Go West young Women’
Anke Brouwers (1980) is docent en scenarist. Ze schrijft en geeft regelmatig lezingen over film en filmcultuur.
Dit boek beschrijft de verwondering en de veelzijdigheid van deze vandaag wat ongekende en onbeminde stille cinema en heeft daarbij bijzondere aandacht voor de markantste vrouwen van het Amerikaanse stille scherm.
Anke Brouwers laat heel passioneel haar licht schijnen op vergeten spelers uit de filmgeschiedenis. Zo vertelt ze verhalen en weetjes over vrouwen op, achter en voor het scherm – onder wie tussentitelaarsters met een geweldig gevoel voor humor –, over vergeten filmhelden zoals bijvoorbeeld dieren, kindsterren en stuntpersonen.
Anke Brouwers is zich ervan bewust dat haar liefde voor stille film geen populair onderwerp is op een doordeweekse caféavond. Maar waarom halen mensen hun neus steeds op wanneer ze geconfronteerd worden met films in zwart-wit en zonder gesproken dialoog? Met veel passie beargumenteert Brouwers dat ze nochtans boordevol humanisme, progressieve ideeën, subtiele zelfkritiek, tijdloze humor, beheerste en poëtische beeldtaal zitten. Om maar één ding te noemen de magische manier waarop de gezichten in beeld gebracht werden. De zwart -wit fotografie is heden ten dage een zeer gewaardeerde kunstvorm maar aan diezelfde herwaardering van de stillefilmperiode zijn we nog blijkbaar niet toe. Misschien kan dit mooie boek hier iets aan veranderen.
Anke Brouwers is een zeer gewaardeerde filmdocente en dat blijkt ook uit de manier waarop ze haar lezers weet te boeien, en met humor, maar ook met de nodige nuance ze die boeiende periode van de stille film laat herleven. Haar evaluatie van het al dan niet feministische karakter van serial-heldinnen zoals wereldster en allesdurver Pearl White is daardoor bijzonder genuanceerd. Het stille filmmedium bood dan ook voor lange tijd ongeziene kansen aan vrouwen: ‘Go West young Women’ was een toepasselijke slogan, een variant op een oudere slogan gericht aan jonge mannen die hun geluk konden gaan beproeven aan de Amerikaanse Frontier in de 19de eeuw. Sluit je aan bij de filmkolonie want daar liggen kansen voor iedereen, was de leuze in de 20ste eeuw. De filmindustrie was immers een plaats waar vrouwen zich ongedwongen konden ontwikkelen en professionaliseren in de meeste functies, carrières konden opbouwen, het voortouw konden nemen, hun eigen verhaal konden schrijven. Ook de regisseur Lois Weber wist in 1915 dat de mogelijkheden voor vrouwen in film groot waren: It is good to be a director, liet ze optekenen, it is a labour of love.
De vrouwen die in dit boek aan bod komen - Mary Pickford, Pearl White, Gloria Swanson, Lillian Gish, Lois Weber, Alice Guy, Mabel Normand - vervulden op hun manier sleutelrollen in hoe Hollywood, hoe de filmindustrie, zich ontwikkelde in de jaren tien en twintig, hun invloed reikte vaak zelfs verder dan de filmindustrie. Ze werden rolmodellen, ze representeerden de moderne of Nieuwe Amerikaanse vrouw, ze waren carrièrevrouwen, managers en hun eigen koppige baas op een moment dat dit nog als onvrouwelijk, onnatuurlijk en zelfs problematisch werd beschouwd in de meeste kringen.
En toch zijn hun namen relatief onbekend. Ze zijn vaak slechts voetnoten in historische overzichten of ze zijn zelfs heel lang volledig onvermeld gebleven in traditionele filmgeschiedenissen (standaardwerken en curricula in scholen). Anke Brouwers doorbreekt de barrière tussen heden en verleden al helemaal door haar enthousiasme en de daarbij horende prachtige taal en ze geeft je duidelijk het gevoel datje film – ja, óók stille film met elke vezel van je lichaam beleeft.
