een toentertijd hypermodern ziekenhuis

Robrecht Van Hee (79), algemeen chirurg en medisch historicus, heeft een boek geschreven over het tweede gasthuis van Antwerpen, dat ontstond dankzij de vooruitgangsdrift in de geneeskunde en als antwoord op de bloeiende haven vlakbij. Het eerste gasthuis Sint-Elisabethgasthuis werd te klein, de bedden lagen vaak overvol -met zelfs meerdere patiënten per bed. Een nieuw ziekenhuis was een noodzaak.Het Stuivenberggasthuis werd als tweede ziekenhuis in Antwerpen gebouwd tussen 1879 en 1884, en ontving haar eerste patiënt op 2 januari 1885. Architect Baeckelmans maakte de revolutionaire plannen voor een toentertijd hypermodern ziekenhuis, waardoor de modernste snufjes van luchtverversing en verwarming, verzorging en verpleging, doch korte tijd later ook elektrische verlichting, bacteriologisch onderzoek en radiologische beeldvorming, werkelijkheid werden. Het opende de deuren in januari 1885. Nog datzelfde jaar werd een zekere Vincent van Gogh er opgenomen. De kunstenaar woonde toen in Antwerpen.In ‘het Stuivenberg’ werd in 1902 ook de eerste Beroepsschool voor Ziekenverpleging in België opgericht. Zij zou later uitgroeien tot het prestigieuze Hoger Instituut voor Verpleegkunde (HIV).In de meer dan 140-jarige geschiedenis van het Stuivenberg zijn honderdduizenden patiënten behandeld, geopereerd, of verzorgd geworden door opeenvolgende teams van artsen en verpleegkundigen, alsmede dienst- en administratieve personeelsleden. Zij zorgden voor een geneeskundige zorg, die alsmaar performanter werd door de vele ontdekkingen, uitvindingen en technologische ontwikkelingen, die zich in die periode hebben voorgedaan. Ziekten als tuberculose, kinderverlamming, beroerten, nierziekten en vele andere, doch evenzeer operaties aan buikorganen, bloedvaten of beenderen werden uitgebreid besproken.‘De belangrijkste vernieuwingen in de geneeskunde dateren uit de periode 1850 tot 1950, dus pal in het ontstaan en de verdere ontwikkeling van het Stuivenbergziekenhuis’, vertelt Van Hee in interviews. ‘De ontdekking van de algemene anesthesie met gassen maakte het mogelijk om mensen zonder pijn te opereren. Overal in Europa en de VS openden nieuwe ziekenhuizen op grond van wetenschappelijke revoluties. Voorheen was een ziekenhuis een plek waar u naar toeging om te sterven, nu werd het een plek waar u kon genezen. Een enorme ommezwaai.’Geneesheren als Albin Lambote, Fritz Sano en Ludo van Bogaert krijgen veel lof van de auteur want zij waren wereldwijd voortrekkers in de orthopedie, de psychiatrie en de neurologie. Doch evenzeer hebben tientallen, ja honderden artsen en verpleegkundigen meegeholpen aan de faam die het Stuivenberg genoot bij de Antwerpse bevolking. Van hen, en van de door hen verstrekte medische zorgen in vrijwel alle domeinen van de zorg, wordt in dit boek verslag uitgebracht. Bob Van Hee brengt met dit schitterend boek een prachtige hulde aan ‘het Stuivenberg’.