Een cynische vent met een gezonde dosis humor

Gunnar Staalesen, werd in 1947 geboren in Bergen, de tweede grootste stad van Noorwegen aan de westkust van dat land.Hij maakte zijn debuut als romanschrijver in 1969.

In 1975 kwam zijn eerste detective roman, en in 1977 het eerste boek met Varg Veum als zijn held, De wolf in het schaap. Hij heeft een lange reeks detectiveromans geschreven, verschillende romans, waaronder een trilogie van Bergen in de twintigste eeuw, drie avonturenromans voor jongeren en diverse toneelstukken en bewerkingen.

Bergen ligt aan de westkust van Noorwegen. Aan een andere westkust vinden we Los Angeles en San Francisco, de plaats van twee van de belangrijkste misdaadverhalenschrijvers in de geschiedenis van de literatuur, Raymond Chandler en Dashiell Hammett, twee misdaadverhalenschrijvers die hem enorm beïnvloed hebben.

Zijn held Varg Veum heeft als model de Amerikanen Philip Marlowe en Lew Archer, maar tegelijkertijd is hij Noors en behoort tot de sociaaldemocratie, van zijn kapsel tot zijn comfortabele schoenen. Zijn oorspronkelijke beroep is: maatschappelijk werker belast met de bescherming van kinderen. Hij is gescheiden, maar heeft geen gebrek aan geest, eenzaam, maar strijdlustig. En in de lade van zijn kantoor, linksonder, in zijn privé detectivebureau op een steenworp afstand van de haven van Bergen, ligt geen fles whisky, maar de Noorse alcohol die wordt gewonnen uit aardappelen, akevitt (Noorse vorm van Latijnse aqua vitae, met andere woorden, brandewijn.)

Zijn naam Varg Veum, ontleend aan een oude Noordse uitdrukking betekent en impliceert dat hij geen vrede kan vinden, en dat is wat hij werkelijk is: een verboden, een verbannen in de grote stad, een eenzame wolf. Het woord "varg" betekent "wolf" in het Noors.

De puzzels die hij oplost, en dit in dertien talen, zijn volgende: drugszaken, vluchtelingenkinderen in prostitutiekringen, neonazisme, racisme, ecologische misdaden, religieuze sekten en misdaad in de olie-industrie. Dus een grote verscheidenheid.

Door de serie gewijd aan Varg Veum hoopte hij (zo zei hij in een interview) de nieuwe Noorse samenleving te laten zien in al haar complexiteit, van de jaren '70 (zeventig) tot vandaag. Hij richt zich op actuele thema's, hij beschrijft de ontwikkeling van de samenleving om zich heen, en om dat te doen, is de vorm die hij heeft gekozen de detective roman.

Varg Veum is een typische loner die het liefst alleen werkt en geen hoge pet op heeft van de politie. Toch moet hij soms noodgedwongen met de jongens in het blauw omgaan. In de misdaadroman Zwarte schapen begeeft de morsige privédetective zich in de onderwereld. Zijn vriendin Karin heeft een donker familiegeheim. Zij heeft een aan heroïneverslaafde zusje dat in de prostitutie zit. Als Veum probeert om haar uit de klauwen van haar pooier te houden, barst de pleuris uit. De souteneur is niet blij dat zijn bron van inkomsten zomaar van hem wordt afgenomen. Varg Veum, die intussen ook werkt aan de opdracht om de verblijfsvergunning van een Zuid- Afrikaanse student te verlengen, komt tijdens zijn zoektocht naar de verdwenen vrouw voortdurend in contact met de zwarte schapen uit onze maatschappij.

De kracht van deze serie is het titelpersonage en zijn kijk op de wereld. Veum is een cynische vent met een gezonde dosis humor. Ook zijn dwarse houding maakt hem apart. Baantjer en Derrick zijn een halve heilige in vergelijking met deze norse Noor. Juist dat rauwe randje maakt Veum zo’n aansprekend personage. Ook het feit dat onze antiheld geen vechtmachine is, maakt de boekenreeks interessant. Veum is een echt mens. Punt.

Deze donkere thriller die zich in de krochten van de samenleving afspeelt werd in 2011 reeds verfilmd door Stephan Apelgren met een schitterende Trond Espen Seim in de hoofrol . Boek en film zijn beiden best te genieten.