D.E.A.R. oh dear, hoe krijgen we leerlingen aan het lezen?

Dat kansarmoede een sterk effect heeft op de schoolprestaties van leerlingen, daarvan hoeven we niemand meer te overtuigen denk ik, de cijfers spreken boekdelen. Met zo’n vaststelling moeten we verder aan de slag. Het is hopelijk ook voor iedereen duidelijk dat de verhouding tussen de socio-economische positie van de ouders en de intelligentie van hun kinderen niet recht evenredig is. Toch halen deze kinderen minder vaak mooie schoolcijfers dan hun medeleerlingen uit tweeverdienersgezinnen. Wat is hier aan de hand? Veel, veel te veel om hier uit de doeken te doen.

Een veel belangrijker vraag is: hoe kunnen we deze leerlingen helpen? We kunnen de thuissituatie van leerlingen niet veranderen. Wel zijn er een aantal factoren die duidelijk een invloed hebben op de schoolprestaties van de leerlingen, daar kunnen mee aan de slag!

Een heel belangrijke factor is, u raadt het al, lezen en dan in het bijzonder lezen voor het plezier. Helaas zien we een afname in de populariteit van het lezen, beeldschermen in alle maten en vormen overheersen de vrijetijdsbesteding van veel kinderen en jongeren. Laat ons eerlijk zijn, wie kiest af en toe niet voor het gemakkelijke bingewatchen boven een goed boek?

Op zoek dus naar efficiënte technieken om leerlingen aan het lezen te krijgen. Er zijn ongetwijfeld heel wat methoden op de (invulboekjes-)markt; ik haalde de mosterd in Canada waar mijn zus een hele carrière lesgaf en werkte als teacher librarian. Dat laatste is een job die wij niet kennen hetgeen al iets zegt over het verschil in aanpak en middelen tussen het Vlaamse en het Canadese onderwijs.

D.E.A.R. staat voor Drop Everything And Read, in het Agincourt Institute in Toronto werden elke dag vier lesblokken van 80 minuten georganiseerd. Op een bepaald moment werd beslist om van elk lesblok drieënhalve minuten af te romen om zo te komen tot een kwartier leestijd na de middagpauze. Verder spreekt de naam voor zichzelf: laat alles vallen en lees! Deze opdracht geldt voor iedereen zowel leerlingen als personeel. Heel belangrijke aandachtspunten zijn: iedereen leest wat zij of hij wil lezen en je moet verder niks doen met wat je las. Als je dus ’s morgens een Ikea-kast kocht en je wil ’s middags de instructies voor de montage lezen dan kan dat.

Op onze school, stedelijk Lyceum Waterbaan, werken we op campus Rochus met D.E.A.R. binnen de lessen Nederlands en PAV. De leerlingen krijgen regelmatig de tijd om te lezen. De leerkrachten zorgen ervoor dat dit een gezellig moment wordt en voorzien een leuk assortiment boeken. De leerlingen weten dat het hier enkel gaat om het lezen voor plezier, ze moeten geen boekverslagen, boekfiches, portfolio’s of wat dan ook maken. Eens ze klaar zijn met lezen is het ook klaar. Op die manier is een boek niet de voorbode voor een hoop schrijfwerk en is de kans groter dat de leerlingen het lezen an sich leren appreciëren. Genieten van een verhaal omwille van het verhaal betekent in een andere wereld duiken en daar personages leren kennen, in een nieuwe wereld stappen, beschrijvingen met je fantasie tot leven brengen en vooral even helemaal weg zijn. We gaan ervoor om leerlingen te laren ervaren wat een boek allemaal voor je kan doen.

Op campus Rochus leiden we leerlingen op tot verzorgenden die, afhankelijk van hun keuze, aan de slag zullen gaan in kinderdagverblijven of woonzorgcentra. In de derde graad gaan we daarom over tot voorlezen, hiervoor werken we samen met de lokale bibliotheek, ook een leuk leesproject!