Soe Nsuki Leest - “Dat gevoel van veerkracht, dat je ondanks alles blijft strijden, vind ik enorm troostend”

7 oktober 2024

Tekst: Judith Buysse, foto’s: Hanneke van de Kerkhof

Maandagochtend, 10 uur, koffiebar Vitesse. Comedian, schrijver en presentator Soe Nsuki zit aan een tafeltje in de hoek. Het is een van haar favoriete werk- en leesplekjes in Antwerpen. De perfecte plek om de nieuwe jeugdboekenauteur te ontmoeten tijdens de 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid en haar te vragen naar de troost die zij in literatuur vindt. Welke genres en thema’s hebben haar voorkeur en gebruikt ze deze ook in haar werk?

“Ik lees eigenlijk elke dag,” zegt Soe meteen, met een dampende tas thee tussen haar handen. “Maar dat komt vooral omdat ik een Kindle heb gekregen van mijn lief. Sindsdien lees ik weer elke dag. Ik lees vooral in bed, vlak voor het slapengaan, om tot rust te komen. Soms maar een paar minuten, soms een half uur of langer, als het boek echt goed is. Dat is echt het beste gevoel!”.

Welk boek staat momenteel open op je Kindle?

“Ik volg de tech-wereld op de voet. Momenteel lees ik een boek van Kara Swisher, een bekende Amerikaanse journaliste die over tech schrijft. Het is een soort biografie en analyse van haar werk, waarin ze techgiganten zoals Facebook en Google onder de loep neemt. Het fascineert me enorm, vooral omdat ik me zorgen maak over hoe deze bedrijven ons bewust manipuleren om steeds meer persoonlijke informatie te delen en hoe ze die gegevens gebruiken.”

Toen ik je vroeg boeken te noemen die je troost boden, gaf je meteen vier titels. Hoe kwam je tot deze keuze?

“Er zijn altijd bepaalde boeken die blijven hangen omdat ze je op een diep niveau hebben geraakt. Soms is dat troost op een emotioneel vlak, andere keren is het een gevoel van herkenning of inzicht. Voor mij kwamen Erasure van Percival Everett, All About Love van Bell Hooks, de Broken Earth-trilogie van N.K. Jemisin en Yellowface van R.F. Kuang meteen naar boven. Het zijn boeken die me doen nadenken over de wereld en mijn plaats daarin.”

Kun je over je keuzeboeken vertellen wat ze precies in jou geraakt hebben? Kunnen dystopische verhalen troosten, bijvoorbeeld?

“Ik heb wel een zwak voor sciencefiction en fantasy. N.K. Jemisins Broken Earth trilogie is binnen het genre echt hoogstaande literatuur. Het laat zien hoe fictie kan fungeren als reflectie op de realiteit. Het beschrijft een wereld die letterlijk en figuurlijk in stukken valt, en de personages moeten op een of andere manier zien te overleven. Dat gevoel van veerkracht, dat je ondanks alles blijft strijden, vond ik enorm troostend. Het doet je beseffen dat, hoe moeilijk het leven ook kan zijn, je altijd sterker bent dan je denkt.

All About Love van Bell Hooks is dan weer een heel ander boek. Het gaat over liefde in de breedste zin van het woord. Zij daagt je echt uit om na te denken over liefde. Volgens haar definitie is liefde, zoals we die vandaag in onze maatschappij kennen, zeldzaam. Dat is best confronterend, want het dwingt je kritisch te kijken naar je eigen relaties en hoe je liefde ervaart en uit.

Een totaal ander boek is Erasure van Percival Everett, maar voor mij heel herkenbaar. Het gaat over een zwarte auteur die eigenlijk hoogstaande, academische literatuur wil schrijven, maar voortdurend wordt gevraagd om ‘zwarte verhalen’ te vertellen. Trauma, racisme, armoede – dat is wat van hem wordt verwacht. Het is absurd, maar ook zo raak. Ik heb regelmatig hardop gelachen omdat het zo scherp en grappig geschreven is.”

Ik zie overeenkomsten met Yellowface van R.F. Kuang, die je ook aanraadt.

