Stadslezer in de kijker: Els van Haute

6 oktober 2024

Door Wendy STruyf

Wekelijks staan er op Antwerpen Leest minstens 10 nieuwe leestips, aangeleverd door onze stadslezers. Ze inspireren ons door de boeken te delen die hen hebben geraakt, verrast, ontroerd, begeesterd.

Maar wie zijn deze stadslezers? Wat lezen ze het liefst en hoe selecteren ze welke boeken ze wel of niet onder onze aandacht brengen? Tijd om hen eens in de schijnwerper te zetten, in deze nieuwe reeks.

Els van Haute, stadslezer van het eerste uur en fan van vrouwelijke auteurs, mag de spits afbijten: "ik moet het boek mooi of belangrijk vinden".

Wat betekent lezen voor je?

Alles. Mijn tante was bibliothecaris, van kleins af aan was ik in de bibliotheek te vinden. Zat ik hier alleen, ik zou aan ’t lezen zijn, een boek of het menu. Ik lees altijd en alles, Ik kan me een leven zonder boeken niet voorstellen. Ik vind vrienden in verhalen. Ik heb eigenlijk nooit niet-gelezen. Ik kan me een uitspraak als ‘ik lees eens een boek’ niet voorstellen. Wie weet heb ik daar een verkeerde kijk op. Thuis was ik ook de enige die las. Mijn moeder zei ‘pas op: je ogen gaan verslijten, je gaat later een bril moeten dragen’. Die voorspelling kwam wel uit (lacht).

Bij jouw leestips zien we bijna uitsluitend aandacht voor vrouwelijke auteurs: hoe is dat ontstaan?

Nog altijd vind ik het jammer dat boeken van schrijfsters te weinig aandacht krijgen. Als er in een boekhandel drie boeken worden aangeprezen zijn het meestal mannelijke schrijvers. Recensies in de krant: de meeste zijn over mannelijke schrijvers. Ik vind dat jammer. Bij mij is het zeer activistisch begonnen, ik wou daar verandering in brengen. Zeer bewust koos ik boeken geschreven door vrouwen. Er zijn er ook enorm veel, als lezer kan je het niet bijhouden. Stel dat ik nog alle boeken van mannelijke schrijvers zou lezen...

Zweer je mannelijke auteurs dan volledig af?

Nee, maar minder. Ik zit in een bepaalde richting. Online volg ik een aantal vrouwelijke schrijfsters, zij prijzen dan op hun beurt andere schrijfsters aan. Misschien is het bij andere lezers ook zo. Zij volgen misschien mannelijke schrijvers en lezen hun boekentips. Het bewijst dan weer dat er meer aandacht naar mannelijke schrijvers gaat.

Wat vind je fijn aan het delen van je tip op Antwerpen Leest? (of ander platform)

Daar heb ik over nagedacht. Antwerpen Leest is echt positief gericht en je hoeft geen lange samenvatting te schrijven. Op andere platforms zie je dat sommige boeken in recensies helemaal afgebroken worden. Sommige stadslezers doen dit wel eens op een ludieke manier.

Ik hou daar niet van. Voor mij was het makkelijk achter mijn computer. Ik wou over boeken praten of mijn mening delen, maar mensen zien was niet écht mijn ding. Met Magy kwam er een nieuwe wind in Antwerpen Leest, ineens waren er ook activiteiten. Ik vergeet nooit mijn eerste boekenuitstapje, als lezersjury van de Bronzen Uil mochten we naar Gent. Zo tof, ik leer nu andere lezers kennen.

Hoe bepaal je welk boek je tipt?

Ik moet het boek mooi of belangrijk vinden. Of ik tip een boek van iemand volgens mij meer aandacht mag krijgen. Liefst wil ik dan iedereen overhalen om het verhaal te lezen. Ik hoop dat ik door mijn enthousiasme mensen kan overtuigen.

Favoriete leesplek te Antwerpen?

Als het goed weer is, lezen in Den Botaniek. Een maffe plek midden in de drukte van Antwerpen. Je kan daar rustig zitten en af en toe hoor je een auto voorbij komen. Zo fijn.

Ik zag je leestips: kinderboeken, fictie, Engels, romcom, thrillers en non-fictie: je leest heel divers.

Ja, uit alle verhalen haal ik wel iets. Dat heb je als je thema vrouwen is, hun pen is ook heel divers. Soms is non-fictie zeer boeiend, maar soms ook wel heavy. Vroeger las ik meer literatuur, nu is het gewoon eens tof om een romcom te lezen.

Je zegt vroeger, is er dan een ontwikkeling in je boekenkeuze geslopen?

Ja. Het is iets van bij mij thuis, lezen was verspilde tijd. Vroeger dacht ik, als ik lees moet ik bijleren of het moet nuttig zijn, lezen enkel voor de fun is iets dat je niet doet, terwijl ik nu vind dat het ook luchtig mag zijn.

