ZuiderZinnen 2025 - gesprek met Rayan Awad: “Liefde is wat blijft”
Door Sven Reynders
Het aftellen is begonnen, op 21 september a.s. vindt opnieuw ZuiderZinnen plaats, het Festival van het Woord op het Antwerpse Zuid. De organisatie koos dit jaar voor het thema ‘Liefde’ en vroeg de Palestijns-Libanese schrijfster en activiste Rayan Awad om voor de eerste keer de rol van ambassadeur op zich te nemen. Meer dan reden genoeg voor een eerste babbel over de aankomende editie, met Rayan en met communicatieverantwoordelijke Selena.
ZuiderZinnen heeft dit jaar Rayan Awad gekozen als ambassadeur. Wat heeft gemaakt dat de keuze op haar is gevallen? Wat is de rol van een ambassadeur en wat verwachten jullie van haar?
Selena de Waard (verantwoordelijke voor Communicatie, sociale media en vormgeving voor ZuiderZinnen): “Daar zijn verschillende redenen voor. Vooreerst natuurlijk omdat ze zelf auteur is en ze een boek heeft uitgegeven, Palestijnse engel. Daarnaast is het thema van Zuiderzinnen dit jaar liefde. We vonden Rayan ook een super goede ambassadeur binnen dat thema als je kijkt naar hoeveel zij geeft aan de stad, aan haar jongeren binnen de jongerenwerking van YUE (Youth Unity Empowerment, nvdr.) We willen het thema liefde breder trekken, het thema van ZuiderZinnen is niet louter de romantische liefde, het mag ook platonische liefde zijn of liefde voor de stad, liefde voor taal, liefde voor je familie.”
Hoe zien jullie de editie van dit jaar? Zijn nieuwe of andere elementen in vergelijking met vorige edities?
Selena: “Om te beginnen is het ambassadeurschap op zich nieuw. We willen heel graag blijven proberen om jongeren aan te spreken. We hopen die dit jaar meer dan ooit naar Zuiderzinnen toe te trekken. Dat is iets waarop we meer en blijvend inzetten, die focus op jongvolwassenen. Een van de redenen dat we haar als ambassadeur zagen, is omdat we Rayan ook zien als aanspreekpunt voor de jeugd.”
Rayan, wat was jou drijfveer om in te gaan op de vraag van ZuiderZinnen?
Rayan: “Toen ze het me vroegen, vond ik dat een heel mooi verhaal. Ik moest wel even kijken wat ZuiderZinnen eigenlijk is, want het is onder de jeugd toch minder bekend.
Dat is wellicht mijn belangrijkste drive, dat de jeugd meer begint op te komen binnen zo’n mooi evenement. Veel jongeren schrijven, maar krijgen geen platform. Ik wou de eerste zijn om jongeren te inspireren om vooraan te staan op zo’n evenement en hun verhaal te vertellen, of zij die iets geschreven hebben te motiveren om dit op een podium te brengen. ZuiderZinnen heeft het ook nodig dat jongeren mee aan de kar trekken. Het is een mooi evenement met een interessant en divers publiek, jongeren zoeken die diversiteit op waar ze hun stem kunnen laten horen. Ik hoop dat er volgend jaar dan ook meer jongeren willen meedoen, en zoeken naar de weg om hun talenten te ontwikkelen.”
We hebben nu gehoord wat ZuiderZinnen van jou als ambassadeur verwacht. Hoe zie je dit zelf in te vullen? Welke klemtonen wil je leggen? Wat wil je hiermee zeker bereiken?
Rayan: “De klemtoon is in eerste instantie het geloof in de jeugd, maar ook het geloof in jezelf. Dat is voor mij heel belangrijk, ik denk dat vandaag veel jongeren veel talenten hebben, maar niet durven te geloven in zichzelf. De boodschap is dus eenvoudigweg ‘durf’! Iedereen kan en mag fouten maken, ik ook, maar we leren daar allemaal van. Als je iets niet probeert, lukt het zeker niet. Daarom wil ik tegen die jongeren zeggen, volgend jaar ben jij het rolmodel dat daar staat.”
Jouw levenswerk tot nog toe is Youth Unity Empowerment (YUE), wat voor een organisatie is dat?
Rayan: “Het is een jongerenorganisatie geboren vanuit de nood van jongeren, van onderuit. Het is een behoefte, een signaal dat ik heb opgepikt. Het is de vraag van vele jongeren, wat zijn mijn rechten in België, hoe kan ik mijn talenten ontwikkelen? Dat is YUE, een grote organisatie die tegen jongeren zegt, hier mag je vallen en opstaan, hier mag je je talent laten groeien op je eigen manier en ontwikkelen wat je wil ontwikkelen. Wil je een evenement in elkaar steken? Bij YUE mag dat. Daar ligt de kracht van deze organisatie, verantwoordelijkheid nemen, jezelf pushen, je herkennen als rolmodel in de anderen en hen steunen, zien dat samenhorigheid een grote kracht is binnen de organisatie. Dat is waarom YUE uniek is, omdat de jongeren dat allemaal zelf in handen nemen. De voorbeelden komen niet van mij, ik delegeer enkel binnen deze organisatie. De jongeren zijn het machtigste element binnen YUE. Als er morgen geen jongeren meer zijn, is de organisatie leeg. Als je investeert in jongeren, dan gaan ze zich ook verantwoordelijk voelen, dan krijg je ownership. Elke jongere binnen de organisatie is een mede-oprichter, we hebben dit allemaal samen gedaan. Ik ben vooral diegene die luistert en stuurt vanuit mijn ervaring, maar de jongeren doen het en ze kunnen dat.”
