Interessante inzichten in een rechtse scène

Bernhard Schlink (Bielefeld, 1944) is emeritus hoogleraar rechten aan de Humboldt Universiteit Berlijn. Als schrijver verwierf hij wereldwijd faam met zijn roman 'De voorlezer’.

Met zijn psychologische roman De kleindochter licht hij complexe familierelaties en de politieke en sociale verschillen tussen Oost- en West-Duitsland door.

In de zomer van 1964 worden een student uit het Oosten en een student uit het Westen verliefd. Hij helpt haar ontsnappen. Pas na haar dood ontdekt de zeventigjarige wat zijn vrouw haar hele leven voor hem verborgen heeft gehouden: ze heeft een dochter achtergelaten. Hij doet wat zij altijd al wilde maar niet kon: hij gaat op zoek naar haar. De zoektocht wordt een reis naar het verleden en een ontmoeting met de wonden en littekens die de DDR, de val van het communisme en de aanpassing van het Oosten aan het Westen hebben achtergelaten. Wanneer hij zijn dochter vindt, is ze getrouwd met een man uit een etnische gemeenschap op het platteland. Haar veertienjarige dochter is blij dat er plotseling een grootvader in haar leven is gekomen, net zoals hij blij is dat ze een kleindochter heeft. Maar zijn wereld is haar net zo vreemd als de hare voor hem.

Natuurlijk stuit hij op vijandigheid. In ruil voor geld zijn de ouders echter bereid om Sigrun haar vakantie bij Kaspar in Berlijn te laten doorbrengen. Blijkbaar hebben ze het geld dringend nodig voor hun boerderij. Er is geen andere verklaring voor het feit dat ze hun ideologisch geïndoctrineerde dochter zo gemakkelijk aan hem overlaten.

Met behulp van literatuur en muziek hoopt Kaspar een niveau te vinden waarop Sigrun en hij kunnen communiceren. Dat lukt zelfs, want Sigrun is zo muzikaal getalenteerd dat Kaspar haar pianolessen financiert. Hij bezoekt ook met haar het concentratiekamp Ravensbrück en geeft haar boeken over het Derde Rijk te lezen.

De roman biedt interessante inzichten in een rechtse scène die etnische nederzettingen op het platteland vestigt en gewelddadig optreedt in de stad. En het boek laat ook duidelijk zien hoe moeilijk het is om te vechten tegen ideologisch denken.