Pluk het licht. Leven tegen de nacht op.

ZOMERLICHT, EN DAN KOMT DE NACHT. Jón Kalman Stefánson. ****

Opnieuw raakt deze auteur me met zijn opmerkzaamheid, zijn inlevingsvermogen en menselijkheid. Hij is mild in zijn blik en in zijn woorden. De mensen die hij beschrijft zijn heel gewoon en toch elk bijzonder in zijn of haar eigenheid, uniek. Ze zijn van vlees en bloed, herkenbaar.

Stefánson registreert en oordeelt niet. Hij probeert te begrijpen waarom mensen zijn wie ze zijn en reageren zoals ze doen, in hun dagelijkse omstandigheden. Er gebeurt niet zo veel in een dorp van amper 400 zielen, helemaal in de westelijke hoek van IJsland. Verandering komt trager dan in de wereld. Maar als er dan iets gebeurt, hoe klein ook, beroert dat de gemoederen. Elke verandering in het dorp verandert zijn bewoners, de onderlinge verhoudingen raken verstoord, het evenwicht moet weer worden hersteld. Als de kleine wereld wankelt, houd je jezelf overeind, en als je durft hou je je vast aan elkaar.

In het dorp duren de winters eindeloos, ze zijn donker. Eén lange nacht die niet lijkt over te gaan. Dat doet iets met de tijd. Dat doet iets met een mens. Je moet zorgen dat het niet in je kop slaat. Je moet zorgen voor het tegengewicht, alles wat een sprankje licht en vreugde oplevert. Waar zou je het vinden als het niet in de liefde was? En die liefde gaat zo haar eigen wegen. Moeilijk te zeggen wie het koppigst is, de liefde of de mensen…

Die lange nacht doet iets met de donkerste hoeken van je ziel, die eenzame doolhof waar het leven en de dood zich verstoppen en je er toch steeds opnieuw op botst.

Gelukkig komt na de nacht het licht. De zomer, die altijd te kort is, en wat een zonde dan om de heldere uren te verslapen. Hoe zeker weet je of het er morgen nog is? Of de nacht, terwijl je sliep, niet meteen is overgegaan in de avond? Als er geen morgen meer is, wat blijft er dan?