"Happy Tattoos" – Een intiem portret van moderne tattoo-kunst
Door Michelle Smets
In een wereld waarin tattoos vaak worden geassocieerd met stoerheid, rebellie of traditie, slaagt Studio Palermo erin om een heel ander verhaal te vertellen. In hun nieuwste boek Happy Tattoos brengen Sven Rayen en Ti Racovita een ode aan de emotionele, conceptuele en soms zelfs grappige kant van tatoeages. Het is het derde deel in een reeks die begon met Micro Tattoos en Fine Line Tattoos, en vormt een verrassend en ontroerend sluitstuk van een artistiek drieluik.
Studio Palermo, opgericht in 2015 in hartje Antwerpen, is geen doorsnee tattooshop. Het is een multidisciplinair atelier waar kunst, design, muziek en publicaties samenkomen. Sven Rayen, medeoprichter en tattoo-artiest, heeft een achtergrond in toegepaste grafiek en werkte als illustrator voor merken als Eastpak en Lee. Zijn fascinatie voor detail en subtiliteit leidde hem naar het single needle en fine line tattooën—een niche die hij mee op de kaart zette in België.
Een boek vol verhalen
Happy Tattoos is opgebouwd rond interviews met tattoo-artiesten van over de hele wereld. Wat opvalt, is de emotionele diepgang van de verhalen. Tattoos zijn hier geen oppervlakkige versieringen, maar dragers van betekenis. Zo vertellen Sven en Ti over Robert, een klant die ernstig ziek was en een tattoo wilde die hem aan het lachen kon brengen in het ziekenhuis. Zijn kleding moest hij elke dag inruilen voor een patiëntenjas, maar zijn persoonlijke kunstwerken die hem gelukkig maakten kon hij op die manier bij zich houden. Zo werd één van zijn tattoos een banaan - een ogenschijnlijk simpele keuze, maar met een diepe persoonlijke lading. Ze droegen het boek aan hem op, en het voorwoord zet dan ook direct de toon voor de vele lagen die het thema ‘happy’ omvat.
Ook artiesten zoals Mr. Heggie en Lipne komen aan bod. Hun werk is cynisch, absurd, maar ook ontroerend. Lipne bijvoorbeeld, vond via tatoeëren een uitweg uit een depressie, geïnspireerd door zijn psychiater die zelf tattoos had. Zulke verhalen maken duidelijk dat tattoos vaak een vorm van verwerking en zelfexpressie zijn.
Van techniek tot symboliek
Waar de eerste twee boeken focusten op de technische en esthetische kant van micro en fine line tattoos, gaat Happy Tattoos een stap verder. Het boek toont hoe een tattoo ook een symbool kan zijn, een associatie, een herinnering. Een citroen hoeft niet te betekenen dat je van citroenen houdt - het kan staan voor iets veel persoonlijkers.
Studio Palermo kiest bewust voor een internationale aanpak. De selectie van artiesten gebeurt op basis van stijl, techniek en originaliteit. Sommige kennen Sven en Ti persoonlijk, anderen worden ontdekt via sociale media. Het resultaat is een rijk palet aan stijlen en verhalen, van Aziatische porselein-achtige composities tot minimalistische grapjes met een filosofische ondertoon.
Een multiculturele benadering
Wat dankzij het verzamelen van interviews en verhalen ook opviel, is de verschillende benadering van de kunst van het tatoeëren zelf in diverse landen en continenten. Wat in België of Europa vaak als een artistieke of persoonlijke expressievorm wordt gezien, kan elders onder strikte regelgeving vallen of zelfs als taboe worden beschouwd.
In Zuid-Korea is tatoeëren officieel geclassificeerd als een medische handeling. Dat betekent dat je een medische opleiding moet volgen - vergelijkbaar met die van een chirurg - om legaal te mogen tatoeëren. In de praktijk leidt dit tot een groot undergroundcircuit van tattoo-artiesten die onder pseudoniemen werken, zoals “Kiwi”, en vaak uitwijken naar het buitenland om hun vak uit te oefenen. Sven vertelt dat sommige artiesten deels verhuizen naar de VS of Europa om vrijer te kunnen werken.
In andere Aziatische landen, zoals Hongkong, is het stigma rond tatoeëren nog sterk aanwezig. Een tattoo-artiest uit Hongkong vertelde dat ze blij was om in het boek te staan, omdat ze het eindelijk aan haar ouders kon tonen als “echt werk”. Studio Palermo vroeg in hun interviews expliciet naar hoe ouders en familieleden reageren op het beroep van tattoo-artiest, en hoe de samenleving in het algemeen naar tattoos kijkt.
Studio Palermo speelt hierop in door in hun boeken niet alleen het artistieke werk te tonen, maar ook de context waarin het ontstaat. Ze stellen vragen over opleiding, maatschappelijke perceptie en zelfs politieke invloeden. Zo ontdek je dat sommige artiesten autodidact zijn, terwijl anderen een kunstopleiding volgden en hun stijl daaruit ontwikkelden.
Een boek voor iedereen
Hoewel de boeken vooral tattoo-liefhebbers aanspreken, merkt Sven dat ook mensen zonder tattoos ze kopen. Ze bieden een inkijk in een wereld die vaak verkeerd begrepen wordt. Geen clichés, geen stoere poses, maar kwetsbaarheid, humor en vakmanschap.
De boeken zijn uitgegeven door uitgeverij Lannoo en verkrijgbaar in het Engels, Frans en Italiaans. Ze liggen in boekhandels én bibliotheken, ook in Vlaanderen. En ja, Happy Tattoos ligt al in Europa, met een wereldwijde release gepland voor maart volgend jaar.
Wat brengt de toekomst?
Hoewel Happy Tattoos het sluitstuk vormt van deze reeks, bruist Studio Palermo van de ideeën. Er zijn plannen voor nieuwe boeken, ook buiten het tattoo-domein. Kunst, schilderijen, het eigen levenswerk - alles ligt open. Eén ding is zeker: Sven en Ti blijven verhalen vertellen, in inkt én in druk.
Boekentips van Sven en Ti:
De Perfecties – Vincenzo Latronico
Een roman die zich afspeelt in het hedendaagse Berlijn en Milaan, waarin de leegte achter perfect gestileerde levens op sociale media wordt blootgelegd. Ti noemt het een van de beste boeken die ze recent las: scherp, actueel en filosofisch. Het boek onderzoekt hoe mensen zichzelf en hun relaties vormgeven in een wereld van esthetiek en schijn.
Bartleby – Herman Melville
Een klassieker die Ti met veel plezier las. Het verhaal van een notaris die weigert te werken met de legendarische zin “I would prefer not to” is tegelijk absurd, filosofisch en verrassend actueel. De Clercq’s bewerking maakt het toegankelijk en geeft het een Belgisch tintje.
Munch biografie - Atle Naess
Sven leest graag biografieën van kunstenaars, en Munch – bekend van De Schreeuw – fascineert hem door zijn complexe persoonlijkheid en artistieke ontwikkeling. De biografie biedt inzicht in de psychologische diepgang van Munchs werk en zijn worsteling met mentale gezondheid, thema’s die ook resoneren in de tattoo-verhalen van Happy Tattoos.
Mistborn – Brandon Sanderson
Sven verliest zich ook graag af en toe in een fantasy-boek, en de Mistborn reeks van Brandon Sanderson is in dat geval volgens hem een absolute aanrader.
