Workshop SamenLezen voor jongeren: een inspirerende ervaring

15 mei 2023

Op een zonnige zondag eind april organiseerde SamenLezen Antwerpen een workshop SamenLezen voor jongeren. 8 jonge enthousiastelingen met een hart voor literatuur namen deel. Lesgeefster Ilona Plichart, leesbevorderaar en coach, beschreef prachtig hoe deze intense en inspirerende dag liep.

Om te beginnen.....

SamenLezen, wat is dat nu precies?

Samenlezen is een prachtige en laagdrempelige methodiek, die mensen verbindt aan de hand van literatuur.

SamenLezen doen we in Antwerpen met meer dan 30 groepen op verschillende locaties: in bibliotheken, buurthuizen, ontmoetingscentra, dienstencentra, woonzorgcentra en bij andere organisaties. Er zijn leesgroepen voor volwassenen, senioren, jongeren, kinderen, anderstaligen,…

In een klein groepje lezen we een verhaal en een gedicht terwijl we genieten van een kopje thee en een koekje. De begeleider leest hardop, we verkennen samen de tekst en delen wat deze voor ons betekent. Alle opmerkingen zijn even waardevol. Wat ons met elkaar verbindt is het verhaal, het boek, én het lees- en luisterplezier.

Een samenleesgroep is dus geen klassieke leesclub: kennis over schrijver of boek is niet nodig en je moet op voorhand geen boek gelezen hebben.
Voor de begeleiding van het SamenLezen volgden meer dan vijftig vrijwilligers en medewerkers (van de bibliotheken) een specifieke opleiding tot SamenLezen-begeleider. De SamenLezen methodiek werd ontwikkeld door The Reader Organisation.

SamenLezen met jongeren?

Er zijn nog erg weinig samenleesgroepen voor en met jongeren in de vrije tijd, terwijl dit enorm kan bijdragen aan het bevorderen van leesplezier. Er zijn best wel jongeren die lezen én die de "goesting" voelen om anderen hierin mee te nemen.

Daarom organiseerde SamenLezen Antwerpen in jongerenbib Permeke een workshop SamenLezen, speciaal voor jongeren. Zodat zij als facilitator op hun beurt deze methodiek kunnen inzetten met en voor andere jongeren. Want als jongeren zelf mee aan het roer staan, kunnen ze hun leeftijdsgenoten het beste inspireren.

_______________________________________________________________________________

Samenlezen in de jongerenbib 'de kubus': verslag van de dag

Door Ilona Plichart

Ze heten Emil, Fereh, Hanane, Keltoum, Liana, Loic, Siham en Will
Ze zijn tussen 18 en 25 jaar oud.
Ze wonen in of rond Antwerpen, studeren, werken, zitten ergens daartussen of combineren. Ze zijn jong en samen vormen ze een geweldige doorsnede van de jonge Antwerpse bevolking. Wat ze absoluut allemaal gemeen hebben? Ze lezen. Sommigen alleen fictie, sommigen zweren bij non-fictie. Hun huidige lievelingsboeken? Dat varieert van Dostojevski tot Binu Singh, van Alice Oseman tot een werk over creatieve generalisten, van Tahere Mafi via een insectengids tot Jennifer L. Armentrout.

Alle acht hebben ze een zondag vrijgemaakt voor een crash course tot facilitator samen lezen, samen praten over boeken. Gelukzak die ik ben, mag ik met hen aan de slag. We duiken in een rauw fragment van Jason Reynolds en meteen aansluitend leg ik een gedicht van Tjitske Janssens voor. Armoede, gevoed worden door je geloof, de kracht van vriendschap, hoe je ouders begroeten… Meteen zitten we in een gesprek waarbij ik als facilitator dankbaar bedenk: hoe geweldig dat ik hiervoor mijn zondag heb gereserveerd.

De jongvolwassenen rond de tafel ontdooien helemaal als ze zelf oefenen in hun nieuwe rol als facilitator. Terwijl ze elk apart eerst vrezen dat ‘Kunstmatig’ van Esohe Weyden niet voor hen is, ontspint er zich al snel een uitwisseling waarin tegelijkertijd zoveel wijsheid en onzekerheid gedeeld wordt… We vinden herkenning bij elkaar, nieuwe perspectieven, niet-gedeelde ervaringen, de overvolle agenda’s van hun ouders of van zichzelf. We ervaren dat ook de gedichten ‘Terwijl’ van Judith Herzberg en ‘Pluk de dag’ van Cees Budding voor deze jongvolwassenen betekenis hebben…

Samen oefenen, ervaren hoe een gesprek een bocht kan nemen na een vraag of interventie. Rond de tafel zitten enkele verrassende natuurtalenten. Zij doen het meteen, op een veilige en authentieke manier een gesprek over een tekst leiden. Anderen ontplooien zich rustigaan tot gevatte observator, rustige grapjas of gevoelige deelnemer.

Het is heel bon ton om een stukje over een workshop aan jongeren af te sluiten met ‘ik kreeg er hoop van’. Laat ik het nog wat aandikken: uiteraard fietste ik met een vol hoofd en hoopvol hart richting station. Opnieuw ook met de overtuiging dat we het niet te ver moeten zoeken. Het blijft ontroerend hoe vlot een tekstfragment of een gedicht mensen tot een groep verbindt, hen laat vertellen, schoonheid laat vinden. Soms heb je niet veel toeters en bellen nodig.

Nu is’t aan hen. Deze kersverse facilitators gaan een eerste keer proefdraaien. Binnenkort oefenen wij samen verder en ik ben er gerust in: ze zullen mij verrassen met hun tekstkeuze!

_______________________________________________________________________________

Heb zelf interesse om deel te nemen aan een samenleesgroep? Hier kan je het overzicht vinden van groepen in Antwerpen.

Ook tussen de Leesclubs op onze website staan enkele samenleesgroepen.