Tijd nemen en even stil blijven staan
In verwarrende en steeds maar veranderende tijden doet het goed om boeken of essays te lezen waar je wat langer bij stil kan staan, én waarvan je veronderstelt dat de auteur er ook wat langer bij stil zal hebben gestaan om ze te schrijven. Zo verscheen eind 2024 “Na de Groote avond. Kan empathie de wereld redden? Een testament” van Ludo Abicht, die Klassieke Filologie, Filosofie en Duitse Literatuur studeerde, en professor was aan o.a. de Universiteit Antwerpen, de Ugent, en enkele Amerikaanse universiteiten. Ik las reeds een aantal boeken van hem over het jodendom, over het steeds weer opflakkerende en nu brandende thema Israël-Palestina, én ik kreeg ooit les van hem.
In dit testament gaat hij op zoek naar een antwoord op de vraag, wat na de ineenstorting van de socialistische wereld. De term “De groote avond” gaat terug op de periode na een revolte of de omverwerping van een regime. Dan komt er een emotionele ontlading en wordt er een – in zijn aangehaalde gevallen links – autoritair regime geïnstalleerd waarin (zelf)kritiek geen kans heeft.
In het najaar van 2024 was er al minder hoop, en nu nog een pak minder met het ene onheilsbericht na het andere en de verschillende oproepen waarin meer en meer de oorlogstrom wordt geroerd.
Abicht vindt hoop in de Afrikaanse Ubuntu-filosofie, bij de Maya-levensfilosofie, en de microfinanciering die in Afrika en Centraal-Amerika vooral vrouwen in armere gemeenschappen in de ‘driver’s seat’ zette.
Ludo Abicht combineert zijn idealen met een empathische houding voor de menselijke natuur en tekortkomingen, en baseert zich niet alleen op zijn analytisch met veel academische kennis geschraagd vermogen. Abicht mag dan van de linkse kant zijn, hij is ook een zachte anarchist. Hij is idealistisch vanuit een oprecht ethisch en sociaal engagement maar doet aan zelfkritiek en brengt - vooral bij de linkse beweging - ideeën aan om dit ook te doen. Hij laat je op een niet vrijblijvende manier verschillende kanten van zijn verhaal zien in dit testament en appelleert aan de lezer.
De éminence grise die Abicht is, hield op 87-jarige leeftijd in dec 2023 zijn afscheidscollege op de UA, en is altijd populair gebleven bij zijn vele (ex-)studenten en collega’s door zijn enorme toewijding.
