Auteurs op ZuiderZinnen: 5 portretten

12 september 2023

Op zondag 17 september kunnen we genieten van literair en muzikaal schoons op ZuiderZinnen 2023, op het Antwerpse Zuid. Op de affiche staat een veelheid aan klinkende namen van auteurs, muzikanten en andere artiesten. Hoe daaruit te kiezen?

Onze nieuwe redacteurs schetsen alvast een portret van vijf deelnemende auteurs.

Esohe Weyden

- door Sven Reynders -

Haar website opent met: ‘Esohe Weyden - Spoken Word | Dichter | Presentator’. Voeg daar nog masterstudent rechten aan de UA, campusdichter aldaar, cultuurreporter op ATV en kernredactielid van het literaire tijdschrift DW B aan toe en het is duidelijk; we hebben hier met een bezige bij te maken.

Binnen deze panoplie aan activiteiten heeft ze tot op vandaag wellicht al de meeste kilometers afgelegd als ‘spoken word dichter’. En dat ze hier haar merites al heeft verdiend, blijkt uit waar ze overal al is terechtgekomen. In 2018 werd ze finaliste in het Belgisch Kampioenschap Slam Poetry en won daarna(ast) vele lokale slam wedstrijden. In 2019 werd ze verkozen tot Laureaat van de Kunst en sleepte een Cultuurprijs voor ‘verdienstelijke Deurnenaar’ in de wacht. Ze stond al op de klassieke podia van de Stadsschouwburg, De Roma, Arenberg en Vooruit, op de Gentse Feesten en Pukkelpop én maakte haar opwachting op het burgerlijk defilé van de Nationale Feestdag. Ook op Crossing Border stond ze al op het programma. Daarnaast was ze in 2021 ambassadeur van de jeugdboekenmaand en huisdichter van de VRT Taalavond.

Als poëzie-auteur debuteerde ze in 2022 met haar dichtbundel ‘Tussentaal’, een zinderende, suggestieve bundel op zoek naar verbinding. En dit ging niet onopgemerkt voorbij, de bundel werd genomineerd voor de C. Buddingh-prijs voor het beste Nederlandse poëziedebuut. Ze won hiermee ook de publieksprijs van de PrixFintroPrijs voor Nederlandse literatuur.

Wat drijft een jonge vrouw als Esohe Weyden om dit allemaal te doen, waar haalt ze de energie vandaan? Het staat op haar site: ‘Taal beweegt mij. Het taalspel, de woorden en hoe ze klinken. Op het podium probeer ik met mijn poëzie andere mensen te bewegen.’ En of ze dat doet!

En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, werkt Esohe Weyden ondertussen ook aan een uniek kinderboek ‘En morgen nog een keer’, dat lezertjes meeneemt op een reis langs de vele stappen die kinderen met krulletjes iedere ochtend moeten doorlopen. Het boek verschijnt in 2024 bij Uitgeverij Vrijdag.

In het eerste gedicht van ‘Tussentaal, dat dezelfde naam draagt als de bundel, lees ik de twee eerste zinnen: "ik draag mijn hart hoog / en laat het smelten op mijn lippen". Ik kan niet wachten om het te horen.

14u15, Namen Circus en 16u, Basisschool K’Do

Foto: Jonathan Ramael

Esohe Weyden c Jonathan Ramael WEB

Arthur Japin

- door Michelle Smets -

Je kent hem ongetwijfeld als de schrijver van wat verkozen werd tot de mooiste zin over de liefde uit Nederlandse literatuur. "Dit is het enige wat telt, lieverd, dat iemand meer in je ziet dan je wist dat er te zien was." Met deze zin uit de roman 'Een schitterend gebrek' schreef Arthur Japin in 2003 geschiedenis. De liefde is dan ook een thema dat in de werken van Japin meermaals terugkeert. Niet al te vreemd voor een schrijver met een tweede naam als 'Valentijn'.

Zijn oeuvre neemt je mee op avontuur over de hele wereld - van Parijs, Italië, New Orleans, Sint-Petersburg, het oude Griekenland, Brazilië en Texas tot zelfs het mythische Magonia, een fictief land boven de wolken. Sinds hij zijn eerste verhaal schreef op 12-jarige leeftijd, bouwde hij zo'n indrukwekkend portfolio uit van bijzondere plaatsen en unieke personages dat hij in 2022 tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw benoemd werd.

De carrière van Japin zelf is bovendien niet minder kleurrijk. De meesten kennen hem van zijn kortverhalen en romans, maar hij schreef ook filmscenario's, theaterstukken en zelfs een opera en verscheen al verschillende keren op televisie als presentator of in een bijrol. Zou je hem vandaag nog herkennen als buurman Marcel Vonk in de televisieserie 'Flodder' denk je? Het biedt hem naar eigen zeggen de afwisseling en inspiratie die hij nodig heeft om weer een nieuwe literaire wereld te creëren.

