Tessa Wackenier
Leestip van Tessa Wackenier
I read between the wines

Nog eens een klassieker van 523 pagina's

17 juli 2024

Het is vakantie, dus we vliegen nog eens in een klassieker! Barbara Kingsolver schreef De Gifhouten bijbel in 1998 en het kreeg een nominatie voor de Pulitzer prijs. Later won ze deze prijs voor haar roman Demon Copperhead- wat trouwens het volgende boek op mijn leeslijstje is.

In deze familiegeschiedenis volgen we een Amerikaans baptistengezin met 4 dochters op hun reis naar Congo, waar de vader des huizes denkt de bevolking te kunnen bekeren tot het Christendom. Allereerst wil ik zeggen dat dit een zeer vrouwelijk boek is: het volgt de perspectieven van hun bestaan in Congo door de ogen van de 4 zussen en de moeder. De personages zijn betoverend in al hun verschillen.
Je hebt de oudste zus Rachel, een Amerikaanse schoonheidskoningin met wit haar en een melkwitte huid die vanzelfsprekend nogal wat bekijks heeft bij de Congolezen. Dan heb je de tweeling Adah en Leah die allebei hoogbegaafd zijn, maar waarvan de ene een echte tomboy is en de andere een fysieke beperking heeft. Tenslotte is er de jongste telg: poppetje Ruth May.
Moeder Orleanna volgt haar man Nathan blindelings op avontuur naar Congo en het is van in het begin duidelijk dat geen van de vrouwen hier zin in heeft. Ik begrijp waarom de schrijfster enkel de vrouwelijke stemmen in het boek weergeeft, maar ik vind het persoonlijk wat jammer omdat ik het fanatisme van de vader het ganse boek probeer te begrijpen. Ik slaag er jammer genoeg niet in, enerzijds omdat ik me moeilijk kan identificeren met fanatieke godsdienstbelijders, maar anderzijds ook omdat hij geen platform krijgt in het boek. Samengevat is vader Nathan een Evangelistische gek die enkel oog heeft voor het bekeren en dopen van de Congolezen en zich op geen enkel moment zorgen maakt om zijn gezin, dat duidelijk gaandeweg het boek in duigen valt. Terwijl het gezin wél banden smeedt met de Congolese bevolking blijft Nathan de zonderling, die niet begrijpt waarom moeders hun kinderen niet willen laten dopen in de rivier (uiteraard omdat die vergeven zit van de krokodillen en ze hun kinderen niet willen laten oppeuzelen) en vanuit zijn godsdienstdweperij blijft aandringen op bekering.
Het spreekt voor zich dat je als lezer zit te wachten op een ongeluk dat er duidelijk dreigt aan te komen, zoals een opkomende storm die zich pagina per pagina aandient. Gaandeweg krijg je meer inzichten in Afrika, in de oppervlakkigheid van het bestaan, in de verveling van de meisjes, de ontbering die ze lijden, de onafhankelijkheidsstrijd van Congo, in ziektes en parasieten, mierenkolonies die alles en iedereen opvreten, het bijgeloof van de Congolezen waar dominee Nathan zich zo aan ergert,... De spanning in het boek bouwt zich zo op tot er- eindelijk- op pagina 355 een drama zich afspeelt. Als lezer zit je hierop te wachten, je weet dat het eraan komt en plots krijg je dan waar je al 354 bladzijden op zit te wachten. Die opgebouwde spanning was voor mij het grootste genot aan het boek en maakt het al volledig de moeite waard om het te lezen.
Na het drama (dat ik dus niet ga spoilen) ging het boek voor mij echter bergafwaarts. Er is een exodus van het gezin uit Congo, dat we blijven volgen naarmate de personages ouder worden. Maar één van de zussen wordt nogal een fanatieke (ze lijkt het meest op haar vader) politieke aanhangster wat maakt dat de ganse geschiedenis van koning Leopold, Mobutu, Lumumba, ... nog eens aan bod komt en ik me terug in de middelbare school voelde. Ik moet toegeven dat ik haar verhaallijn na het drama het minst interessant vond. Maar geen nood lieve stadslezer: de rest van de personages blijven interessant genoeg om het einde te halen.

Samengevat: toch een klassieker die je moet gelezen hebben, zeker gezien ons verleden met het land. Het boek is toch nog een tijd door mijn hoofd blijven spoken.
En nu eens kijken of dat ook het geval is met haar winnend boek Demon Copperhead! Wordt vervolgd!

Synopsis

Vier dochters van een fanatieke baptistenpredikant, evangelist in Belgisch Congo, proberen te overleven in de tijd van Lumumba en Mobuto, begin jaren zestig.

Tessa Wackenier
Leestip van Tessa Wackenier
I read between the wines

De gifhouten bijbel
Titel:
De gifhouten bijbel
Auteur:
Barbara Kingsolver
# pagina's:
566 p.
Genre:
Briefromans
Uitgeverij:
Prometheus
ISBN:
9789044627145
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Zaïre (1965-1997) ; onafhankelijkheid, Missionarissen, Familie
Aanbevolen voor:
Aangrijpend,
Tijdloos,
Werelds
Doelgroep:
Volwassenen

Gerelateerde leestips