"Ik wil verhalen lezen en schrijven waarin ik mezelf herken als vrouw" - interview met Fleur Pierets

Wie is Fleur?

Een activist, een schrijver. Iemand die een hekel heeft aan koken, een heel goede vriendin en een iets minder goede dochter. Ik ben ook iemand die constant in transformatie is.

Voor mij en voor vele anderen raakte je bekend als de lesbische vrouw die in 22 landen wou trouwen maar waarvan de vrouw veel te vroeg stierf waardoor dit project vroegtijdig stopte. Hoe gaat het nu met je?

Wij hadden alles verkocht en zijn met twee koffers beginnen reizen om ons project waar te maken. Toen Julian stierf had ik dus letterlijk twee koffers, geen huis en nog 125 euro op mijn rekening. Ik ben dan beginnen werken in keukens om zo snel mogelijk geld te verdienen.

Ik ben kunsthistorica, ik had dus bij wijze van spreken een mooie job kunnen hebben maar dan zou ik geen tijd gehad hebben om het boek "Julian" te schrijven. Ik had heel veel schrik dat ik mijn herinneringen zou kwijtraken. Ik sliep bij vrienden tot ik genoeg geld had om een flat te kunnen huren. Ik heb dus niet kunnen rouwen, moest meteen overleven. ik ben me er wel van bewust, merk dat het nu heel hard terugkomt en dat ik nu de prijs moet betalen.

Ik verdien gelukkig mijn geld door veel te gaan praten en ik had op dat gebied een goed gevulde agenda, maar toen kwam corona en viel alles weer stil. Ik ben dus op 5 jaar tijd twee keer financieel op een nulpunt gevallen. Dat is verschrikkelijk. Ik doe nu opnieuw lezingen en de dingen die ik wil doen. Ik ben bezig met het schrijven van een nieuw boek. Ik ben ook een opera aan het schrijven. Ik doe dat graag maar hierdoor zijn mijn dagen zo kort. Het is opnieuw financieel overleven, maar liever zo dan werken in een museum en geen tijd hebben om te schrijven.

Hoe kwamen jullie op het idee om in 22 landen te trouwen?

Wij hadden een magazine, "Et Alors?" met 750.000 lezers dus we vonden dat we een verantwoordelijkheid hadden. We merkten dat een paar van onze echte openminded vrienden niet wisten dat je als niet-hetero koppel niet overal kon trouwen. Op een dag werd ik wakker en vroeg Julian om te trouwen in de landen waar het wel kon en Julian zei “oké dan” en viel terug in slaap. We waren zo’n koppel, je kan niet zeggen dat we in die tijd niet hard hebben geleefd. Uiteraard, je kon “maar” in 22 landen huwen toen in 2018, maar we vonden dat we dit project moesten doen zodat verteld kon worden dat dit als homo of lesbienne niet overal kan.

Na het vierde huwelijk werd je vrouw Julian ernstig ziek. Ik las hoe liefdevol je zorgde voor haar. Het boek gaf me het gevoel deel te mogen uitmaken van hoe ze eerst borstkanker kreeg en dan een tumor in haar hoofd en alle zorgen en verdriet daarrond. Hoe kijk je nu terug op dat laatste stuk van jullie mooie liefdesverhaal?

Dat is heel gefragmenteerd. Enerzijds is het boek dat ik schreef mijn versie, hoe ik het beleefd heb. Zij zal het misschien anders ervaren hebben. Daarna heb ik twee kinderboeken geschreven waarin Julian niet sterft en nu komt er een film van het boek waardoor er drie verschillende versies zijn van mijn leven. Ik zit bij het productiehuis van Lukas Dhont die Close en Girl maakte, dus ik zit in een goed nest. Maar op deze manier is het verhaal dus in verschillende vormen verwerkt en ben ik wel blij dat ik meteen begonnen ben met schrijven omdat ik dus echt bang was herinneringen te vergeten.

Ik vind het knap dat je in "Julian" ook de moeilijkste momenten laat zien waaronder de periode dat je jezelf twee jaar tijd gaf te leven zonder haar. Heeft het schrijven van "Julian" en de prentenboeken therapeutisch gewerkt?