Net zoals zovele lezers hun dagdagelijkse bekommernissen proberen te ontvluchten in een wereld van fantasie en verbeelding (de auteur van dit portret pleit alvast schuldig), vormde literatuur voor Japin een bevrijding, waarin hij toch ook persoonlijke anekdotes en gebeurtenissen een plek kon geven en interessante ontmoetingen kon verwerken.

Met zijn laatste publicatie 'Mijn verzonnen familie' licht hij een tipje van de sluier op en ontdek je de echte mensen en anekdotes achter de romanfiguren die hij de afgelopen 26 jaar tot leven bracht. Stephen Fry recenseerde het boek als volgt “Deze caleidoscoop in woord en beeld doet je weer eens beseffen wat een enorme leeuw Japin toch is in de Nederlandse en internationale literatuur en vertelkunst. Wat een geschenk is dit boek!”. Toch is dat misschien te kort door de bocht, want alle boeken van Arthur Japin zijn een waar geschenk.

15u, Zuiderpershuis

Foto: Corbino

Arthur Japin RV Corbino

Max Greyson

- door Rebecca Pers -

Max Greyson (1988) is een taalvirtuoos die zich een weg baant in het literaire landschap met zijn gedichten, performances en spoken word. In 2016 bracht hij zijn eerste dichtbundel 'Waanzin went niet' uit na een geslaagde passage op het Nederlands Kampioenschap Poetry Slam, waar hij als tweede eindigde. Hij pende in 2019 de gedichtenbundel ‘Et alors’ bij mekaar en in 2021 verscheen zijn debuutroman ‘Een waarschijnlijk toeval’ over een man die zijn zin in sigaretten verliest omdat hij het geloof in de liefde terug vindt.

In een interview met Humo n.a.v. zijn debuutroman bekende hij dat hij het liefst leest in de botanische tuin van Antwerpen en een dinertje met schrijfster Sally Rooney wel ziet zitten. Hij gaf in datzelfde interview ook toe nog nooit een thriller gelezen te hebben. En dat blijkt nog steeds zo te zijn want daarvoor kijkt hij naar het nieuws.

Verder is engagement voor hem belangrijk. Het is een lang verhaal met veel toevalligheden, maar het is zijn persoonlijke drijfveer om zoveel mogelijk mensen gelijke toegang tot kunst en cultuur te bieden. Daarnaast voelt hij zich ook gewoon ontzettend creatief als hij moet nadenken over artistieke vormen van inclusie. Concreet betekent dit dat hij zakelijk en artistiek leider is van ARType vzw, onder andere de partner van Un-Label en Silence Radio voor muziektheater door, met en voor doven en slechthorenden. Max Greyson schreef het script voor hun productie 'Gravity (and other attractions)', die in 2019 in première ging in de Nationale Opera van Athene en nog steeds door Europa reist. In de onderzoeksprojecten ArtInAD en Speaking Figures aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen ontwikkelt Max, in samenwerking met het departement Dans, ook artistieke methodes om dans toegankelijk te maken voor blinden en slechtzienden.

Max kijkt enorm uit naar Zuiderzinnen en de dag daarna want dan begint de repetitieperiode van Portici, een muziektheatervoorstelling van Silence Radio waar hij het script voor schreef en waar hij ook zelf in mee speelt. Het is van voor de pandemie geleden dat hij nog repeteerde voor een grote productie, en daarom spat de goesting er van af om erin te vliegen. De première gaat door op 16 november in Corso (Berchem).

Met Nòrchestra alias 'No Ordinary Orchestra' verkent Max de mogelijkheden van spoken word met zes muzikanten, drie jazzers en drie classici. En alsof dat alles nog niet genoeg is, vormt hij met vriend Mathieu Engels al jarenlang het gelegenheidsduo Ni Tjeu ni Maître, poëzie en filosofie in een kleinkunstig, muzikaal kleedje.

Op Zuiderzinnen gaat deze duizendpoot de stad bezingen in al haar feilbaarheid. Benieuwd wat dat gaat geven!

15u, Baron en 17u, Café Local

Foto: Koen Broos

Max Greyson Koen Broos A3 3171

Marion Bloem

- door Helena Kupers -

Marion Bloem is een Nederlandse auteur, filmmaker en beeldend kunstenaar. Ze is een veelzijdig muzisch talent dat bekend staat om haar diepgaande exploratie van identiteit, cultuur en persoonlijke ervaringen in haar kunstwerken.

Haar literaire carrière begon met de publicatie van haar debuutroman ‘Geen gewoon Indisch meisje’ in 1983. Dit boek, gebaseerd op haar eigen leven als Indo-Europese vrouw, was een baanbrekend werk dat de complexiteit van multiculturele identiteiten in Nederland onderzocht. ‘Geen gewoon Indisch meisje’ ontving lovende kritieken en vestigde Bloem als een belangrijke stem in de Nederlandse literatuur.