“Yellowface is inderdaad ook een scherp geschreven boek over culturele toe-eigening en hoe identiteit verweven is met succes in de literaire wereld. Het brengt een wrang gevoel van rechtvaardigheid naar boven, maar doet dat op zo'n humoristische manier dat ik mezelf regelmatig betrapte op het lachen om iets wat eigenlijk heel schrijnend is. Die balans tussen pijn en humor maakt het echt het lezen waard.”

Soe 2

Als rode draad zie ik thema’s als identiteit, erkenning en authenticiteit in jouw keuze. Neem je die ook mee in je werk?

"Zeker. Ik merk dat ik ook wel in een hokje geplaatst word. Mensen kennen mijn comedy omdat ik hen vaak een andere manier laat zien om de absurditeit van alledaagse situaties te begrijpen. Bijvoorbeeld dat ik ergens toekom en er vanuit gegaan wordt dat ik de DJ wel zal zijn. Maar ik voel steeds meer de behoefte om veel dieper in te gaan op thema’s zoals racisme en discriminatie, en ook heel andere onderwerpen te behandelen. Ik heb andere dingen te vertellen dan enkel zaken die met mijn achtergrond of ervaringen als zwarte vrouw te maken hebben. Dat hokje voelt heel beperkend. Dan kan ik in andere disciplines soms meer van mezelf en de zaken die me bezighouden kwijt.

Ik wil dat mijn werk iets zegt over de wereld waarin we leven, maar ook ruimte biedt voor mensen om te reflecteren op hun eigen ervaringen. Humor is daarbij vaak mijn middel om de harde realiteit iets draaglijker te maken. Het biedt een soort verlichting, een manier om even afstand te nemen van de zwaarte van de realiteit. In veel van de boeken die ik lees, zie ik ook dat humor een manier is om moeilijke onderwerpen bespreekbaar te maken, zonder dat het de ernst ervan ondermijnt. Hetzelfde geldt voor mijn eigen werk. Ik probeer mensen te laten lachen om dingen die vaak helemaal niet grappig zijn, maar die door humor een bepaalde lading verliezen."

In de tussentijd ben je moeder geworden en heb je een jeugdroman geschreven. Waarover gaat het?

"Klopt. Het is mijn eerste jeugdboek, voor een wat oudere doelgroep: 10- tot 12-jarigen. Ik kan mezelf namelijk nog heel goed herinneren wat ik op die leeftijd gelezen heb en hoe me dat gevormd heeft. Imani en De Groene Revolutie vertelt het verhaal van een jong meisje, Imani, dat de wereld wil veranderen. Ze ziet dat de natuur en het milieu bedreigd worden en besluit actie te ondernemen. Het boek draait niet alleen om milieubewustzijn, maar vooral om de kracht van één individu – zelfs een kind – om de wereld te veranderen. Het idee dat je, ongeacht hoe klein je bent, altijd een impact kunt hebben, is een boodschap die ik belangrijk vind om mee te geven."

Dat klinkt als een goede reden om smartphones en games even links te laten liggen. De lezer Soe wisselt dan ook regelmatig leestips uit met haar partner en vrienden om ervaringen en gedachten erover te kunnen delen. “Niets zaliger om samen in een andere wereld te kunnen stappen, juist in een tijd die steeds meer gedomineerd wordt door technologie.”

Mic drop!

Op voorschrift van Soe Nsuki

  • Erasure van Percival Everett
  • All About Love van Bell Hooks
  • Broken Earth-trilogie van N.K. Jemisin
  • Yellowface van R.F. Kuang

Kom zeker ook eens kijken naar 'Nuff Said met Soe als host, elke eerst vrijdag van de maand in De Studio in Antwerpen. Volgende afspraak op vrijdag 1 november: 'Nuff Said | De Studio

Boeken Soe

Soe Nsuki (1988) is een Vlaamse stand-up comedian, presentator, schrijver en voormalig breakdancer. Ze staat bekend om haar scherpe humor en het vermogen om moeilijke thema's zoals racisme, identiteit en discriminatie, op een luchtige en toegankelijke manier te verwoorden. Naast haar werk op het podium werkt Soe zowel voor als achter de schermen mee aan diverse televisieprogramma’s. Als de MC van ‘NUFF SAID, een podium voor jong talent, is ze regelmatig in De Studio te vinden. In november debuteert ze als jeugdroman-auteur met Imani en De Groene Revolutie, een verhaal over duurzaamheid en veerkracht.

Soe 3