Nee, ik ben geen therapeutische schrijver. Ik heb zelf weinig aan therapeutische boeken. Ik wil vooral een goede boeken schrijven. Waarom zou jij over mijn miserie moeten lezen als ik niet probeer om het boek zo goed mogelijk te maken?

Het heeft me wel de kans gegeven om sommige dingen op papier te zetten die ik anders nu zou vergeten zijn. In september komt de Engelse vertaling van het boek uit dus ik heb het nu, na vier jaar, opnieuw gelezen en er stonden dingen in die ik niet meer wist. Ik was mijn huis, mijn vrouw en zoveel meer kwijt dus ik wou niet ook nog mijn herinneringen kwijtraken. Het was heel belangrijk dat ik het opschreef.

Heb je op de vraag in je boek “Als je op voorhand wist wat er zou gebeuren, zou je dan nog dezelfde keuzes maken?” een ander antwoord op dan bijvoorbeeld een paar jaar geleden?

Ik heb zeven supermooie jaren gehad. Ik kan nu ook niet zeggen dat ik geen fijn leven heb want ik heb geluk dat ik mag doen wat ik graag doe maar ik zou het nog steeds allemaal opgeven om haar terug te krijgen.

Voel je dat je vrouw verder leeft in jou en het werk dat je doet? Want in je boek kwam toch geregeld naar voor dat je dit belangrijk vond.

Ik pak haar mening wel altijd mee in mijn hoofd. Ik vraag mezelf dan af hoe zij iets aangepakt zou hebben of hoe zij over iets dacht. Ik ben echter niet meer spiritueel waardoor ik haar niet meer echt meeneem want ze is weg. Zij was de praktische van ons twee en ik was de zweverige. Ik ben nu dus mijn praktisch klankbord kwijt. Ik handel gigantisch op gevoel en vertrouw op mijn intuïtie, ik ben nu strenger voor mezelf omdat zij er niet meer is om het te doen.

Waarom vond je het zo belangrijk om een positief statement te maken en tegelijk aan te tonen dat het in veel landen nog niet mogelijk is om te trouwen als niet heterokoppel?

Begrip komt met kennis. Als mensen iets niet weten dan gaan ze er ook geen begrip voor hebben. Ik denk wel dat dit project van in 22 landen te willen trouwen, zo goed aangeslagen is omdat Julian en ik eruitzagen als een heterokoppel. Moesten dat twee mannen zijn in een lederen pak of twee typische lesbische vrouwen - wat dat ook mag zijn - dan had dit een ander project geweest. Dat geluk hebben we gehad en ook uitgebuit. Het ging echt puur over kennis verspreiden.

In je boek las ik hoe lesbische vrouwen binnen de lbgtq-gemeenschap vaak een belangrijke rol hebben gespeeld. Anderzijds kregen ze daar niet altijd de erkenning voor. Hoe wil jij dat veranderen?

Vrouwen worden uitgewist, niet alleen lesbische vrouwen. Wat wij dikwijls vergeten is dat alles wat in de geschiedenisboeken staat is samengesteld door een witte mannelijke hetero bril. Die hebben natuurlijk hun verhaal verteld en daardoor zijn vrouwen die lesbisch zijn of mensen van kleur een voetnoot binnen de geschiedenis. Wij hebben nu de taak om dat te herbekijken. Er zijn zoveel vrouwen die iets nieuw op de kaart hebben gezet maar waarvan de man met haar idee is gaan lopen. Binnen de kunstgeschiedenis, binnen de literatuur. Je hebt geen idee hoeveel keer ik mijn idee terugzie en dan ben ik de zeur als ik daar iets over zeg.

Je nieuwste boek “Heerlijk monster” ligt nu in de winkel. Hoe is dat boek ontstaan?

"Heerlijk monster" is voor mij een nieuw boek. Het staat volledig los van Julian en mij en het project 22. Mijn personages gaan altijd gay blijven, gaan altijd vrouwelijk blijven en ik ga mijn kennis altijd wel meepakken in het boek.