Je slogan op Antwerpen Leest is ‘Books are my Food’. Welke betekenis wil je daar mee geven?

Ik weet niet meer exact waar ik de slogan heb gehaald. Boeken heb ik écht nodig, wie weet meer dan eten (lacht). Een dag niet lezen, ik kan het me niet voorstellen. Misschien moet ik het wel eens doen als experiment. Ik ben zeer actief, en lezen maakt me kalm.

Ik las in je boekentip Lang Leve kwaad van Sarah Rees Brennan, dat je van hebbedingetjes houdt. Een mooie cover kan jou dan wel plezieren?

Tegenwoordig zie je het wel meer: een boekblok met een print en kleur of een mooie hardcover. Volgens mij komt het door de invloed van de boektokkers. Het is genieten. Ik heb een overvolle boekenkast, maar vooraan is er wel een plekje waar ik een mooie boek tentoonstel.

Je bent een veellezer, heb je dan ook een favoriete personage?

Nee, een echt favoriet personage heb ik niet. Ik kan wel van personages houden, bijvoorbeeld uit de serie De Schaduwjagers van Casssandra Clare. Je bent onmiddellijk vertrokken bij een nieuw boek van een serie. Bij Young Adult series heb je dat wel meer, alsof het personage in je zit. Als er dan een boek uitkomt van een serie, kan je haast niet wachten om het boek te gaan halen.

Waar ben je nog mee bezig naast lezen?

Ik werk parttime bij een bakker, natuurlijk valt dat goed te combineren met veel lezen. Ik hou van wandelen in de natuur en binnen en buiten zwemmen. Ik verspreid ook al tien jaar geluksplanten. Deze hobby is klein begonnen, al heb ik nu al 500 planten verspreid. Sowieso hou ik van planten kweken, elke week verspreid ik stekjes van mijn eigen planten. Soms krijg ik een reactie van de vinders en dat is dan weer leuk. Ik heb ook een Instagramaccount ‘Dingen die fijn zijn’. Dit account is er gekomen op het ogenblik dat ik het zelf moeilijk had. Ik kreeg het idee om een platform te creëren met foto’s van dingen die fijn zijn. Ik moest écht bewust rond me kijken en ging ik anders naar de wereld zien. Zelf doe ik niets groots, maar op lastige dagen is het fijn om mooie dingen te zien zoals een zonsopgang. Naar buiten gaan en bewegen helpt ook als je verkrampt of overprikkeld bent.

Ga je veel op uitstap naar de bib? Of koop je je boeken?

Beide. Vroeger bezocht ik elke week de bibliotheek, toen mocht je nog maar vijf boeken ontlenen. Jaar en dag waren dat mijn wekelijkse vaste bezoekjes. Weet je, op een zeker moment was ik lid van drie bibliotheken Antwerpen, Zwijndrecht en Beveren. Ik moest echt veel naar de bibliotheek door het beperkt aantal boeken.

Al neem ik altijd meer boeken mee om de leencijfers omhoog te trekken. Volgens mij worden bibliotheken beoordeeld op hun leencijfers en zo gaan hun subsidies omhoog. De bibliotheek is geweldig. Het is meer dan enkel boeken lenen, een bibliotheek staat open voor iedereen.

Welk was het laatste boek waar je ondersteboven over was?

De mierenkaravaan van Mariken Heitman, het verhaal gaat over de jonge vrouw Kiek. Samen met vrijwilligers werkt ze in een biologische tuin. Kiek krijgt de diagnose multiple sclerose. Zelf dacht ik: waarom wijkt het verhaal af? Na het zien van een VPRO boekenprogramma hoorde ik dat de auteur zelf ook de diagnose MS had gekregen. Ze heeft het boek geschreven als een soort aanvaarding, om haar leven terug vorm te geven. Als je dat weet, wordt het verhaal nog mooier.

Mierenkaravaan

Sommige lezers hebben last van een leeswee als ze de laatste bladzijde omslaan. Herkenbaar?

Vaak, Ik moet dan even een makkelijker boek lezen. Als je helemaal in de wereld van het personage hebt gezeten, moet je dat weer loslaten.

Kan je een ultiem boek tippen voor de stadslezers?

Alle boeken van Fleur Pierets, een belangrijke schrijfster voor Antwerpen. Een voorbeeldvrouw, heel bevlogen, ze heeft een blik voor alles en iedereen. Een tip: ga eens naar een boekvoorstelling van haar.

Noot van de redactie: Fleur Pierets is één van de auteurs op Crossing Border, op 31 oktober in De Studio.

Fleur boeken

Hier kan je alle leestips van Els Van Haute vinden.

Als je de boekensmaak van Els deelt of gewoon benieuwd bent naar haar (toekomstige) favorieten, kan je haar volgen als stadslezer door op de knop "volg deze stadslezer" te klikken. Je ontvangt dan maandelijks haar nieuwe leestips in je mailbox.