Een biografie van een arm Iers gezin, verteld met veel warmte.
Frank woont met zijn Ierse ouders in New York in de jaren 30. Ze verhuizen terug naar Ierland, maar de vader is een alcoholist, zodat het gezin niet uit de armoede komt. Frank wil dit ontvluchten en gaat als 19-jarige terug naar Amerika
Het werk is geschreven vanuit het standpunt van de hoofdpersoon. Je groeit er als het ware mee op. Door deze schrijfstijl, nog versterkt door de tegenwoordige tijd en de ik-vorm, ga je jezelf al snel inleven, zodat het contrast tussen onze huidige wereld en de zijne schrijnend wordt. Toch is het bijna zo dat hij met milde humor en de wil om te leven, ons troost.
Uit de geborgenheid die hij ondervindt binnen het gezin distilleert hij de kracht om zijn eigen weg te zoeken. Hij beschrijft omstandig de geboorte en de dood van zijn zusje en het feit dat zijn vader toen niet meer dronk. Deze man leeft voor hem, doch door omstandigheden slechts af en toe. Zijn vader is een morgen- en een avondvader of een dronken man, maar nooit een dronken vader.
In de school is er één leraar die hem goed behandelt en die hem aanspoort tot zelfstandig denken en om verder te studeren. Het blijven echter uitzonderingen. Hij wordt niet toegelaten in de school van de broeders.
De sociale dienst en de Kerk worden negatief afgeschilderd. Frank heeft er een gevoel van vernedering aan overgehouden. De armen werden beoordeeld, hun fierheid gebroken, dikwijls het enige wat ze nog hadden. Frank zegt dat de steun hen in leven heeft gehouden, maar ze moesten er wel op handen en knieën gebogen om smeken.
Als ik dit werk vergelijk met “Het veilig stinkend nest” van Julien Van Remoortere waarin deze zijn jeugdjaren beschrijft in de polders van Beveren, is er één groot verschil : door de aanwezigheid van polders en bossen was het voedseltekort niet zo nijpend, al moesten ze daarvoor groenten stelen van de velden en stropen. Maar de honger, die Mc Court pakkend beschrijft, was hier veel minder schrijnend.
Maar ook in Beveren was enkel heil te verwachten van andere armen, de enigen die deze situaties begrepen, met een enkeling als grote uitzondering. Ook hier werd toen neergekeken op armen, ook in de scholen, in de kerk, in de gezondheidszorg, ook al waren vele van deze instellingen christelijk geïnspireerd. Er werd geen hulp geboden, het kastensysteem bleef bestaan. Sterker nog, als iemand van de buurt kon opklimmen naar de burgerij, waren er velen die hun afkomst verloochenden.
Nu kan het bizar lijken, onmenselijk, maar hoe zouden wij hebben gereageerd als we leefden in die tijd, in die omstandigheden ? Voor zijn moeder, die het gezin staande hield, die ging bedelen als het moest, die de kinderen graag zag, heeft Frank een enorm respect en een grote liefde opgebouwd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij zijn moeder vermeld in de titel van dit boek dat hij tevens opdraagt aan zijn drie broers.
Een van de meest menselijke boeken die ik ooit heb gelezen. Sterke aanrader.
Synopsis
Autobiografisch relaas waarin een gepensioneerde Amerikaanse onderwijzer zijn jeugd in het Ierse Limerick in de jaren '30 en '40 beschrijft vanuit het perspectief van het kind dat hij was.