Het kinderboek "Alle dagen sneeuw" dat in oktober uitkomt gaat over gendergelijkheid binnen de sport. Het prijzengeld bij de sporters is tussen vrouwen en mannen gigantisch verschillend. Voor mannen is prijzengeld bijvoorbeeld 2500 euro en voor vrouwen 250 euro. Na "Julian" wist ik echt niet of ik wel een schrijver was en hoe ik nu aan een boek moest beginnen. Ik heb een thriller geschreven, een novelle ook en uiteindelijk alles in de vuilbak gegooid. Toen dacht ik: “gewoon mezelf zijn en beginnen schrijven”, en op een paar maand was het boek klaar. Ik ben geen perfectionist, ik vind dat verspilde tijd (lacht). Ik ga wel altijd het beste doen wat ik op dat moment kan. Ik wil gewoon 100 procent mijn best doen.

Heerlijk monster is in december uitgekomen en beschrijft een soort roadtrip die mijn hoofdpersonage maakt. Ik wou de geschiedenis van de lesbische literatuur onderzoeken. Mijn tocht leidde me naar de hedendaagse schrijvers van lesbische literatuur, naar een mogelijk nieuwe liefde en naar polyamorische kunstenaars, tot ik tegen mijn eigen vooroordelen aanloop en moet beslissen of ik aankomst en vertrek laat samenvallen.

Waarom lezen mensen graag autofictie denk je?

Herkenbaarheid. Olivia Laing vind ik heel authentiek, zij vertrekt als zichzelf en gaat dan helemaal los. Mannelijke schrijvers hebben altijd boeken geschreven op hun manier en het lijkt alsof wij dat ook nog steeds moeten doen op die manier. Het is ofwel fictie ofwel non-fictie.

Ik vind dat vrouwen eindelijk de kans krijgen om van zich te laten horen. We moeten helemaal niet op dezelfde manier schrijven als die mannen waaraan we ons hele leven al vastgekleefd zitten. Laat ons nu eens ons goesting doen! Ik wil verhalen lezen en verhalen schrijven waarin ik mezelf herken als vrouw. Vrouwen zijn meer dan personages van bordkarton.

Wou je altijd al schrijfster worden?

Ja maar ik heb dat heel lang weggedrukt. Als kind zei ik altijd dat ik schrijver wou worden, niet ”schrijfster” want dat vind ik betutteling. Ik ben met de auteur Jeroen Olyslaegers getrouwd geweest en hij was de schrijver van ons twee. Wat ik wel altijd heb gedaan is mensen in de spotlight zetten. Julian vond echter dat ik fout bezig was want ze vond dat ik die spotlight op mij moest krijgen. Door haar ben ik eigenlijk mijn goesting beginnen doen. Ik heb ook geen last van impostersyndroom.

Wat kenmerkt jouw schrijfstijl?

Ik denk dat ik schrijf zoals ik praat. Als mensen me kennen en het boek lezen horen ze me praten.

Wat vind je het minst leuke aan heel het schrijfproces?

Twijfel. Heb ik wel iets te vertellen? Ik heb altijd momenten dat ik denk dat ik beter een andere job kan gaan zoeken. Ik heb ooit een goede tip gekregen en ik geef die altijd ongevraagd aan iedereen door: jouw eerste draft schrijf je altijd met de deur dicht, je laat het aan niemand lezen, je denkt niet na over mogelijke lezers.

Dus als ik schrijf geef ik mezelf toestemming om een slechte eerste draft te schrijven en vanaf de tweede draft denk ik na over wie mijn lezers zijn en begin ik te schaven. Zalige tip toch?

Fleur, je mag een avond op stap met je favoriete auteur. Wie ga je uitnodigen?

Voor Humo moest ik ooit antwoorden met wie ik op date zou willen en ik heb toen gezegd met Benjamin Moser en met Connie Palmen. De dag nadat het artikel verschenen was belde Connie mij en nodigde me uit om voor me te koken, en dan ben ik samen met Benjamin - die ik ook niet kende - bij haar gaan eten.

Daarom heb ik nu het gevoel dat ik op jouw vraag moet antwoorden met een naam van iemand waarbij dat ook echt kan. Ik denk toch Olivia Laing uit te nodigen want ik houd heel erg van haar denken. Zij legt fantastische linken en haar brein werkt knap. Ik vind natuurlijk nog vrouwen fantastisch.

Heel erg bedankt voor dit aangename gesprek!