Als schrijven je passie wordt

Stadslezer Katja Verbeeck ontmoette de Antwerpse Viviane Gerits. Haar fascinatie, proberen te begrijpen waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen, is terug te vinden in haar boeken.

Wie is Viviane, kan je jezelf kort even voorstellen?

“Ik ben Viviane Gerits, word 65 jaar in juni en heb altijd in de sociale sector gewerkt. Op latere leeftijd heb ik gezondheidspsychologie gestudeerd vanuit een grote honger om te weten waarom mensen bepaalde dingen doen en hoe ze denken. Verder heb ik kinderen en kleinkinderen die ik al een jaar mis door corona, een fijne man en een boot in Friesland waar we graag verblijven. 7 jaar geleden kwam er meer ruimte vrij in mijn leven en in mijn hoofd om te kunnen schrijven. Ik heb altijd graag geschreven.”

En dan is er ineens je boek...

“Zes jaar geleden ben ik beginnen schrijven aan een feelgood-boek, nadien volgde er een vervolg op dat boek bij een andere uitgever. Stilletjes aan leer je jezelf beter kennen als schrijver, je moet veel leren als beginner. Ik volgde een schrijfweekend , informeerde me en leerde de schrijfwereld stilaan kennen. Fotografie is ook een passie van me. De covers van mijn boeken zijn eigen foto’s. Na de twee feelgood-boeken schreef ik mijn eerste thriller, wat bij sommige uitgevers ongeloof opwekte want ofwel schrijf je blijkbaar feelgoed boeken ofwel thrillers. Volgens mij kan beide. Als je een feelgood boek schrijft moet je opletten dat het geen thriller wordt. Bij een thriller moet je dan weer zorgen dat het geen feel goed boek wordt.”

Ik las dat u een levensgenieter bent, schrijver en lezer en fotografie ook een passie is. Geven deze rollen in u leven u inspiratie voor u boeken?

“Absoluut. Feelgood schrijven kan volgens mij alleen vanuit een goed basisgevoel bij jezelf en weten wat voor jou bijdraagt aan je levensvreugde. Het is fijn om via een verhaal een gezellig en aangenaam gevoel te kunnen opwekken bij lezers. Het zijn vaak die dingen waar je zelf iets aan hebt die je meeneemt in het verhaal. Bij het schrijven van verhalen hou ik “Wat als?” voor ogen. De thriller die ik schreef gaat over iets heel banaals. Een man gaat vreemd terwijl hij niet dacht dat hij dat ooit zou doen. Hij weet niet of hij het zal opbiechten aan zijn vrouw. Hij neemt een beslissing maar het is een verkeerde beslissing met zware gevolgen. Het wordt alsmaar spannender omdat er andere mensen ook hun rol gaan spelen in het verhaal.”

Is het moeilijk om je boeken in de aandacht te brengen?

“Mensen kopen minder boeken rechtstreeks in de boekhandel. Je moet als schrijver zelf reclame maken onder andere via social media. Ik vind het ook al leuk als mensen mijn boek lenen bij een bib. Mensen moeten je naam leren kennen. Als ze het boek goed vinden werkt mond tot mond reclame ook. Misschien is het in deze tijd zelfs wat overroepen dat boeken pérse fysiek in een boekhandel moeten liggen. Eerlijk, hoeveel mensen gaan nog doelbewust naar een boekhandel? Als je niet via social media in de aandacht komt, is het zeer moeilijk om jezelf te promoten. Het laatste jaar moet je ook dat online doen. Belangrijk voor een schrijver is dat je eerlijke recensenten vindt die geloofwaardig zijn, een achterban hebben en je boek kunnen aanprijzen. Een inkomen halen uit schrijven, is voor de meerderheid van de schrijvers een utopie. Belangrijk is een goede redactie hebben, iemand die in jouw boek gelooft en die er zowel vanbinnen als vanbuiten een mooi boek van wil maken. ”

Wat maakt een boek goed?

“Om een goed verhaal te maken, moet je het herkenbaar maken zodat de lezers zich kunnen inleven. Er moeten geen bommen ontploffen maar je moet het gevoel hebben dat het verhaal echt zou kunnen gebeuren. Schrijven is voor mij een beetje denken in termen van “Wat als”. En die “wat als” bepaalt een beetje mijn verhaal.”

