De Bronzen Uil 2023 - een jurylidervaring en verslag van de prijsuitreiking
Antwerpen Leest mocht voor de Lezersjury van De Bronzen Uil 2023 tien Stadslezers selecteren, om deel uit te maken van de Lezersjury. Sven Reynders was één van deze tien gelukkigen. Hij pende zijn ervaring als jurylid voor ons neer.
Uiteraard waren we ook van de partij op de prijsuitreiking, op zaterdag 25 november in de Minard in Gent. Hoe dat verliep, wie het bronzen beeldje mee naar huis mocht nemen en wie bekroond werd met de Lezersprijs, lees je hieronder.
Jurylid Sven Reynders: “de magie van boeken”
Ik was maar wat verrast én vereerd toen ik via de redactieraad van Antwerpen Leest de kans kreeg om deel uit te maken van lezersjury voor De Bronzen Uil. Als fervente lezer hou ik ervan nieuwe boeken te ontdekken. Uiteraard was ik benieuwd naar wat voor boeken de jury had weerhouden voor de shortlist. Ik had al wel een paar keer wat meegelezen in wedstrijden voor beginnende spannende kortverhalen of fantasyverhalen, maar dit was toch van een ander gehalte, dit ging om een échte literaire prijs.
Het feest begon al toen ik de zes boeken in ontvangst mocht nemen. Een mooi cadeaupakketje voor uren leesplezier. Tegelijk overviel een lichte spanning me. Hoe moest ik hier nu aan beginnen? Ja, lezen natuurlijk, dat was evident, maar hoe? Lees je zo’n boeken dan op dezelfde manier dan wanneer je ‘gewoon’ leest of moet je oplettender zijn, ‘beoordelender’ lezen?
Geen idee, dus er maar aan begonnen net als anders, maar toch met een potlood in de hand, al was het maar om de activiteit wat meer cachet te geven. Ik begon met het lezen van de boeken en was meteen onder de indruk van het talent dat ik tegenkwam. Er waren boeken die me aan het lachen maakten (terwijl dat misschien niet altijd de bedoeling was ..), boeken die me aan het denken zetten en boeken die me in vervoering brachten. De zeer uiteenlopende stijlen en onderwerpen maakten de leesreis (van het hoge noorden tot het midden-oosten) des te boeiender. Ik was vooral onder de indruk van de originaliteit van een aantal boeken, die auteurs hadden duidelijk hun eigen stem gevonden en ze waren niet bang om risico’s te nemen.
En toen kwam de dag des oordeels. Het beoordelingsproces was even fascinerend als uitdagend. Ik werd gevraagd om op de zes boeken een korte commentaar te schrijven en mijn top-3 door te geven. Weer die onzekerheid, hoe kan ik dit tot een goed, eerlijk en objectief einde brengen? Het bestempelen als Sisyfusarbeid is wellicht overdreven, maar het was toch een behoorlijke uitdaging om de boeken te rangschikken. Ik probeerde rekening te houden met verschillende factoren zoals de originaliteit, kwaliteit van de schrijfstijl, impact van het boek, … Niet evident, uiteindelijk was het de keuze van het hart, de ervaring, in welke mate het boek me geraakt had die mijn uiteindelijke keuze vastlegde.
Clichés hebben een reden van bestaan. Het was een ware eer en vooral een genoegen om deel te mogen uitmaken van deze lezersjury. Het was ook een leerrijke ervaring, die me toch iets anders deed kijken naar de boeken die ik las. Mijn beoordelingen en top-3 heb ik toegestuurd, het is nu in spanning afwachten naar het resultaat!
Prijsuitreiking Bronzen Uil 2023
De mooie Minard schouwburg zit goed vol als gastvrouw van dienst Melissa Giardina het publiek verwelkomt.
Vooraleer de feestelijkheden starten, worden 2 laureaten geëerd die eerder dit jaar zijn overleden: dichteres Hedwig Selles (54) waarvan recent haar debuutroman “Niet mijn lichaam" verscheen, en Esmee Schenk de Jong (31) die debuteerde met “Omdat mijn lichaam het wil”. Beiden hadden hier vanavond genomineerd kunnen zijn, zo zegt Giardina.
