Boekenoase Khepera combineert Afrikaanse literatuur met koffie en gezelschapsspelletjes.

Eind juni opende Khepera de deuren in de Seefhoek. Katja Verbeeck ging een kijkje nemen in deze gloednieuwe boekenwinkel en sprak de oprichters Steve en Lucie.

Wie of wat is Khepera?

Steve: “Het is een Afrikaanse boekhandel. “Khepera” is een oud Egyptische woord wat wederopstanding betekent. Wij houden ons bezig met de Afrikaanse literatuur. Wij serveren ook koffie, je kan hier gezelschapsspelletjes spelen, er zijn lezingen.”

Wat is het basisidee van de winkel?

Steve: “Boeken spelen een centrale rol. We organiseren ook lezingen en activiteiten. We willen hier wat meer over Afrika kunnen vertellen. Veel mensen kennen de Colombiaanse cultuur maar het is veel meer dan dat. We willen ook verschillende culturen samen brengen, zonder een politiek idee daar achter. De bedoeling is dat zowel de Afrikaanse vrouw als de Vlaamse man hier binnen stapt en zich goed voelt en niet vreemd of ongemakkelijk. We willen met onze boekhandel de buurt ook opwaarderen. We willen mensen vertellen over onze cultuur, ook ons decor is hierop gebaseerd. Je kan komen om een boek te kopen of om een boek te lezen maar je kan ook gewoon een tas koffie komen drinken.”

Hoe is dit idee voor de boekenwinkel ontstaan?

Steve: "Wij hebben altijd veel en graag gelezen en zijn zelf ook benieuwd naar onze eigen Afrikaanse cultuur en identiteit. Mensen als Aimé Césaire en Théophile Obenga zijn belangrijk voor ons. Ik ben afkomstig uit Burundi en opgeleid tot medisch beeldvormer. Ik heb altijd in de Achterhoek in Nederland gewoond en dan ergens onderweg mijn vrouw ontmoet. Samen wilden we dit tot stand brengen, om onze cultuur te kunnen overbrengen via gesproken en gelezen taal.”

Lucie: “Mensen die zich verdiepen in literatuur komen vanzelf uit bij maatschappelijke kwesties en politiek. Ik ben afkomstig van Kameroen maar ben opgegroeid in Frankrijk. Literatuur reisde altijd met me mee. Tussen Frankrijk en Nederland heb ik Steve ontmoet en zijn we in België beland.”

Jullie praten vloeiend Nederlands. Dat maakt de drempel om binnen te stappen minder groot voor mensen die de Afrikaanse taal of een andere taal niet machtig zijn.

Steve: “Ik heb 10 jaar in Nederland gewoond en woon nu 10 jaar in België. Mijn vrouw woont nu ook 10 jaar hier. Zij heeft het snel geleerd door met mij Nederlands te praten en door de komst van onze dochter, want zij praat Nederlands op school dus vonden we het beiden belangrijk de taal machtig te zijn. In het begin is de Nederlandse taal erg moeilijk. Mijn vrouw praat Frans en in het Frans zijn veel woorden andersom.”

Ik las dat jullie ook themaweken inrichten. Vanwaar deze insteek?

Steve: “We geloven dat kennis in boeken zit. Maar kennis hoeft niet perse via boeken overgebracht te worden. Daarom willen we meer dan alleen boeken aanreiken, en ook activiteiten en lezingen organiseren. We willen de kennis doorgeven aan mensen die misschien niet graag lezen of moeite hebben met lezen en kennis vergaren op een andere manier. We willen het ook voor hen bespreekbaar maken.”

Lucie: “Er zit veel cultuur in boeken, maar niet de hele cultuur. Je hebt heel veel mensen die verplicht lezen, omdat het moet van school maar in onze cultuur wordt informatie delen ook gedaan door verhalen te vertellen. Onze cultuur overbrengen doen wij dus ook in gesproken taal.”

Jullie verkopen boeken maar ik zie ook een boekenruilkastje. Hier verdienen jullie geen geld mee dus waarom toch ook nog een ruilkastje?

