André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

Te verregaande verzoening

31 maart 2022

In haar nieuwe roman Hubertina portretteert Kristien Hemmerechts Hubertina Aretz, die na een wonderlijke begin van haar leven in 1893 nog vaker op miraculeuze wijze aan de dood zou weten te ontsnappen. Geboren in een streng katholiek mijnwerkersgezin diende Aretz als pastoorsmeid in meerdere parochies, wetende dat er voor haar een grootser bestaan was weggelegd; niet voor niets had God haar bij haar geboorte een tweede leven gegund. Ze leidde een leven vol omzwervingen, op eigenzinnige en onverschrokken wijze strijdend voor politieke, sociale en economische rechtvaardigheid. Ze is in 1935 uitgeweken naar België. Ze had al een dappere daad verricht en daardoor werd de grond onder haar voeten te heet en is ze naar België uitgeweken. Ze is dan getrouwd met een weduwnaar om de Belgische nationaliteit te krijgen.

Ze woonde dicht bij het militair hospitaal in Antwerpen en ze is daar als hulpverpleegster aan de slag gegaan op de quarantaineafdeling. Initieel kreeg zij niet het statuut van politieke gevangene en ze raakte ook niet van haar Duits accent af. Uiteindelijk heeft ze het statuut wel gekregen en kunnen bewijzen dat ze niet als vrijwillige voor de Duitsers in het ziekenhuis gewerkt heeft. Ze heeft dat gewoon gedaan omdat ze geld nodig had. Er lag een vrouw met een longontsteking in het ziekenhuis om te herstellen en daarna zou ze geëxecuteerd worden. Een Duitse soldaat werd verliefd op die dame en heeft Hubertina gevraagd om haar te helpen ontsnappen. En daarvoor belandt Hubertina in de gevangenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bracht ze rantsoenzegels rond en ving ze Joodse kinderen op en daarvoor kwam ze in een kamp in Ravensbrück terecht. De Duitsers verstopten machines in zoutmijnen en zij heeft in zo'n mijn moeten werken en daar werden de gevangenen erg slecht behandeld. Alles aan haar was kapot. Toen zij vrijkwam uit haar gevangenschap zette ze zich in niet alleen in voor de mensen die net als zij in een concentratiekamp zaten, maar ook, onbegrijpelijk genoeg, voor de mensen die tijdens de oorlog aan de kant van de nazi’s stonden..

Het ideaal van de verzoening kreeg namelijk al snel zekere perverse trekjes waarbij Vlaamse nationalisten zichzelf slachtoffers van de repressie begonnen te noemen.

Na de oorlog mocht ze gaan revalideren, haar longen waren kapot. Ze komt in een kasteeltje maar daar staat een portret van Stalin. Zij heeft in haar tas een portret van Leopold III (was te veel vriend met Hitler volgens sommigen) en ze zet dat op haar kamer. Op een dag komt de minister van volksgezondheid en dat was een communist. En die ziet dat portret van Leopold en zegt dat het weg moet. Zij zegt: ok, maar dan moet het portret van Stalin ook weg. Daarin zie je dat ze wel erg militant was en zich niet liet doen.

Je krijgt met het boek een goed beeld van de twintigste eeuw. Kristien Hemmerechts kan haar personages zo goed neerzetten dat ze levensecht worden. Daardoor is Hubertina ook zo een sterk boek geworden dat schittert door de mooie taal en stijl van de auteur.

André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

Hubertina : roman
Titel:
Hubertina : roman
Auteur:
Kristien Hemmerechts
# pagina's:
351 p.
Uitgeverij:
De Geus
ISBN:
9789044546125
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Jodenvervolging ; Antwerpen ; Wereldoorlog II
Aanbevolen voor:
Aangrijpend,
Boeiend,
Om voor te lezen
Doelgroep:
Volwassenen

Gerelateerde leestips