De tand des tijds

“Misschien ben ik al dood als het af is. Misschijn zijt gij dan wel dood. Misschien zit ik het allemaal zelf te fantaseren. Daar verschiet ge van zeker?” “Ik verschiet nog van weinig, Moe. Ik voel me nochtans niet gefantaseerd.”

Erwin Mortier (1965) studeerde kunstgeschiedenis in Gent en behaalde het diploma van psychiatrisch verpleegkundige. Van 1991 tot 1999 was hij als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Museum Dr. Guislan, Geschiedenis van de Psychiatrie. In 1999 maakte Mortier zijn debuut met de zeer succesvolle roman Marcel, die werd bekroond met de Gerard Walschapprijs, de Van der Hoogtprijs en het Gouden Ezelsoor. Daarnaast werd het boek genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en de longlist van De Gouden Uil. Een jaar na verschijning waren veertigduizend exemplaren verkocht, vertalingen verschenen in het Engels, Duits, Frans en Bulgaars.

Mortiers tweede roman, Mijn tweede huid werd genomineerd voor de Libris Literatuurprijs en De Gouden Uil. Zijn poëziedebuut Vergeten licht (2001) ontving de C. Buddingh'-prijs. In 2002 volgden de derde roman Sluitertijd en een essaybundel Pleidooi voor de zonde. In 2004 maakte Mortier de overstap naar De Bezige Bij, waar datzelfde najaar zijn novelle Alle dagen samen verscheen.

In 2005 verscheen de bundel Uit één vinger valt men niet, gedichten bij foto’s van Lieve Blancquaert die werden genomen in het voormalige Klooster van de Minderbroeders te Gent, in 2007 gevolgd door Avonden op het landgoed. Op reis met Gerard Reve. Van 2005 tot 2007 was Mortier stadsdichter van Gent. In oktober 2008 verscheen de alom bejubelde roman Godenslaap, bekroond met de AKOliteratuurprijs.

De onbevlekte (2020) is de laatste roman van Erwin Mortier en daarin keert hij terug naar locatie en personages van zijn eerste boek Marcel (1999). Dat debuut vertelt hoe de jonge Marcel bij zijn grootouders op het Vlaamse platteland opgroeit en een fascinatie ontwikkelt voor de veelheid aan kleurrijke familieverhalen die rondom hem verteld worden. Hij draagt bovendien dezelfde naam als zijn grootoom. Eigenlijk was die oudere Marcel, die als SS-soldaat aan het oostfront is overleden, het familielid dat het hoofdpersonage het meest fascineert. Het boek uit 1999 beschrijft gedetailleerd hoe de jongen volledig in de ban raakt van een vervaagde foto van de gestorven soldaat. In De onbevlekte brengt een ouder geworden Marcel een laatste bezoek aan het huis van zijn grootouders om alsnog te weten te k omen waarom hij dezelfde naam als zijn noodlottige oom draagt.

Mortier parafraseert vooral impressies en personages uit het debuut en plaatst ze in een nieuw daglicht. Op die manier staan de beide romans uit het oeuvre van de schrijver voortdurend in dialoog met elkaar. Het perspectief van een naïef jongetje is vervaagd, maar hij laat nu verschillende mensen aan het woord: de grootmoeder die haar jeugd met haar broer de revue laat passeren, kleinzoon Marcel die met een zekere weemoed afscheid neemt van het huis waarin hij voor een groot deel is opgevoed en, via brieven vanaf het front, ook met de soldaat Marcel zelf.

In essentie sluit De onbevlekte het verhaal van de overleden grootoom af. Dat blijkt ontegensprekelijk uit de laatste zin. Erwin Mortier toont op een meesterlijke manier hoe de tand des tijd zijn tanden zet in de personages en de setting van een verhaal net zoals in het alledaagse leven.