Naast haar romans heeft Marion Bloem ook kinderboeken, non-fictie en poëzie geschreven. Haar werk werd vertaald naar onder andere het Engels, Duits en Indonesisch, waardoor haar verhalen en inzichten een breder internationaal publiek hebben bereikt. Haar schrijfstijl wordt gekenmerkt door een diepgaand begrip van menselijke emoties en de vermenging van persoonlijke en universele thema's.

Bloem's artistieke veelzijdigheid blijkt ook uit haar werk als filmmaker. Zo heeft ze verschillende documentaires en speelfilms gemaakt, waarbij ze vaak dezelfde thema's verkent die in haar boeken voorkomen. Haar films, zoals ‘Ver van Familie’ en ‘Het Land van Mijn Ouders’, bieden een visuele dimensie aan haar verhalen en dragen bij aan de culturele dialoog over identiteit en erfgoed.

Naast haar literaire en cinematografische verdiensten is Marion Bloem ook actief als beeldend kunstenaar. Haar schilderijen en installaties zijn tentoongesteld in diverse galerijen en musea en dragen bij aan haar voortdurende onderzoek naar de complexiteit van de menselijke ervaring.

Wat Marion Bloem onderscheidt, is haar vermogen om haar persoonlijke ervaringen als Indo-Europese vrouw te verweven met universele thematieken van identiteit, migratie en cultuur. Haar werk daagt de lezer, kijker en toeschouwer uit om na te denken over wat het betekent om ergens bij te horen en hoe onze herkomst onze identiteit vormgeeft.

In een tijd waarin multiculturalisme en diversiteit belangrijker zijn dan ooit, blijft Marion Bloem een invloedrijke kunstenaar wiens werk ons aanmoedigt om onze eigen identiteit en erfgoed te onderzoeken en te omarmen. Haar bijdragen aan de Nederlandse literatuur en het bredere culturele landschap maken haar tot een onmiskenbare en bewonderenswaardige figuur in de wereld van de kunsten.

15u zaal Platform (Beernaerts) en 17u, Zuiderpershuis

Foto: Ivan Wolffers

Marion Bloem RV c Ivan Wolffers

Mustafa Kör

- door Sven Reynders -

Is het nog nodig om Mustafa Kör voor te stellen? Al jaren schittert de ster van deze in Turkije geboren en in Limburg in een mijnwerkersfamilie opgegroeide schrijver aan het Vlaamse literatuurfirmament. Het leven was niet altijd even lief voor Kör; in 1998 liep hij op zijn 22ste bij een auto-ongeval een rugbreuk op en sindsdien zit hij in een rolstoel. Dit heeft echter geen afbreuk gedaan aan zijn successen als auteur.

In 2007 debuteerde hij met ‘De Lammeren’, een sprookjesachtige, lyrisch geschreven roman over de ons onbekende wereld van Anatolië en haar liefdessagen, die tevens leest als een coming of age-roman over de worstelingen met identiteit, de plek waar je thuishoort, schipperend tussen Maaslandse velden en Anatolische steppes. Hierna maakte hij vooral furore als dichter. Door de jaren heen publiceerde hij drie poëziebundels: ‘Ben jij liefde’ (2016), ‘Poëziejongens’ (2019) en ‘De Pain et d’Amour / Brood en liefde’ (2022).

Kör is met zijn werk ook al meerdere malen in de prijzen gevallen. De eerste was de El Hizjra-literatuurprijs, een schrijfwedstrijd voor kleurrijk talent in Nederland en Vlaanderen, die hij won met zijn verhaal ‘Uitverkorene’. Later volgde ‘De Groene Waterman publieksprijs’ voor ‘De lammeren’ en werd hij met de poëziebundel ‘Ben jij liefde’ genomineerd door de ‘Poëziedebuutprijs Aan Zee’.

In 2022 werd Kör aangesteld als dichter des vaderlands. Na al zijn poëzie-activiteiten en dito successen bleef hij hier zelf verwonderd over, omdat hij, naar eigen zeggen, tot zijn 25ste nog nooit een gedicht had gelezen. In 2008 was hij al een jaar de Stadsdichter van Genk.

Sinds 2018 maakt Kör deel uit van ‘Versopolis’, een Europees poëzieplatform dat opkomend Europees poëzietalent promoot (tip, neem zeker eens een kijkje op hun website of beter nog, schrijf je in op de nieuwbrief).

Dat Mustafa Kör het hart op de juiste plaats heeft, mag ook blijken uit zijn peterschap van ‘Het Lezerscollectief’, een netwerk van leesbegeleiders in Vlaanderen dat leesbijeenkomsten organiseert voor mensen die moeilijk toegang hebben tot literatuur, zoals gevangenen, mensen met psychische problemen en mensen in armoede.

Kortom, een prachtige Vlaamse auteur waarvan we hopelijk nog veel mogen verwachten.

17u, bibliotheek KMSKA

Mustafa Kör portretfoto 2016 klein

Het volledige programma...

Dat vind je hier!