Eeuwenoude vrouwendingen in een nieuw kleedje. Hier te ruim en daar te krap.

BORSTEN EN EITJES. Mieko Kawakami. ***°

Na een aantal positieve recensies, en vooral na de lof van Haruki Murakami, waren mijn verwachtingen hoog gespannen.

Zeker belicht deze roman een aantal belangrijke aspecten van het vrouw zijn. Doorheen haar jaren, van jong meisje tot vrouw van middelbare leeftijd. Over haar lichaam en alles wat erbij komt kijken. Van menstruatie tot seks (of niet), zwanger worden en baren.

Hoe mannen naar je kijken en hoe je naar jezelf in de spiegel kijkt.

En dat alles terwijl je het leven van alledag moet proberen te doorspartelen naar best vermogen.

Zeker schetst deze roman een heel ander vrouwbeeld dan het archetype van de inschikkelijke vrouw, de geisha die glimlachend en zwijgend voor een man de thee uitschenkt.

Zeer zeker is het zo dat verandering vaak gebeurt door tijdens een overgangsperiode helemaal naar de andere kant over te hellen. Maar hierdoor krijgen de personages voor mij soms iets (bijna) karikaturaals, alsof ze zich, met alle geweld, moeten bewijzen en afzetten tegen de mannen, die straks in de evolutie overbodig zullen zijn.

Zeer zeker belicht deze roman belangrijke vragen omtrent de ethiek rond kunstmatige bevruchting en de problematiek van de zo geboren kinderen die in het duister tasten naar hun (anonieme) verwekker.

Maar niet alleen zij, eigenlijk heeft niemand erom gevraagd om geboren te worden. En het leven is voor iedereen een dubbeltje op zijn kant. Al heeft de ene meer geluk dan de andere. Om maar een voorbeeld te geven, of je een huis met weinig of kleine ramen hebt of veel en grote. Of je twee ouders hebt die samen de eindjes aan elkaar knopen, dan wel of je van je moeder leert dat je ook zonder man je plan moet kunnen trekken.

Zeer zeker is er het contrapunt van de verwerkelijking. Of van de poging tot. Natsuko probeert haar tweede roman te schrijven, zichzelf vorm te geven, maar wordt gesaboteerd door zowel onzekerheid als acutere levensvragen.

Hetzelfde doet haar jonge nichtje, de dochter van haar zus, in het eerste deel, in dagboekfragmenten die maakten dat ik verder bleef lezen, hoewel het verhaal verder traag op gang kwam en ik op mijn honger bleef zitten in het eindeloos herkauwen van hetzelfde thema. Dat gebeurde bovendien op een banale manier, die anderzijds kenmerkend was voor de oppervlakkigheid tussen de zussen, en wellicht noodzakelijk om die te illustreren. Maar mij ergerde ze mateloos. En misschien is dat ook de zin en de verdienste van literatuur?

Echtheid breekt alleen door in de korte ontmoetingen tussen Natsuko en het nichtje, of in haar dagboekfragmenten. Een meisje dat worstelt met zichzelf, haar lichaam, groot moeten worden, haar moeder, kortom met het leven.

Ook in het tweede deel, dat mijn aandacht meer vasthield, blijft het thema van spermadonatie, in de Japanse context van die tijd, te breed uitgesmeerd en te vaak herhaald, zonder nieuwe elementen toe te voegen.

Positief is dat er geleidelijk aan meer authenticiteit doorbreekt in de personages en dat het slot niet verdrinkt in zoete romantiek.

Toch kan ik geen vier sterren geven, en met een drie lijk ik het boek dan weer tekort te doen.

Het is een lastige deze keer…