Hoe begin je een boek te schrijven?

“Ik maak eerst een korte inhoud van enkele bladzijden, een verhaallijn (die nog wel kan veranderen) en dan knip ik die in stukjes, kleine hoofdstukjes van enkele zinnen. Daarna begin ik hoofdstukken uit te werken en dan voel ik meestal wel wanneer er een hoofdstuk moet bijkomen of wegvallen. Schrappen is een boek beter maken maar doet ook pijn want je hebt vaak lang gewerkt aan een stuk en moet je schrappen omdat het beter is voor het verhaal. Schrijven geeft mij het gevoel dat ik iets zinvol aan het doen ben, het geeft voldoening. Als het boek naar de proeflezers en redactie vertrekt dan breekt voor mij een spannende periode aan.”

Jouw boeken hebben een link met Friesland en Venetië. Heb je met deze plaatsen een band?

“Het eerste boek ‘Hond in een kegelspel’ gaat over Venetië. De dingen die daarover in mijn boek staan, heb ik met eigen ogen gezien. Ik vind het belangrijk als je een plaats beschrijft dat je dan minstens weet hoe deze er in het echt uitziet. Ik was met mijn dochter in Venetië en nadien kon ik mijn beleving van die stad gebruiken in het boek. Het tweede boek ‘Witte zwanen, grijze zwanen’ speelt zich voor een groot deel af in Friesland, omdat mijn man en ik daar geregeld varen ken ik ook daar de situatie vrij goed. Er was extra research nodig omdat het ook een verhaal is over de tweede wereldoorlog. Voor mijn thriller ‘Ik weet wat je deed’ was de link Hemiksem, ik ben daar regelmatige bezoeker langs de waterkant. In dat boek gaat het veel meer over emoties en daar was minder research voor nodig.”

Na 2 feelgood boeken heb je nu een thriller geschreven. Vanwaar deze overgang?

“Ik had daar eigenlijk al lang zin in. Ik moest kiezen, ofwel ging ik een derde feel good boek maken (dat komt er ook nog zeker want mensen willen het vervolg weten van ‘witte zwanen, grijze zwanen’) of ik ging het spannende verhaal dat ik in mijn hoofd had op papier zetten en een thriller schrijven. Je weet als schrijver het begin en het einde van je thriller maar de weg er tussenin maak je zo spannend als je zelf wil met omwegen en andere gedachtenkronkels. Dat is een toffe creatieve puzzel met kleefbriefjes op tafel (lacht).”

Hoe komt dat een sociaal werker de switch maakt naar de schrijverswereld?

“Zowel in mijn privé als in mijn werk als sociaal werker heb ik wel wat meegemaakt. Je zit met een hoop bagage in je rugzak. Veel dingen die ik zag en meemaakte zitten in mijn hoofd en staan nog niet op papier. Schrijven zat al lang in de planning en af en toe los ik in mijn boeken een stukje van die bagage. Inzicht hebben in drijfveren van mensen is volgens mij nodig om een goed boek te schrijven. Wanneer ik 30 jaar was, kon ik niet schrijven wat ik nu kan schrijven. Ik oordeel minder snel en probeer mensen te begrijpen. Met het ouder worden en levenservaringen te verzamelen, kan ik beter verhalen schrijven die levensecht aanvoelen, ook al maakte ik ze niet noodzakelijk zelf mee. “

Hoelang doe je gemiddeld over het schrijven van een boek?

“Lang! Het schrijven zelf, voor het naar de proeflezers kan, duurt bij mij 9 maanden. Maar dan komen er nog een aantal maanden van schrappen, herschrijven of aanvullen met behulp van de commentaren van proeflezers en dan gaat het pas naar de redacteur. Die gooit er dan op haar beurt ook weer dingen uit. Je moet wel een goede redactie hebben en een uitgever die in het boek gelooft.”

Wat is uw favoriete schrijfplek?

“Eigenlijk is de boot mijn liefste plek, midden op het water in de rust en de natuur. Maar thuis is de beste plek als het gaat over schrappen en herschrijven.”

