Zieke mensen blij maken met een boek
Door André Oyen
November is de boekenmaand bij uitstek. Er zijn veel literaire activiteiten en het boek en de bibliotheek staan ook volop in de kijker.
Dit artikel ontstond tijdens een ziekenhuisopname. Ik voelde mij flink ziek maar gelukkig had ik nog fut genoeg om boeken aan de lopende band te verorberen. Een boek is voor mij het beste medicijn. Mijn mantelzorger had een stapel van mijn nog te lezen boeken meegebracht.
Een ziekenhuisbibliotheek had hem dat vervoer kunnen besparen. Gezien de korte opnames en de schaarse vrijwilligers beperken de bezoeken van de boekenkarren van Zorgbib in Antwerpen zich veelal tot revalidatiecentra, woonzorgcentra, opvangcentra voor verzoekers internationale bescherming, psychiatrische centra enz.
Op dit moment denk ik terug aan de zalige zeven jaren die ik als vrijwilliger voor de Zorgbib werkte. Zorgbib is misschien één van de minder gekende activiteiten van het Rode Kruis-Vlaanderen maar het is wel een heel waardevolle en door de gebruikers sterk geapprecieerde activiteit. Voor wie korte of langere tijd in een zorgvoorziening verblijft kan een goed boek, een deugddoende babbel of een fijn gezelschapsspel deugddoende ontspanning brengen. Dat is waar Zorgbib kan helpen.
Maar Zorgbib is veel meer dan dat. Naast het uitlenen van verschillende soorten boeken (boeken met grote letters, kijkboeken met veel foto’s en minder tekst,...), cd’s, dvd’s, gezelschapsspelen, activiteitenbegeleidingsmateriaal, luisterboeken, maken meer dan 700 vrijwilligers ook tijd voor een kort bezoek, een gesprekje, voorlezen of een ontspannende activiteit met patiënten en bewoners. Zorgbib is in Vlaanderen op meer dan 450 plaatsen actief. De dienst is helemaal gratis.
Toen ik met pensioen ging dacht ik dat ik de deur van het ziekenhuis waar ik zo vele jaren gewerkt had als zorgverlener voorgoed achter me dicht ging. Ik wilde een nieuw leven beginnen waarin reizen, schrijven en literatuur centraal zouden staan. Maar na twee jaar pensioen bleek de bibliothecaris van mijn vorige werkplaats langdurig ziek en werd mij gevraagd of ik niet tijdelijk zijn vervanger kon zijn.
Lang heb ik daar niet moeten over nadenken. Zieke mensen blij maken met een boek, dat leek mij een fantastische uitdaging. Twee keer per week trok ik er op uit om zieke en revaliderende mensen op te monteren. Met een stevige eikenhouten kar gevuld met een zeer divers aanbod gaande van Stefan Hertmans, Connie Palmen, Danielle Steel, Pieter Aspe tot de Bijbel, de Koran, boeken over Vrijzinnig Humanisme enz. Aanvankelijk was ik alleen, later kwam er nog een collega bij. We hadden twee keer per week een boekenronde omdat er heel wat kamers waren.
Vooral de mensen die weinig bezoek kregen waren blij ons te zien en er werden diepzinnige gesprekken gevoerd. Ook voor anderstaligen (Frans, Engels, Duits, Spaans) hadden we een beperkt aanbod. Er werd vooral over boeken gepraat maar soms passeerden er ook heel ernstige én grappige onderwerpen de revue. Zo was er bijvoorbeeld een dame van vijfentachtig die toch wel eens wilde weten wat er zo controversieel aan Herman Brusselmans was. Haar kleinzoon wilde geen boek van hem meebrengen, omdat dat volgens hem niet voor een deftige vrouw geschikt was. Ze vroeg of ze bij ons iets kon uitlenen. Natuurlijk kon dat. "Zijn haar is lang verlangde er naar om door haar gelezen te worden. “Leg het boek maar in mijn kast tussen mijn ondergoed. Daar kijkt mijn kleinzoon niet, want daar is hij veel te preuts voor” zei ze glunderend. Ze heeft verschillende Brusselmanskes verslonden en ervan genoten. Zijn boeken maakten ziek zijn wat minder zwaar omdat ze eens goed kon lachen en met elke bladzijde uit de drukkende wereld kon ontsnappen.
Een keer per maand hadden we ook een poëzienamiddag. Wij brachten dan gedichten van vroeger en nu. Als ik er nu aan terugdenk hoe de patiënten heel enthousiast Het is goed in eigen hert te kijken van Alice Nahon meedreunden, krijg ik nog de krop in mijn keel.
Als vrijwilliger van de Zorgbib de boekminnende zieken verwennen vind ik iets zaligs.
Enthousiaste kandidaat vrijwilligers kunnen zich altijd aanmelden via www.rodekruis.be/zorgbib.
Alle info kan je vinden op https://www.zorgbib.be/