Na een korte voorstelling van de professionele jury en de 6 auteurs van de shortlist, is het de beurt aan Sofie Verraest en Puk Bennie Delvaux. Deze 2 beloftevolle jonge schrijvers namen deel aan de VLOED-schrijfwedstrijd en wonnen een schrijfresidentie die uitmondde in een publicatie. Ze trakteren ons elk op fragmenten uit hun werk.
Voor de Lezersprijs lazen telkens tien lezers mee van de lezersplatformen Antwerpen Leest, Gent Leest, Brugge Leest en Leuven Leest.
Lucas Van Looveren vertegenwoordigt Antwerpen Leest op het podium. Melissa vraagt de afgevaardigden van de 4 steden waarom ze graag jurylid wilden zijn. “Door literatuur leer je over jezelf, het leven en anderen”, zo klinkt het. “Als student is mijn leeshonger groter dan mijn budget”, zegt Lucas. “Debutanten vind je niet in de Kringwinkel. Het is ook een kans om ook voor de schrijvers iets te betekenen, om je waardering te kunnen uitdrukken.”
Melissa wil weten wat het belang van lezen is voor deze 4 juryleden. Dat gaat van zuiver leesplezier tot herkenning en troost als een boek iets verwoordt wat jij voelt. Eén van de juryleden geeft aan dat boeken voor haar letterlijk een manier zijn van reizen. Met haar heimwee geraakt ze fysiek niet verder dan de Ardennen, en dankzij boeken is ze deze week nog in Japan en Iran geweest. Voor Lucas geeft lezen de mogelijkheid om in iemand anders schoenen te gaan staan. Troostend is het besef dat ook andere mensen sukkelen.
Een ander jurylid kan enorm genieten van de stijl en structuur van een boek, van het taalbad waarin ze wordt ondergedompeld.
En dan is het zover, de winnaar van de Lezersprijs wordt bekend gemaakt: “De beesten” van Gijs Wilbrink. “Schitterend!” zegt de auteur, “ook het kunstwerk”.
Na de uitreiking van de Lezersprijs vraag Giardina aandacht voor het Leesfonds. “Elk kind een boek” luidt hun slogan, en dat is echt hun streefdoel. Van elke donatie worden boekencheques gekocht, die gaan naar leesbevorderende organisaties in Vlaanderen en Brussel
En dan mag Peter Van den Eede aantreden, voorzitter van de professionele jury. Melissa vraagt wat het voor hem inhoudt, zijn voorzitterschap van deze debuutprijs.
“Je mag als eerste boeken ontdekken,
je kan evoluties volgen van de auteurs. Maar de hele shortlist is even
belangrijk, de Uil is de kers op de taart. Opvallend was dat er dit
jaar ook veel boeken bij waren die jongeren aanspreken.”
Peter brengt het Juryrapport. De prijs gaat naar een roman die een caleidoscopische inkijk geeft in de twijfel van een migrant die wil wortelen in Europa maar wiens geboorteplek Alexandrië hem niet zomaar loslaat. Maar tegelijkertijd spat het vertelplezier van de pagina’s. Ramy El-Dardiry is de grote winnaar, met “Tussen morgenzee en avondland”. Hij ontvangt een cheque van 10.000 euro en het bronzen beeldje.
De auteur is zichtbaar geëmotioneerd en heel erg bij. Hij schreef over een persoon die twijfelt tussen blijven of vertrekken, voor hem werd het de weg van de literatuur. Het spannendste was om het manuscript te laten lezen aan zijn familie, hun liefde en vertrouwen gaven hem moed om door te zetten.
De Bronzen Uil is de jaarlijkse prijs voor het beste Nederlandstalige debuut, georganiseerd door het Willemsfonds en het Algemeen Nederlands Verbond.
VLOED is een jaarlijkse schrijfwedstrijd voor vernieuwende makers, georganiseerd door De Letterie, KAAP, het balanseer, Het Betere Boek en deAuteurs.
Het Leesfonds verzamelt giften bij het grote publiek, bedrijven en partners en verdeelt ze over Vlaamse en Brusselse leesbevorderende initiatieven. Met die financiële steun kopen zij boeken aan voor hun dagelijkse werking. Op die manier bouwen we Vlaanderen en Brussel samen verder uit tot een omgeving vol boeken, een noodzakelijke opstap naar meer en betere lezers.
