Hoe je van zo een onmenselijke kou toch zo warm kunt worden

“Het verdriet van de engelen - Jón Kalman Stefánsson” *****

Dit is het tweede deel van een trilogie.

De naamloze jongen uit “Hemel en Hel” probeert in het dorp de draad van zijn leven weer op te nemen, want het is niet zo gemakkelijk om te sterven, ook al zou je het willen of misschien zelfs moeten, want zijn vriend is gestorven door een paar regels uit een gedicht. Het voelt als verraad om verder te leven, laat staan naar vrouwen te kijken en te voelen wat je misschien beter niet kunt voelen.

Aan de andere kant zijn er de paar mensen die zich over hem ontfermen. Er zijn ook de boeken, en in aanwezigheid van boeken bestaat er niets anders meer, alleen honger naar kennis.

Maar dan wordt hij met de postbode Jens op een helse tocht gestuurd, over het hooggebergte, door sneeuwstorm na sneeuwstorm. De jongen wil praten, want je moet toch nadenken over het leven, en over de dood die nooit veraf is, maar praten is het laatste wat de postbode wil. En hij denkt al genoeg aan de vrouw die hij alleen maar zou bedriegen, aan de man die hij niet wil zijn, ook niet naar de jongen die je niet in de sneeuw kunt laten doodgaan. Hij heeft beloofd om voor hem te zorgen.

Wat doen een norse man en een dromerige jongen in de sneeuw? Een reus en een dwerg, en later nog een derde reus en een dode vrouw in een kist die naar geroot lamsvlees met Kerstmis ruikt?

En er is de kou en de kou en de kou en de sneeuw en de sneeuw en de sneeuw en het stopt maar niet en er zijn zo weinig schuilplekken. Daar zijn er kinderen die blijven hoesten en oude vrouwen die de dood vergeet te komen halen, er is de honger, de alcohol die mannen in beesten verandert en de schaamte. Er zijn ook de doden die geen vrede vonden, ze waren rond en roepen je, en of dat naar de dood of naar het leven is, daar heb je het raden naar.

Soms kun je dan maar beter zingen. Want het gaat er niet om of je nog verder wilt, noch of je nog verder kunt, het gaat erom dat je doet wat moet. En het is Jens die dat zegt, die eindelijk praat, als de kou je dwingt in een klein hol in elkaars adem toch een klein beetje warm te worden.

Buiten, voorbij het einde van de wereld is de dood, maar wachten ook de anderen die op je rekenen.

Je doet.

Zelfs als je straks wellicht van stuifsneeuw zou worden, als engelenvleugels, en ten slotte als het verdriet van die engelen wit in de aarde zou dringen… Er zijn lelijker manieren van doodgaan, dat is waar, maar uiteindelijk is alleen het leven mooi, zelfs daarboven, in die hel.

Opnieuw een Stefánsson die je naar adem doet happen, je hart doet stokken, zinnen en beelden die in je keel blijven steken. Wijsheid die zich als kippenvel op je huid legt en sneeuw op je netvlies.