Welk boek las je graag als kind?

“Alles wat ik kon lezen, las ik. Als kind sloop ik in de bibliotheek naar de boeken die nog niet bestemd waren voor mijn leeftijd, gewoon omdat ik zo graag las. Vanaf dat ik kon lezen, heb ik veel gelezen en zat ik in mijn eigen wereld. Ik was een boekenveelvraat. Mijn ouders lazen nooit, dus ik heb geen idee hoe het komt dat ik zo graag las.”

Wou je als kind altijd al schrijfster worden?

“Nee, ik wilde liefst dierenarts worden. Nadien wilde ik vroedvrouw worden, vooral toen ik zelf mijn 4 kinderen kreeg sprak dat beroep me aan. Ik besefte dat je als vroedvrouw een soort psycholoog bent, die weet hoe met mensen om te gaan en hoe ze te motiveren. Als puber schreef ik wel veel brieven naar pennenvrienden en familie. Er waren vroeger organisaties die dat organiseerden. Het was fijn om te schrijven naar kinderen van andere landen en ik was telkens intens gelukkig als ik dan een brief terugkreeg uit Amerika of Frankrijk.”

Is er een concrete aanleiding geweest dat jou het startschot gegeven heeft tot schrijven?

“Een Nederlandse vriendin en ik waren aan het fantaseren om samen korte verhaaltjes te schrijven, vooral dierenverhalen want we zaten in Friesland midden in de natuur. We zijn er aan begonnen per mail. Zij schreef een stukje, dan vulde ik aan en dan schreef zij weer verder. De mails gingen over en weer. Zo hebben wij een aantal kinderverhalen geschreven . Vermoedelijk komen die ooit in boekvorm uit. In elk van de verhaaltjes zit een boodschap. De concrete start van verhalen schrijven was gezet.”

Heb je een gouden tip voor beginnende schrijvers?

“Zoek het niet te ver van uw bed. Ga niet over de oorlog in Afghanistan schrijven, als je er niks van kent. Zoek iets waar je warm van wordt, wat jou echt interesseert. En gebruik eventueel de “Wat als”! Ik gebruik dat altijd bij het schrijven. Bijvoorbeeld: je hoort bij de buren een gil. Wat als die gil nu afkomstig is van iemand die een mes in de keel kreeg? Soms is een krantenkop al genoeg aanleiding, je zoekt achtergronden en schrijft er een verhaal rond. Een hond die alleen op straat loopt, kan zijn omdat zijn baasje dood in de zetel ligt. Je kunt het zo gek niet bedenken. Begin met schrijven van kortverhalen. Doe mee aan schrijfwedstrijden. In het begin win je niet, de volgende keer misschien wel. Dat prikkelt om nog meer te gaan schrijven.”

Wanneer kwam je eerste boek uit?

“2015 kwam mijn eerste boek uit, een jaar later de tweede en 2019 mijn thriller. Ik hoop mijn volgende boek uit te geven in 2021.”

Welk boek ligt er nu op je nachtkastje?

“Alle bessen kan je eten, alleen sommigen maar een keer van Gemma Venhuizen. Het verhaal speelt zich af in Spitsbergen.”

Ben je iemand die boeken fysiek leest of eerder digitaal?

“Liefst fysiek. Ik ga momenteel ook weinig boeken lenen in de bib, ik koop mijn boeken omdat ik op die manier mijn collega -schrijvers steun.”

Heb je nog een boekentip?

“De kilte van een zomernacht van Inge Sleegers. Het is een young adult boek, dat lees ik normaal niet maar omdat ik haar persoonlijk ken, heb ik het boek toch gelezen. Dat verhaal raakte me emotioneel zo, dat ik ervan moest huilen. Verder is Anya van der gracht ook een heel goede schrijfster, ook al schrijft ze soms keiharde dingen. Ze maakte heel erge dingen mee en heeft daar boeken over geschreven.”

Welke genre boeken lees je zelf graag?

“Vooral thrillers maar ben niet vies van een zijspoor in andere genres.”

Kan je uzelf omschrijven in 3 woorden?

“Geïnteresseerd. Mentaal rustzoekend. Fantasierijk”.