Een verhaal waardoor je een beter, een tederder mens wilt zijn...

DE OVERLEVENDEN. Alex Schulman. *****

Als liefde pijn doet en je wilt weten waarom.

Als mee-leven/mee-lezen pijn doet en je wilt weten waarom.

Drie broers keren terug naar hun zomerhuis aan het meer, waar ze in hun kindertijd de vakanties doorbrachten. Ze zijn er jaren niet meer geweest, na een trauma dat de genadeslag was voor het toch al verbrokkelde gezin.

Nu keren ze terug. Met de as van hun gestorven moeder.

Een reis terug in de tijd. Een reis in zichzelf. Een reis naar elkaar?

Waar zijn mijn broers?

Zo licht ontvlambaar zijn ze geworden. Oude wonden barsten open, worden in elkaars gezicht geslingerd.

Waar zijn mijn broers?

Zo verwoestend is hun eenzaamheid. Zo schrijnend hun verlangen.

Wat is er geworden van hun hechte band uit hun kinderjaren, al was ook toen niet alles de ogenschijnlijke vrijheid/blijheid en waren er de wrijvingen, die uit de hand konden lopen.

Ook toen al overleefde ieder op zijn eigen manier.

Fight, flight, freeze.

Kinderen én ouders. Ieder met zijn honger naar de liefde die er nooit genoeg was. Die nooit bleef. Ze ontsnapte terwijl je ernaar keek. Ze was onbetrouwbaar, verraderlijk.

Vader was zelf nog een groot kind. Soms liep hij over van enthousiasme. De jongens hingen aan zijn lippen, wedijverden om zijn aandacht. En hij om de hunne.

Maar vader was ook de man van moeder. Hij wilde met haar drinken, siësta houden, en daarna opnieuw drinken en plakken worst eten.

Hij wilde de kerk in het midden houden. Hij wilde geen gedoe.

Moeder trok aan en stootte af. Ze was onvoorspelbaar. Vaak zat ze uren in haar eigen wereld.

In haar buurt kon je alleen op je tenen lopen, elk woord wikken en wegen.

Het onbehagen groeit. De beklemming.

Schulman gebruikt daar geen dramatische woorden voor, net daarom komt het des te heftiger binnen. Het valt rauw op je maag.

De manier waarop de roman is opgebouwd, werkt mee naar een climax. Een donderslag uit het niets.

En toch is het schoon. Pijnlijk schoon.

Hoe loyaal je blijft, desondanks.

Naarmate de broers bij het zomerhuis, op het kruispunt tussen heden en verleden, dieper teruggaan in zichzelf en hun geschonden wortels worden blootgelegd, wordt ter zelfder tijd ook dat heden achteruit verteld.

Wat is er gebeurd tussen moeders dood , twaalf dagen geleden, en nu?

Hoe is het allemaal zo ver kunnen komen?

Waar is alles gebleven?

Zijzelf.

Waar zijn mijn broers?

En kunnen ze nog eenmaal verder overleven? Hoe?