Steve: “Er zijn boeken die niet meer verkrijgbaar zijn of die we niet meer kunnen verkopen en dan kunnen we die op deze manier laten rondgaan. Nog belangrijker is dat er mensen zijn die geen boeken kunnen kopen, 15 a 20 euro voor een boek is voor sommige mensen echt veel geld. Dus de ruilkast is een andere manier om te lezen. Soms gebeurt het ook dat iemand een boek las uit het boekenruilkastje en daarna dat boek wil kopen omdat het zo’n mooi boek is. Wij geloven in delen, het delen van kennis hoort daar ook bij. Onze boekenruilkast is dus meer een deelkast (lacht).

Welke soort boeken verkopen jullie eigenlijk?

Steve: “Het zijn vooral boeken die geschreven zijn door mensen van Afrikaanse afkomst. De boeken zijn vertaald naar het Nederlands, Frans en Engels. We verkopen kinderboeken maar ook romans en non-fictie boeken. Verder zijn we Afrikaanse kinderboeken aan het vertalen naar het Nederlands en onze 9 jarige dochter leest wekelijks een verhaaltje voor. Zo hopen we ook kinderen te bereiken want een kind dat voorleest aan andere kinderen is best uniek en hopelijk een succes.”

Lucie: "We dachten dat het vooral de Nederlandstalige boeken gingen zijn die snel verkocht zouden worden maar het zijn vooral de Engelstalige boeken die de deur uitgaan. We bestaan nog maar paar maanden maar de meeste mensen die hier komen hebben al een interesse voor de Afrikaanse cultuur. De nieuwsgierigen hebben de weg naar ons nog niet gevonden. We willen graag nieuwe mensen aantrekken om een boek te lezen van een Afrikaanse auteur. We trekken ook een jong publiek aan, er zijn dus toch veel jongeren die graag lezen, dat doet ons plezier.”

Steve, heb je aanraders?

Steve: “The Invention Of Africa” van de Valentin-Yves Mudimbe is een echte klassieker. Zelf vind ik "Socrates en Orunmila" Sophie Oluwole fantastisch. Het boek werd in het Nederlands vertaald. Ze vergelijkt in haar boek de beroemde Griekse filosoof met zijn hier onbekende tijdgenoot Orunmila, afkomstig van Nigeria.”

Jullie 9 jarige dochter wordt mee in het project betrokken. Wat is haar aandeel in het verhaal?

Steve “Zij kiest het verhaal dat ze wil voorlezen en leest voor aan kinderen van alle leeftijden. Ze leest voor in het Nederlands, maar wel van een Afrikaanse schrijver. We willen graag met de bibliotheek Permeke en met Kubus samenwerken. Boeken voorlezen doet lezen!”

Jullie geven in de toekomst lezingen maar zijn er nog andere toekomstplannen?

Lucie: "We willen graag samenwerken met de bib en met andere verenigingen. Ook kunst kan hier zijn weg vinden, zoals een kleine tentoonstelling. En natuurlijk ook muziek. We willen twee keer per maand Afrikaanse muziek brengen om zo de mensen onze muziek te laten ontdekken. Verder hebben we ook een beetje een sociale functie, de mensen uit de buurt komen ook hierheen als ze een brief niet kunnen lezen of iets niet begrijpen. Dan helpen wij hen."

Zijn jullie zelf lezers?

Steve: "Wij zijn zeker lezers, vandaar dit initiatief. Wij houden ervan om boeken aan te raken, te voelen, te ruiken. We kunnen ook uren doorbrengen in een boekenwinkel."

Jullie serveren ook koffie. Waarom koffie in een boekenwinkeltje?

Steve: "Een boek kiezen is soms moeilijk, dat doe je niet snel en gehaast. Soms wil je eerst een aantal pagina’s lezen voor je het boek wil kopen, dus willen wij dat jij die tijd ook echt neemt en dan hoort een gezellig tasje koffie daar toch bij? Je hoeft natuurlijk niets te drinken, maar wij serveren verschillende soorten Afrikaanse koffie en eens je onze koffie gedronken hebt, kom je terug. Zo zijn er ook buurtbewoners die nu gewoon binnen komen voor een koffie zonder een boek te bekijken. Dit gaat eigenlijk ook weer terug naar onze roots. Delen is zo belangrijk!"

Hoe zouden jullie in drie woorden jezelf en Khepera beschrijven?

Lucie: "Afrika, delen en lezen. Dat is wie we zijn en waar we voor staan."