Het traditionele beeld van het Wilde Westen aan diggelen

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang en degelijk onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen. Veel Amerikanen namen de inhoud van het boek met plaatsvervangende schaamte tot zich. Voor de indianen daarentegen was Dee Browns magnum opus een openbaring, die een enorme boost gaf aan de strijd voor hun zaak. Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, van de periode 183O tot 189O, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen internationale aandacht, zowel pro als conta, trok staat volkomen haaks op de feiten die we denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890.

Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de indringers met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon.

De poging om met de witte man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.