Samen vertellen ze een vergeten oorlogsverhaal

Citaat: "De meeste Belgische vluchtelingen wilden zich in Groot- Brittannië bij het geallieerde leger voegen en bereikten de eilandengroep. Een kleinere groep werd afgekeurd en naar Belgisch Congo gestuurd. De Joden wilden liever weg van het strijdtoneel, zij hoopten de Verenigde staten, Latijns-Amerika of Palestina te bereiken. Alle vluchtelingen waren afhankelijk van de bereidheid va het bestemmingsland om hen op te nemen. "De meeste Belgische vluchtelingen wilden zich in Groot- Brittannië bij het geallieerde leger voegen en bereikten de eilandengroep. Een kleinere groep werd afgekeurd en naar Belgisch Congo gestuurd. De Joden wilden liever weg van het strijdtoneel, zij hoopten de Verenigde staten, Latijns-Amerika of Palestina te bereiken. Alle vluchtelingen waren afhankelijk van de bereidheid va het bestemmingsland om hen op te nemen. Historica Spaanse Geschiedenis Sarah De Vlam werd verliefd op Spanje en emigreerde er naar toe. Ze vond in Catalonië in een klein museum het vergeten verhaal van duizenden Belgische vluchtelingen die de verschrikkingen van de bezetting inruilden voor een gedurfde tocht door Frankrijk, te voet over de woeste Pyreneeën, via Franco’s concentratiekampen in Spanje… naar de vrijheid. De auteur leerde tijdens haar research het grotere verhaal kennen: dat van 80 000 Europese vluchtelingen die tijdens WOII clandestien door Frankrijk naar het neutrale Spanje waren gevlucht. Daaronder bevonden zich veel Belgen en Joden. Toen zij op zoek ging naar literatuur over dat thema, stelde ze vast dat daar geen grondige literatuur over bestond, alleen fragmentarische. Dit vluchtelingenverhaal behoort dus niet tot het collectieve geheugen. Daarom besloot ze deze vluchtelingengeschiedenis zelf onder de loep te nemen. Passage Pyreneeën draait rond drie hoofdpersonages die Sarah in 2018 sprak: Pola Zandmer, Jean Martial en Henriette Hanotte. Stap voor stap volgde zij hun vlucht van België tot de eindbestemming. Deze twee vrouwen en één man vertegenwoordigen de belevenissen van duizenden andere lotgenoten. En hier merken we dat Sarah historica is, want door zorgvuldig deze drie personen evenwichtig aan het woord te laten, schetst zij de drie belangrijkste groepen van de vluchtelingen: Joden, oorlogsvrijwilligers en verzetslieden of mensen die voor een ontsnappingslijn werkten. Pola trotseert als jonge Joodse vrouw de vernederingen en discriminaties die haar gemeenschap ondergaat. Jean probeert zich te concentreren op zijn studies, maar zijn hoofd zit elders. Veel makkers zijn via Spanje naar Engeland gevlucht om de strijd tegen de bezetter verder te zetten. Ook hij waagt zich aan dit hachelijke avontuur. Henriette ziet hoe haar ouders gestrande geallieerden opvangen en naar Frankrijk smokkelen. Het duurt niet lang voor ze zelf Britse piloten begeleidt. Ze neemt deel aan een Belgisch ontsnappingsnetwerk tot in Spanje. Wanneer ze verraden wordt, moet ze zelf vluchten. Samen vertellen ze een vergeten oorlogsverhaal van eenzaamheid, van moed, solidariteit en kameraadschap.