Een onvoorspelbaar leven

Citaat: "Alleen het boekje, het verboden boekje zwijgt niet . Als hij daar aan denkt, vloeien de angst en de opwinding samen en komt vanzelf weer dat donkere gevoel in zijn lijf dar niet is weg te duwen tot hij opstaat en in de waszaal zijn handen en gezicht onder de koude waterstraal houdt."

Charles Ducal (pseudoniem van Frans Dumortier) (Leuven, 3 april 1952) is een Vlaamse dichter en schrijver. Hij groeide op in een boerengezin, doorliep zijn secundaire schooltijd in het Sint-Jozefscollege van Overijse en studeerde Germaanse filologie aan de KU Leuven. Hij werkte gedurende 37 jaar als leraar Nederlands in het Sint-Albertuscollege in Haasrode.

In 1987 debuteerde hij onder het pseudoniem Charles Ducal met "Het huwelijk", een dichtbundel met een cynische toon, strakke vorm en Bijbelse referenties. In hetzelfde jaar publiceerde hij samen met Erik Spinoy, Bernard Dewulf en Dirk Van Bastelaere de bundel "Twist Met Ons". Tussen 1987 en 1998 verschenen de bundels "De hertog en ik", "Moedertaal" en "Naar de aarde". In deze bundels staat het conflict tussen verbeelding en werkelijkheid centraal. Een groot aantal gedichten hebben als onderwerp de jeugd op het platteland, de verhouding tussen man en vrouw en het schrijven zelf.

In 1992 verscheen de semi-biografische verhalenbundel "De meesterknecht", een ironisch portret van een politieke activist en beginnende schrijver. In 1993 schreef hij samen met Kamiel Vanhole "Over de voorrang van rechts", een brievenboek over democratie en racisme, waarin hij een standpunt innam tegen de opkomst van extreemrechts.

In 1994 schreef hij, na een reis naar Irak, een bijdrage in "Rendez-vous in Bagdad", een boek over de gevolgen van het economische embargo en het demoniseren van de Iraakse dictator in de westerse media. Werk van hem werd opgenomen in verschillende bloemlezingen. Ducal schreef ook een aantal essays over literatuur en politiek in diverse kranten en tijdschriften. Zijn poëzie heeft een klassieke, toegankelijke vorm. Inhoudelijk gaat het vaak over (innerlijke) conflicten. Uit zijn werk spreekt ook een grote maatschappelijke betrokkenheid.

In 2006 publiceerde hij "In inkt gewassen", een dichtbundel waarin de wereld buiten de persoonlijke sfeer een grotere plaats innam. Die tendens zette zich in 2009 voort in de bundel "Toegedekt met een liedje". Nog in 2009 droeg hij met de gedichtencyclus "Na Auschwitz" bij aan het boek "Gaza. Geschiedenis van de Palestijnse tragedie" (Lucas Catherine & Charles Ducal).

In 2010 schreef hij voor gedichtendag het essay "Alle poëzie dateert van vandaag", een pleidooi om via het onderwijs het lezen van poëzie te bevorderen. In 2012 werden de zes tot dan gepubliceerde dichtbundels verzameld onder de titel "Alsof ik er haast ben". In 2014 verscheen opnieuw een dichtbundel van hem, getiteld "De buitendeur". Hierin gaat het in bijna elke cyclus om de drang zich te bevrijden, een uitweg te vinden.

Van januari 2014 tot januari 2016 was Charles Ducal 'Dichter des Vaderlands'. Op 29 januari 2014 werd hij de eerste Belgische Dichter des Vaderlands. Een 'Dichter des Vaderlands' wordt aangesteld voor twee jaar en schrijft minimaal zes gedichten per jaar over diverse thema's die te maken hebben met het land.

In 2015 publiceerde hij het gedicht "Vluchtelingen" naar aanleiding van de toenemende vluchtelingenstroom naar Europa, met als uitgangspunt dat recht op migratie een fundamenteel mensenrecht is. Op 21 juli 2015 kreeg de burgerbeweging 'Hart boven Hard' de prijs voor de democratie uitgereikt, naar aanleiding waarvan Ducal het gedicht Hart boven Hard schreef.

Naar aanleiding van de Werelddag Dementie, die een speciale betekenis heeft voor veel mensen, schreef Ducal op 19 september 2015 het gedicht "Oude vrouw". De dichter had ook zelf zijn vader aan deze ziekte zien bezwijken.Op 28 januari 2016 zou de titel Dichter des Vaderlands overgedragen worden aan de Franstalige dichteres Laurence Vielle, die op zijn uitnodiging eenzelfde gedicht in het Frans hield.

Charles Ducal debuteert als romanschrijver met de mooie roman Kroniek van een verzonnen leven, waarin hij het leven van een jongeman die worstelt met een obsessieve competitiedrang en een getroebleerde seksualiteit. Als jongen is Remi getuige geweest van een brute verkrachting, een gebeurtenis die zijn seksuele ontluiking radicaal verstoort. ‘s Avonds laat, in het donker, hij lag al op bed, maar herinnerde zich het ‘vieze blaadje’ aan de kant van de landweg. En terwijl hij het blaadje ‘redt’ ziet hij hoe een grote man een vrouw verkracht en vermoordt. De beelden raakt hij nooit meer kwijt, maar opbiechten dat hij getuige was van deze misdaad zal hij zijn hele leven niet kunnen opbrengen.

Tegen de achtergrond van het Vlaamse platteland en de studentenstad Leuven in de roerige jaren zestig wordt Remi’s adolescentie pijnlijk eerlijk beschreven. Hij verraadt een vriend en beschadigt diverse vrouwen met zijn seksuele agressie. Later maakt hij de revolutionaire gebeurtenissen mee in de stad Leuven waar hij dan studeert. Porno is nooit ver weg, en zowaar ontpopt hij zich als een uitstekende minnaar als hij samensmelt met een jongedame die ook in de stad studeert. Intimiteit ontbreekt ten enen male. Behalve misschien die ene keer met zijn goeie vriend Joris in bed. Als oude man komt Remi tot inkeer en inzicht, maar zijn leven blijkt onvoorspelbaar. Een heel sterke en goed geschreven debuutroman.