verliefd op het geschreven woord

Citaat: "Rond geen enkel sterfbed in hospitaal of lazaret heb ik ooit vals sentiment of geweeklaag ervaren, maar integendeel serene onverschilligheid."

Walt Whitman ( 1819 – 1892) wordt wel de meest typisch Amerikaanse dichter van de negentiende eeuw genoemd. In zijn grote bundel Leaves of Grass Grashalmen, bezingt- en vereert hij de Amerikaanse natuur, de Amerikaanse mens en de democratische samenleving als de culminatie en het absolute hoogtepunt van de schepping. Hij is wat de Amerikanen een 'self-made' man noemen: hij begon als loopjongen in een advocatenkantoor, werkte dan in een drukkerij, werd vervolgens dorpsonderwijzer, richtte verschillende tijdschriften op, bouwde huizen en plande en schreef onderwijl verder aan zijn magnum opus, Leaves of Grass. Whitman trouwde nooit, verliet nooit Amerika, streefde nooit bezit en rijkdom na, behoorde tot geen enkele vereniging en ging liever om met gewone mensen dan met rijken, en hij was altijd optimistisch en vrolijk. Hij was een aparte, imposante verschijning, groot van gestalte, traag bewegend, tolerant, democratisch, ontvankelijk, en tegenover iedereen vrijgevig en van goede wil. Op de leeftijd van twaalf verliet Whitman de public school in Brooklyn en begon het drukkersvak te leren, en werd zo verliefd op het geschreven woord. Grotendeels autodidact, was hij een gretig lezer, en zo kwam hij in aanraking met de werken van Homerus, Dante, Shakespeare, en met de Bijbel. Whitman richtte een wekelijks verschijnende krant op, de Long-Islander, en gaf later een aantal kranten uit in Brooklyn en New York. In 1848 verliet Whitman de Brooklyn Daily Eagle (toen een vrij belangrijke krant in de regio) om uitgever te worden van de New Orleans Crescent. Het was in New Orleans dat hij getuige was van de wreedheid van de slavernij op de slavenmarkten van die stad. Bij zijn terugkeer naar Brooklyn in de herfst van 1848, richtte hij een "Free soil"krant op, de Brooklyn Freeman, en bleef zijn unieke stijl van poëzie ontwikkelen, die later Ralph Waldo Emerson zo zou verbazen.

Walt Whitman werkte aan verschillende romans getuigen de vele notities die ervan zijn overgebleven. Uiteindelijk verscheen in de zomer van 1855 de eerste editie van Leaves of Grass, een klein in kwarto gedrukt boekje van 94 pagina's, dat eerst door de critici vrijwel genegeerd werd, tot een lovende brief van de dichter Ralph Waldo Emerson het in de New York Tribune 'the most extraordinary piece of wit and wisdom that America has yet produced' noemde. De belangstelling was gewekt en het kleine boekje begon aan een onverwachte 'wonder'carrière. Als basisidee (mother-idea) van zijn gedichten noemt hij democratie. Leaves of Grass brengt de lezer in intiem en uitvergroot contact met fundamentele menselijke kwaliteiten: met seks, liefde, vrijgevigheid, naastenliefde, geloof, eigenwaarde, oprechtheid, zuiverheid van lichaam en geest. Hij waarschuwt de dichter (en zichzelf dus) om niet slechts afbeeldingen van de natuur te maken, maar gedichten die ontstaan door spiritueel contact met de dingen zelf.

Die verering voor Amerika en de Amerikaan komt ook tot uiting in deze verzameling dagboekaantekeningen, herinneringen en bespiegelingen. Oud ben ik en jong ben ik, nu voor het eerst in vertaling, biedt een hoogstpersoonlijk doorkijkje op het leven, de wereld en het denken van een uniek mens, dichter, filosoof en profeet van zijn bewonderde Amerika. De auteur trok na het uitbreken van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861–1865) naar Washington, waar hij als vrijwilliger zijn dagen doorbracht in de vele militaire hospitalen. Whitman beschrijft de nu onvoorstelbare toestanden in de barakken en ziekenzalen, en de buitengewone moed van de zieke, gewonde en stervende militairen die hij morele en materiële steun verleende. Na een zware beroerte beschrijft Whitman zijn langzame herstel in Camden, New Jersey, met hoogstpersoonlijke indrukken van de natuur in zijn omgeving en van diverse reizen – naar New York, Boston, Canada, het Midden en Verre Westen van de VS en enkele van de Zuidelijke staten. De laatste aantekeningen zijn uit 1882, toen Specimen Days verscheen, tien jaar voor Whitmans dood. Dat is nu onder de titel Oud ben ik en jong ben ik, nu voor het eerst in Nederlandse vertaling verschenen en het biedt een hoogstpersoonlijk doorkijkje op het leven, de wereld en het denken van een uniek mens, dichter, filosoof en de schepper van Leaves of Grass,een mijlpaal in de geschiedenis van de Amerikaanse literatuur!