Genade & Verlossing

“Hij was verdwenen. ‘Net als mijn vader,’ fluisterde Breukmans, ‘die is ook verdwenen.
Hij ligt onder de grond. Hij is dood. Hij is rustig.”

De Vlaamse auteur, filosoof en kunsthistoricus Hans Theys heeft een bijzondere roman geschreven. In De Genade zijn taal en verhaal knap met elkaar verstrengeld. Heb ik meer genoten van de schrijfstijl of van het veelzijdige verhaal? Want spanning en humor, muziek en filosofie komen ook ruim aan bod in dit knap relaas over een verdwijning.

In het eerste deel van het boek, De Genade, neemt rechercheur Breukmans de lezer gedurende 10 dagen mee op pad. Hij doet onderzoek naar de vermissing van Karel Versluys. Zijn auto is in het kanaal gevonden, maar van het slachtoffer is er aanvankelijk geen spoor. Moord, zelfmoord of een ongeluk? Al deze pistes worden onderzocht. De buren, poetsvrouw, studenten, exen, stiefkinderen en eigen zoon doen hun verhaal. Het slachtoffer wordt door hen vaak omschreven als eigenaardig, gek en verward.

“Hij wilde altijd iedereen redden. Of het nu bomen waren, kinderen van andere mannen of studenten. Hij wist dat het onzinnig was, maar hij kon het niet laten.”

Uit zijn woning zijn er schilderijen verdwenen. Heeft dit te maken met de conflicten die hij met sommige kunstenaars had? En dan is er ook nog iets eigenaardigs aan de hand met zijn affectie voor bomen, er wordt zelfs aan een heuse bomenmaffia gedacht. Genoeg ingrediënten dus voor een goed en origineel detectiveverhaal. Het privéleven van rechercheur Breukmans zorgt voor wat afwisseling. Yoga, oudtante Marie, geheimzinnige pakketjes en de geur van vers gebakken brood maken zijn leven toch een beetje boeiend.

Het eerste deel sluit af met een ontroerend mooie interpretatie van een schilderij van Colijn de Coter, achteraan in het boek afgebeeld. Knappe schrijfstijl van Hans Theys, hier kan ik echt van genieten.

In het tweede deel, De Verlossing, volgt de lezer de laatste zeven dagen van Versluys. Zijn gevoelens zijn vaak anders dan in het eerste gedeelte wordt besproken door zijn entourage. Hij bekijkt de zaken vanuit een ander standpunt. Maar wie heeft er nu gelijk?

“Er bestaat maar één werkelijkheid, maar we dichten haar ontelbare gedaanten toe.”

De sfeer en de gevoelens primeren in De Genade boven het eigenlijke verhaal. Zowel rechercheur Breukmans als Versluys moeten afrekenen met demonen uit het verleden en worden geconfronteerd met zichzelf. Er schuilt veel verdriet, frustratie en onmacht in beide mannen. Toch blijven sommige zaken beter onuitgesproken. Een verward kluwen van relaties met ouders en kinderen loopt als een rode draad door het boek.

“Langzaam nam de verdovende werking toe van de watten die zich al heel zijn leven rond zijn hoofd verzamelden als hij in de buurt kwam van een van zijn ouders, als een stootkussen dat eventuele kwetsende opmerkingen moest vertragen.”

Het verhaal is goed opgebouwd, met steeds nieuwe en onverwachte wendingen. De Genade doet de lezer zeker nadenken over familierelaties, wat verwachten en verlangen we van elkaar? Als lezer moet je wel alert blijven, want het is soms een kluwen van ouders en kinderen met ieder zijn eigen verhaal.

Hans Theys strooit graag met citaten uit de literatuur en uit klassiekers. Zo heb ik weer een paar interessante ontdekkingen gedaan. De verwijzingen naar ‘Entomologische herinneringen’ van Jean-Henri Fabre vond ik bijvoorbeeld zeer boeiend. Het leven van insecten past perfect binnen dit verhaal, mooie overeenkomsten. En muziekliefhebbers kunnen hun hart ophalen met de verwijzingen naar oa Jeff Buckley, Pink Floyd, Snoop Dogg, Guido Belcanto, maar ook Purcell en Strauss. Op de Facebookpagina van de auteur staat een link naar de playlist op Spotify. Een aanrader om hier tijdens het lezen naar te luisteren, het geeft een extra dimensie aan de leesbeleving.

Verwacht dus zeker geen klassiek misdaadverhaal. Deze literaire roman bevat een complex verhaal dat uitnodigt om herlezen te worden. Het fragment op pagina 195 past perfect bij mijn gevoel over De Genade.

“Wat jij mij wilt vertellen, weet je al. Maar wat je nog niet weet, is wat ik zie, voel en denk als ik naar je werk kijk. Jij maakt jezelf kwetsbaar door het te maken en te tonen, ik moet mezelf kwetsbaar maken door te vertellen wat het bij mij oproept.”

Vooral de rijke taal van Hans Theys beviel me goed, dus vier welverdiende sterren.