Het nieuwe testament volgens Marco

DE KOLIBRIE. Sandro Veronesi. *****

Na het lezen blijf ik achter met een wervelende veelheid aan indrukken, gedachten, dingen om over na te denken, emoties, passages vol wijsheid die ik wil herlezen om ze nog meer te laten bezinken. Het is alsof er een hoop puzzelstukken voor me ligt die ik nu ineen moet passen, net zoals je als lezer alle verschillende hoofstukken en gebeurtenissen in elkaar moet passen, opdat opnieuw helder wordt wat al van in de kiem besloten ligt. Dat is immers Veronesi’s stelling over menselijke relaties: bij het allereerste ontmoeten hebben we heel kort een helder moment hoe die bepaalde relatie zal verlopen en eindigen, maar we vergeten en verdringen het, en daarom zijn menselijke verhalen vol verrassingen, schade, vreugde en verdriet, tot in vervulling gaat wat is voorbestemd door wie we zijn, elk apart en in het samen-zijn.

Je moet de rode draad vinden, komt nu bij me op - naar aanleiding van de denkbeeldige draad die op de moeilijkste momenten van jaar jeugd aan de rug van Adele ‘groeit’. Die draad is een emotionele navelstreng met haar vader Marco, bij wie ze zich veiliger voelt dan bij haar moeder die onstabiel is. Marco zelf, het hoofdpersonage, had in zijn eigen jeugd een groeistoornis. Vanwege zijn lange tijd kleine gestalte werd hij de kolibrie genoemd. Net als de kolibrie blijft hij zo hard met zijn vleugels slaan dat hij stil lijkt te hangen, terwijl rond hem de wereld verandert, zijn wereld telkens weer ineenstort. Maar hij blijft zich erdoorheen slaan, fladderend, altijd vindt hij een reden om voor te blijven leven. Schijnbaar onbeweeglijk, in het oog van de storm. Het gevaarlijkste wat hij doet is gokken, tot hij tot het inzicht komt dat alle mogelijke winst hem niet gelukkiger maakt. Want uit elk streven naar hebben kan alleen meer ontevredenheid voorkomen, en een immer kwellende angst dat wat je hebt, weer te verliezen. Het geluk ligt in de waarheid vinden, waar de wereld alleen nog oog lijkt te hebben voor de egoïstische vrijheid om met alle waarden te breken. Egoïstisch, want gericht op het ego: bereiken en hebben, en niet op (waarachtig) zijn. Niet op liefde.

Hoeveel vreselijke dingen er ook gebeuren in het verhaal, altijd is er ook de liefde, als een boei en een lichtbaken, zelfs als je ze lijkt verloren te hebben. Want het is een gave, een geschenk, als je kunt liefhebben, hoe dan ook. En liefde is het geschenk dat jij aan de wereld kunt geven. Daar gaat de rode draad naartoe. Dat is het enige wat je, in het oog van de storm, in de gaten moet blijven houden.

Als zijn dochter, die bij hem opgroeit en die hij leert loslaten (de draad is vervangen door verbondenheid), op jonge leeftijd zwanger wordt van een onbekende vader, beslist ze het kind, onwetend van het geslacht, Miraijin te noemen, wat Japans is voor: de man van de toekomst. Als het een meisje blijkt te zijn, zegt Adele juichend: ‘Kijk papa, wat een goed begin. De man van de toekomst is een meisje.’

Miraijin lijkt uiterlijk een versmelting van alle rassen, maar ze heeft ook alle kleine kenmerken van de eigen familie in zich verenigd. Miraijin is een synthese, maar ook een verbeterde versie van elk van hen. Als Marco noodgedwongen de zorg voor haar op zich moet nemen, wordt dat de hoofdreden van zijn bestaan: haar veilig en liefdevol grootbrengen en haar de weg helpen vinden om die nieuwe mens van de toekomst te worden, die anderen kan inspireren en verzoenen. Op het moment van zijn nakende dood komt door haar toedoen de liefde in zijn huis weer bij elkaar en wordt hij door haar, in liefdesnaam, van alle lijden en schuld verlost.

Soms moest ik bij het lezen aan ‘Een nieuwe aarde’ van Eckhart Tolle denken. Of aan de Bijbel.

Het lijden dat tot verlossing leidt. Daarom bleef de kolibrie met zijn vleugels slaan, mocht hij niet opgeven. Daarom had het zin. Daarom was en is het liefde. Want dat is het oog van de naald: midden in de storm van het lijden sta je ook midden in de liefde, en het is de liefde die alle stormen stilt.
Zonder geloof in de liefde is elke hoop op een betere wereld onbestaande.

Vandaar lijkt me volgende ondertitel wel te passen: Het nieuwe testament volgens Marco.