Hoe WO II het leven van de gewone mensen veranderde

Eind jaren 30 hopen veel Belgen dat er niet opnieuw oorlog komt. Er is onzekerheid, zeker na de inval door de Duitsers in Polen. Austen schetst wie de bewoners zijn van de acht wooneenheden in het gebouw op Place Brugmann te Brussel en hun onrust.

Maar dan vallen de Duitsers België binnen en wordt het land bezet. Als deze toestand van lange duur blijkt te zijn heeft dit een grote invloed op het leven van alle mensen. Er is het onbegrip dat dezelfde ellende zich na de eerste wereldoorlog zich hier weer voordoet. Sommigen kiezen snel partij voor of tegen de nazi’s, maar velen wachten af, kijken hoe ze best overleven.

Austen laat alle bewoners hun verhaal vertellen in de ik-vorm, waarbij ze duidelijk aangeeft wie de verteller is. De stijl is soms koel, soms beschouwend, soms humoristisch. Door de oorlogsomstandigheden, de honger, de tekorten, de willekeur van de Gestapo, de Jodenvervolging en het verzet, worden de levens van de bewoners vervlochten. Hun karakters veranderen.

Door de extreme omstandigheden, waarbij mensen geen vooruitzichten meer hebben op beterschap en er enkel de strijd is om te overleven, gaan mensen divers reageren. Er zijn de grote en kleine helden, de meelopers, de jaknikkers, soms door toeval, soms uit overtuiging.

Een boek over de oorlog met de gewone mensen in de hoofdrol. Er is geen verhaal, waardoor het wat traag leest en de schrijfstijl is ook niet altijd even toegankelijk, net als de filosofie van Wittgenstein. Maar hou vol, het is de moeite waard, daar het boek ook een oproep is tot mededogen, tot introspectie, het is een ode aan de liefde, aan de veerkracht van de mensen.

Werken met mensen is boeiend, leven met mensen zoveel meer.