Intiem familieportret

Naomi is van na de brand. Van haar bestaat alles nog.

Die eerste zinnen zijn direct zo beladen, roepen meteen vragen op.

Taal, zowel de gesproken taal als gebarentaal, staat centraal in Branduren. Met weinig woorden weet Cobi van Baars diepgaande gevoels op te roepen. De lezer voelt wat er onder haar woorden schuilt.

Branduren bestaat uit twee grote hoofdstukken, Begin en Einde. Geboorte en dood. De auteur belicht telkens eenzelfde situatie vanuit de verschillende personages. Een ander perspectief, andere waarnemingen, andere gevoelens. Door deze vertelstijl heeft Branduren veel diepgang en krijgt de lezer een bijzonder goed inzicht in de gedachtengang van de familieleden. Ik werd heen en weer geslingerd, ik had zowel begrip voor het geluk, de walging, de woede als voor de vertedering. Soms was het fijn om aanwezig te zijn, soms voelde ik me een indringer. Op afstand willen blijven, maar Cobi trekt de lezer mee!

In het eerste gedeelte, Begin, maakt de lezer meteen kennis met Barbara. Verzonken in gedachten en vasthoudend aan herinneringen, wacht ze op een telefoontje van haar hoogzwangere dochter Naomi. En wacht. Waarom heeft Naomi vandaag al wel naar haar schoonmoeder Tjitske gebeld en niet naar haar? Gerrit, haar man, neemt de situatie rustiger op. Als de bevalling zich uiteindelijk aankondigt, is de hele familie aanwezig bij Naomi. Bient (haar dove vriend), ouders, schoonouders, de kraamhulp. Te veel mensen in een kleine ruimte.

Wanneer ging het mis? Niet op het moment dat het kind geboren werd, maar toen het een naam kreeg. Toen raakte de tijd ontzet.

Hoe de geboorte, een nieuw leven, voor verbinding kan zorgen of verwijdering staat centraal in Einde. Ook het doof zijn en gebarentaal komen hier meer op de voorgrond. Het letterlijk en figuurlijk doof zijn, het niet altijd kunnen tonen of kunnen zeggen wat er gevoeld wordt. Gebaren, strelen, troosten, vernederen, haperen,… die handen zijn soms zo veelzeggend, soms ook zo stil. In de schilderijen van Cobi van Baars staan handen ook vaak centraal. Op haar webpagina kan je haar werk bekijken. Mooi hoe haar schilderkunst en haar verhaal met elkaar verweven zijn.

In Einde gebeurt het afscheid nemen en het sterven zo sereen en eigenlijk ook zo snel. Terwijl bijna iedereen bezig is met het alledaagse en met het haasten, is er daar dat ene moment. Heel mooi en intens beschreven.

De overgang naar nooit meer. Ik concentreer me op haar strelingen. Voel er alle liefde in die tussen ons bestaat. Altijd was. Altijd zal zijn.

Branduren is moeilijk om onder woorden te brengen. Het is een verhaal dat je moet voelen, moet laten doordringen en laten bezinken.

Ik kreeg de boodschap niet in gebaren verpakt, in woorden trouwens ook niet.

(Met dank aan Uitgeverij Atlas Contact en VBK België voor het toesturen van het recensie-exemplaar)