Een verrassend tijdsbeeld

Citaat: "‘in deze tijd heeft wat men altijd noemde/ schoonheid schoonheid haar gezicht verbrand’/."

schrijver, journalist, radio- en televisieprogrammamaker, uitgever, dichter en biograaf Wim Hazeu (1940) publiceerde zijn zesde grote biografie, over Bertus Swaanswijk alias dichter-schilder Lucebert (1924-1994). Bij het verschijnen van deze biografie van Wim Hazeu ging de media-aandacht vooral uit naar het opmerkelijke feit dat de zo geliefde en bewonderde Lucebert tijdens de Tweede Wereldoorlog aanhanger van het nationaal-socialisme was. Deze biografie was al gereed in 2017, maar in dat jaar kreeg Hazeu brieven van Lucebert in handen waaruit bleek dat hij in de oorlog vrijwillig in de wapenindustrie van de nazi's had gewerkt en toen een uitgesproken antisemiet was. Het is nauwelijks te geloven, Lucebert als overtuigde edelgermaan en fel antisemiet. Om heel verdrietig van de worden. Het moet zeer pijnlijk zijn geweest voor biograaf Hazeu toen hij dit ontdekte. Zijn teleurstelling is voelbaar, maar wordt niet breed uitgemeten. Later in de biografie stipt de biograaf op cruciale punten - waar Lucebert het fel opneemt voor Joden, communisten en buitenbeentjes bijvoorbeeld - het verleden even aan. De biografie volgt het chronologisch verloop van Luceberts leven en geeft een soms verrassend tijdsbeeld: de rebellie tegen het politiek en cultureel conservatisme in Nederland begon niet met '1968' maar al veel eerder. Maar toch is Lucebert vooral het levensverhaal van een gepassioneerde dichter en beeldend kunstenaar. Het is het verhaal van worsteling en succes. Het is het verhaal van het naoorlogse artistieke leven, waarin Lucebert verzet aantekent tegen autoriteiten die politiek en kunst bij het oude willen laten. Het is het verhaal over de dichters en kunstenaars die Lucebert omringden: Bertus Aafjes, Armando, Hans Andreus, Karel Appel en talloze anderen. En het is een verhaal over liefde en geliefden, over avonturen in Amsterdam, Bergen, Berlijn, Frankrijk, Italië en Spanje.