Gaan de jongeren van YUE ook iets doen op ZuiderZinnen?
Rayan: “Nee, dat is nog te vroeg. Maar op 6 september organiseren ze de tweede editie van het Borgerhouts jongerenfestival Fissa op het Laar. De eerste editie vorig jaar vond plaats op Spoor Oost en trok zo’n 500 bezoekers. Er zullen jonge ondernemers zijn, nationale en internationale artiesten, en dit is allemaal door de jongeren in elkaar gestoken. Als je mij vandaag vraagt waar de organisatie staat, ik weet het echt niet. Ik laat het in hun handen en ik vertrouw ze. Ik krijg nu nog vragen van mensen die aan het event willen deelnemen en die vragen of er nog plaats is. Ik moet hen doorverwijzen naar de jongeren, want ik weet het niet. Na het succes van vorig jaar heb ik gezien dat ze het in goede banen kunnen leiden en zo heb ik het ook leren loslaten.”
Op je zeventiende schreef je het boek ‘Palestijnse engel’. Wat wil je onze lezers hierover vertellen?
Rayan: “Het boek heeft in eerste instantie mijn Nederlands erg vooruitgeholpen. Het bevat zowel realiteit als fantasie. Er waren veel onderwerpen die mij toen bezighielden. Sommige delen van het boek zijn waarheid, mijn waarheid, andere zijn er bij gefantaseerd. Ik was toen nog te jong om mijn echte levensverhaal met de wereld te delen, vandaar dat het deels verzonnen is. Door dit boek te schrijven heb ik wel ontdekt dat schrijven één van mijn talenten is, voorheen wist ik dat niet. Ik was ook erg verbaasd toen het boek er uiteindelijk was, dat mensen dat begonnen te lezen en er feedback op gaven, ongelooflijk. Het boek was uiteindelijk niet zo bekend, nu wel, omdat mijn naam ook meer circuleert. Er is nu wel wat vraag naar het boek, maar het is niet meer beschikbaar. Zelfs ik heb geen exemplaar meer, ik heb ze allemaal moeten weggeven. Gelukkig zijn er nog een aantal beschikbaar in bibliotheken.”
Misschien een primeur voor Antwerpen Leest, mogen we van jou in de toekomst nog meer literatuur verwachten?
Rayan: “Ik werk inderdaad aan een nieuw boek, de werktitel is ‘Mijn weg’. Ik ben nog op zoek naar een definitieve titel, want het wordt een zeer emotioneel boek voor mij. Ik wil een boek lanceren met veel waarde, want het vertelt over heel veel dingen die mensen dagelijks meemaken. Ik wil dan wel dat het de aandacht krijgt die het verdient. Vandaar dat ik heb beslist om het pas over twee jaar, in 2027, te publiceren. Ik wil tijd vrijmaken om het volledige verhaal mee te geven. Ik werk nu voltijds, ik kan niet mijn voltijdse job doen en dan ook nog eens zo’n boek schrijven. Ik word nu vaak geboekt voor spreekbeurten en optredens, dat gaat allemaal niet samen. Ik zit nu aan de helft van het boek, het deel van Libanon is al af, nu werk ik aan het deel van België.
Hoe is het om op 12-jarige leeftijd naar België te komen? Maak je hier racisme mee? Hoe is het om een vzw te hebben? Heb je daar zelf aan gedacht? Is dat moeilijk? Is dat makkelijk? Dat zijn dingen die veel mensen niet weten, zij die vaak denken dat mijn leven altijd rozengeur en maneschijn is. Ik heb heel veel meegemaakt, dat probeer ik nu in het boek neer te schrijven. Op een bepaald ogenblik heb ik wel overwogen iemand aan te nemen om het boek te schrijven, maar uiteindelijk maakte ik me de bedenking: wie kan dit boek beter schrijven dan ik? “
Bedankt voor dit boeiende interview. We hebben behoorlijk wat om naar uit kijken! Veel succes met ZuiderZinnen 2025 en het nieuwe boek voor 2027!
___________________________________________________________________________
Het programma van Zuiderzinnen 2025 komt op 21 augustus online: https://www.zuiderzinnen.eu/
Je kan Rayan volgen op https://www.instagram.com/rayamawa/
Benieuwd naar Youth Unity Empowerment? https://yuevzw.be/
