Verhalen in stilte - dit was het feest voor 5 jaar Antwerpen Leest
Door Hanneke van de Kerkhof. Foto's: Fotografencollectief Brandpunt 23
Op zaterdag 5 april vierde Antwerpen Leest haar 5e verjaardag, met een grote Slow Reading in de Bourla. Redactrice Hanneke was erbij en pende haar indrukken neer. Fotografencollectief Brandpunt 23 bracht de dag in beeld.
De zon scheen uitnodigend boven Antwerpen, maar ik besloot om het lenteweer even te laten voor wat het was. In plaats daarvan stapte ik de prachtige Bourla Schouwburg binnen, waar het gezellig gevuld was met mensen. Niet met luid applaus of geroezemoes, maar met stilte. Een gedeelde stilte. Iedereen zat er met een boek of koptelefoon, verdiept in verhalen, elk op zijn of haar eigen eiland, en toch samen.
Ik nestelde me op het balkon, in een van de rode velours stoelen, zette mijn koptelefoon op en liet me meevoeren door de soundscape van Kris Strybos, ook bekend als Scale. Na mijn gehaaste fietstocht door de stad landde ik zachtjes in het NU, een zalige rust liet alle spanning wegstromen. Terwijl ik om me heen keek naar al die mensen die in stilte aan het lezen waren, alleen en toch verbonden. Samen lezen, het is iets anders dan samen naar een film kijken. Intiemer, zachter.

Lien Van den Kelder, eerlijk en ontwapenend
Lien Van den Kelder, schepen van Cultuur, verwelkomt het publiek met een eerlijke en warme toespraak. Ze had een dubbele oogontsteking, zei ze, maar dat hield haar niet tegen om hier te zijn. “Ik vecht elke dag keihard voor cultuur,” grapte ze, en meteen had ze de zaal mee.
“Vroeger was ik eigenlijk geen grote lezer,” bekent ze. “Ik bouwde liever boomhutten. Maar gelukkig is de lezer in mij wakker geworden, zodanig zelfs dat ik tegenwoordig overgewicht betaal voor mijn boeken op reis!”
Voor haar is lezen niet enkel ontspanning, maar een bron van verwondering en verdieping. “Lezen verruimt je blik, maakt je kritisch en empathisch. Het leert je om je in te leven in andere perspectieven. En dat is van onschatbare waarde in onze maatschappij.”

Haar boekentip: Ode aan de verwondering van de veel te vroeg overleden filosofe en communicatiewetenschapper Carolien Pauwels. Een boek dat ze altijd cadeau doet, en dat zij zelf las samen met Rutger Bregmans De meeste mensen deugen. Een duo dat haar inspireerde om positief te blijven, zelfs in moeilijke tijden.
De stem van de stad, stadsdichter Esohe Weyden
Sinds januari is Esohe Weyden de nieuwe stadsdichter van Antwerpen. Voor de verjaardag van Antwerpen Leest schreef zij haar allereerste stadsgedicht, dat ze met trots voordroeg.
Wie wilde kon een fragment van het gedicht laten zeefdrukken door zeefdrukstudio Rombus, op een tote bag, een tastbare herinnering aan het moment.
Haar eigen leestip verraste, De vijf talen van de liefde van Gary Chapman. “Ik was er eerst sceptisch over,” gaf ze toe, “maar het bracht zoveel gesprekken op gang. En het inspireerde me bij het schrijven van mijn bundel Richtingloos navigeren.”

Ze nam ook vijf andere boeken mee voor de boekenspeeddate die later op de dag volgde.

Een gesprek over boeken en steden met Dries Decru
Tijdens de boekenspeeddate deelt Dries Decru, stadslezer en medewerker van Bibliotheek Permeke, zijn boekentips en inzichten. We hadden het over fictie, non-fictie, en zijn favoriete boek over Rotterdam. Hij vertelde hoe gentrificatie een stad kan veranderen, soms mooier, maar ook minder van de mensen zelf. “Het is persoonlijk geschreven, met verhalen die laten voelen wat stadsontwikkeling betekent voor wie er woont.”
En dan die cavia! Zijn andere boekentip was De cavia op kantoor,van Paulien Cornelisse, een verhaal dat nergens over gaat en tegelijk over alles. Soms moet een boek gewoon licht en grappig zijn. “Of je vindt het na vijf pagina’s onzin, of je vindt het geniaal. Het is als The Office, maar dan met een cavia als hoofdpersonage.

We kabbelen over de tijd van tien minuten waar we nog wat napraten over leesstijlen, over het verschil tussen Vlaamse en Nederlandse auteurs, over het nut van bibliotheken om genres te ontdekken, en over de schoonheid van een goedgevulde boekenkast. “Toon me je boekenkast en ik weet wie je bent”.
Vijf jaar verwondering
Antwerpen Leest, als een ode aan het verhaal. Het was een warme uitnodiging om verwonderd te blijven. Om ruimte te maken voor rust, reflectie en het soort gesprekken die ontstaan als je samen leest, zelfs in stilte.
Boeken zijn meer dan papier en inkt. Ze zijn bruggen. Naar elkaar, naar wie we waren, wie we willen zijn. En naar de stad, die net als een goed boek blijft veranderen, laag na laag.

En zoals Lien Van den Kelder het zo mooi samenvatte: “Lezen maakt ons empathisch. Het leert ons perspectieven begrijpen die niet de onze zijn.”
Antwerpen Leest bewijst al vijf jaar dat lezen geen eenzame bezigheid hoeft te zijn. Samen verdwalen in verhalen is misschien wel de mooiste manier om dichter bij elkaar te komen.
Natuurlijk was er ook taart, wie jarig is trakteert dus ik zette met veel goesting mijn tanden in een stuk heerlijke appeltaart om dan voldaan toch nog wat van de zon te genieten op mijn fiets naar huis.
Boekentips en literaire ontdekkingen van Hanneke
- Carolien Pauwels – Ode aan de verwondering
- Rutger Bregman – De meeste mensen deugen
- Gary Chapman – De vijf talen van de liefde
- Rotterdam (non-fictie over stadsontwikkeling en gentrificatie)
- Paulien Cornelissen - De cavia op kantoor (lichte fictie met humor)
Leestips van de boekenspeeddaters
Antwerpen Leest engageerde 12 boekenkenners- en liefhebbers om te vertellen over hun favoriete boeken in speeddates van 10 minuten. Hier kan je de lijst met aanraders vinden, van 8 van de 12 speeddaters.
