair, of we dat nu willen of durven inzien of niet. Olga Tokarczuk is een activiste met haar pen; hulde daarvoor!