Leestip van Saskia Imbert

De kracht van fantasie

24 maart 2022

Wij zijn ontdekkingsreizigers is een indrukwekkend prentenboek over vluchtelingen, mooi in zijn eenvoud. De Iraanse schrijfster Shahrzad Shahrjerdi won in haar thuisland al een belangrijke prentboekwedstrijd. De illustraties, gemaakt door Ghazal Fatollahi, vormen de perfecte aanvulling bij de mooie tekst. Fijn dus dat dit boek nu uit het Farsi naar het Nederlands is vertaald door Iris de Jager.

Het verhaal wordt verteld door een klein meisje dat samen met haar broer op de vlucht moet nadat hun huis is verwoest door de oorlog. Broer stelt voor om samen ontdekkingsreizigers te worden. Ze laten hun huis achter, nemen maar een paar dingen mee in een rugzak… want een ontdekkingsreiziger draagt zijn huis op zijn rug, net als een slak. Ze rennen voor de bombardementen en gevechten… want een ontdekkingsreiziger moet nog sneller rennen dan een paard. En de nacht buiten doorbrengen lukt hen ook… want ontdekkingsreizigers zijn nergens bang voor, zelfs niet voor het donker. Bij elke nieuwe stap heeft broer weer de juiste geruststellende woorden.

Zelf als ze honger hebben, barre weersomstandigheden meemaken, hun bootje in volle zee omslaat,… ze blijven dappere ontdekkingsreizigers. En bereiken ze uiteindelijk ook de dé stad van de ontdekkingsreiziger? Bevindt die zich achter het hek?

Ik vind het zo mooi en ontroerend hoe de broer zijn fantasie gebruikt om zijn zusje gerust te stellen door haar steeds mee te nemen in het verhaal van de ontdekkingsreizigers. Zo beschermend, zo bezorgd. De kleine zus merkt amper dat haar broer ook soms een beetje de moed verliest. Hij blijft sterk, voor haar en voor hemzelf. Hij draagt zijn zusje, letterlijk en figuurlijk.

Doordat er geen namen van personen, landen, bevolkingsgroepen of instanties worden genoemd, is het verhaal anoniem. En daardoor ook zonder oordeel. Het gaat om de belevingswereld van de kinderen, maar tegelijkertijd vertelt het het hele proces rond vluchtelingen. De verwoesting van het huis en de stad, de tocht die ze maken, de ontberingen onderweg, de boottocht en hoe die mis kan gaan, de tentenkampen, de opvangcentra,… en uiteindelijk een veilig einde. De prenten en korte tekst vertellen een volledig verhaal, maar laten ook plaats voor verbeelding en eigen invulling. Daardoor kan je als voorlezer kiezen hoe ver je je verdiept in het verhaal, in de problematiek. Ideaal om jonge kinderen kennis te laten maken met dit thema, maar er zijn vele mogelijkheden om dit verhaal uit te breiden voor een rijper publiek. Je kan de actualiteit er knap bij betrekken, alles wél benoemen. Een rijk boek dus, met vele mogelijkheden. Zelfs voor volwassenen kan dit een eyeopener zijn, een bewustwording.

De prenten zijn voornamelijk in zwart-wit. Enkel de kleding van zus en broer is gedeeltelijk ingekleurd. Soms zijn er ook een paar details in kleur, zoals de verwoestende vlammen of de bal in het tentenkamp. De emoties zijn subtiel weergegeven, maar toch duidelijk genoeg. Ik heb het boek een paar keer herlezen, en telkens viel er mij weer iets nieuws op in de illustraties. Neem dus zeker de tijd voor die prachtige prenten! Vogels die tijdens de tocht meevliegen, het stoere T-shirt van broer, brandende steden op de achtergrond,… maar ook schattige konijntjes en een lieftallig gezin. De meest pakkende illustratie vond ik die van de bootvluchtelingen… het gekapseisde bootje, de drenkelingen. Daar zie je de wanhoop. Eerlijk en pakkend.

De laatste pagina is gelukkig hoopgevend én in kleur, de ontdekkingsreizigers hebben hun bestemming gevonden. Zijn de terugkerende vogels misschien een subtiele verwijzing naar hoop? Laten we samen origamivogels, waarmee het boek begint en eindigt, vouwen en ze een mooi plekje geven. Graag 4 sterren voor dit rijk, empathisch en hoopvol prentenboek. Een absolute aanrader!

Leestip van Saskia Imbert

Wij zijn ontdekkingsreizigers
Titel:
Wij zijn ontdekkingsreizigers
Auteur:
Shahrzad Shahrjerdi
# pagina's:
[32] p. : ill.
Genre:
Prentenboeken
Uitgeverij:
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff
ISBN:
9789024593330
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Vluchtelingen
Doelgroep:
Jeugd,
Vanaf 3-5 jaar

Gerelateerde leestips